2026 جىلدىڭ 13 قاڭتارىندا مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق دراما تەاترىنىڭ قۇرىلعانىنا 100 جىل تولادى. وسىعان وراي اتالعان كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا ساعات 15:00-دە «تۇڭعىش ۇلت تەاترىنا 100 جىل: ءداستۇر، جاڭاشىلدىق جانە كوركەمدىك ترانسفورماسيا» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-زەرتتەۋ كونفەرەنسياسى وتەدى. شارا اياسىندا تەاتر مۋزەيى «عاسىر جاساعان ۇلت تەاترى» اتتى كورمەنى ۇسىنادى.
1926 جىلى قازاق تەاترىنىڭ شىمىلدىعى “ەڭلىك–كەبەك” سپەكتاكلىمەن اشىلعان ەدى. اراعا ءجۇز جىل ۋاقىت سالىپ، بۇگىن سول تاريحي ءداستۇر جالعاسىن تاۋىپ، تاريحي كۇن اياسىندا “ەڭلىك–كەبەك” سپەكتاكلى قايتا ساحنالانعالى تۇر.
سول كۇنى ساعات 19:00-دە م. لەرمونتوۆ اتىنداعى ۇلتتىق ورىس دراما تەاترىنىڭ ساحناسىندا م. اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك – كەبەك» تراگەدياسى ساحنالانادى. كورسەتىلىم اياسىندا تەاتر مۋزەيى «ۇلتتىق تەاتردىڭ باستاۋى – “ەڭلىك – كەبەك” قويىلىمى» اتتى كورمەنى ۇسىنادى.
تەاتر 1926 جىلى قىزىلوردا قالاسىندا العاشقى كاسىبي قازاق تەاترى بولىپ قۇرىلعان ساتتەن باستاپ، عاسىر بويى حالقىمىزدىڭ اسىل مۇراتتارىن، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن ساحنا ارقىلى ۇرپاق ساناسىنا ءسىڭىرىپ كەلەدى.
شىن مانىندە قازاق رۋحانياتىنىڭ قاراشاڭىراعىنا اينالعان بۇل ونەر ورداسىندا «ەڭلىك – كەبەك»، «اباي»، «قوبىلاندى»، «قاراگوز»، «ايمان – شولپان» سەكىلدى تاعى باسقا حالقىمىزدىڭ رۋحاني وزەگىنە اينالعان جاۋھار تۋىندىلار قويىلىپ، كورەرمەننىڭ زور ىقىلاسىنا بولەندى. تەاتردىڭ شىعارماشىلىق مۇراسى – ۇلتتىڭ رۋحاني ايناسى، حالىقتىڭ جان دۇنيەسىن بەينەلەيتىن ءتىرى شەجىرە. تەاتردىڭ نەگىزىن قالاعان سەركە قوجامقۇلوۆ، قاليبەك قۋانىشبايەۆ، ەلۋباي ءومىرزاقوۆ، قاپان بادىروۆ، قۇرمانبەك جانداربەكوۆ، يسا بايزاقوۆ، امىرە قاشاۋبايەۆ، قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ سىندى تۇلعالاردىڭ رۋحاني اماناتىن كەيىنگى بۋىن لايىقتى جالعاستىرىپ كەلەدى. بۇگىنگى تەاتر ۇجىمى — كاسىبي دەڭگەيى جوعارى، جاڭاشىل ويلايتىن، ءداستۇر مەن زاماناۋي ونەردى ۇيلەستىرە بىلگەن شىعارماشىل توپ.
ونەر ۇجىمىنىڭ ساحناداعى ءاربىر ەڭبەگى – كورەرمەننىڭ جۇرەگىنە جول تاۋىپ، ۇلتتىڭ رۋحاني تۇتاستىعىن كۇشەيتەتىن ماڭىزدى جۇمىسقا اينالدى. تەاتر تەك قويىلىم مەن ساحنا عانا ەمەس، ول – سانا تاربيەلەيتىن، وي وياتاتىن، ەلدىك پەن بىرلىككە شاقىراتىن ۇلكەن ونەر مەكتەبى. وسى ميسسيانى مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى تەاتر ۇجىمى عاسىر بويى ابىرويمەن اتقارىپ، بۇگىنگى كۇنى دە رۋحاني كەمەلدىككە ۇندەيتىن، قوعاممەن ۇندەسە داميتىن، ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ تۇعىرىن نىعايتاتىن شىعارماشىلىق وردا رەتىندە ءوز مارتەبەسىن بيىك ۇستاپ كەلەدى.
• 1928 جىلى تەاتر الماتىعا كوشىپ، جاڭا بۋىن اكتەرلەرمەن تولىقتى.
•1937 جىلى 27 اقپاندا اكادەميالىق تەاتر مارتەبەسىن الدى.
•1946 جىلى «ەڭبەك قىزىل تۋ» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
•1976 جىلى «حالىقتار دوستىعى» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
•1961 جىلى تەاتر جازۋشى، عالىم مۇحتار ومارحان ۇلى اۋەزوۆتىڭ ەسىمىن يەلەندى.
•2020 جىلدىڭ 20 جەلتوقسانىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن تەاترعا ۇلتتىق مارتەبەسى بەرىلدى.
2026 جىلى 13 قاڭتار ساعات 15:00-دە حالىقارالىق عىلىمي كونفەرەنسيا.
وتەتىن جەرى: الماتى قالاسى، ق ر ۇلتتىق كىتاپحاناسى.
2026 جىلى 13 قاڭتار 19:00-دە م. اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك – كەبەك» تراگەدياسى.
وتەتىن جەرى: م. لەرمونتوۆ اتىنداعى ۇلتتىق ورىس دراما تەاترى.