ماييا مانەزانىڭ ەسىمى قازاقستان تاريحىندا ەرەكشە اتالادى. اۋىر اتلەتيكا سالاسىنداعى ايتۋلى زىلتەمىرشىلەردىڭ ءبىرى، لوندون – 2012 وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى. ول سىناققا تولى جولداردان ءوتىپ، جەڭىسكە تولى جىلداردىڭ كۋاسى بولدى. سپورتتاعى مانسابىن ءساتتى اياقتاعان «تولاعاي قىز» بۇگىندە ءومىردىڭ جاڭا بەتىن اشتى.
– ماييا سالاحار قىزى، ەڭ الدىمەن ءسىزدى كوكتەم مەرەكەسىمەن قۇتتىقتايمىز! وسىناۋ ادەمى كۇنى ءسىز كىمگە ريزاشىلىعىڭىزدى بىلدىرەر ەدىڭىز؟
– ارينە، مەن ەڭ الدىمەن قازاقستان سىندى الىپ ەل مەن ونىڭ دارحان پەيىلدى حالقىنا شەكسىز ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەر ەدىم. بۇل ەل ءقازىر مەنىڭ تۋعان ۇيىمە اينالدى. مەنىڭ ارمانىمنىڭ جۇزەگە اسۋىنا مۇمكىندىك بەردى. مەنىڭ ومىرىمدە كەزدەسكەن ەڭ قيىن ساتتە دە قولداۋ كورسەتتى. مەن بۇل قولداۋدى كاسىبي سپورتتاعى العاشقى قادامىمنان باستاپ، وليمپيادالىق تۇعىرعا كوتەرىلگەنگە دەيىن سەزىندىم. ءالى دە سەزىنىپ كەلەمىن. قازاقستان مىقتى بولۋعا، وزىمە سەنۋگە جانە ەشقاشان جەڭىلمەۋگە ۇيرەتتى. ەگەر ماعان سەنىم بىلدىرمەسە، كوپ نارسەگە قول جەتكىزە الماس پا ەدىم، كىم ءبىلسىن؟
مارقۇم جولداسىم ۆياچەسلاۆ ەرشوۆ مەنىڭ جاتتىقتىرۋشىم عانا ەمەس، مەنىڭ ومىردەگى ارقاسۇيەرىم بولدى. ول سپورتتان كەيىن دە ءومىر بارىن، قالاي ءومىر ءسۇرۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەتىپ كەتتى. ارينە، مەن ونى اركەز سۇيىسپەنشىلىكپەن ەسكە الىپ وتىرامىن. اتتەڭ، ەگەر قاسىمدا ءقازىر بولسا ەرەكشە العىس ايتار ەدىم. سونىمەن قاتار، مەنىڭ جاتتىقتىرۋشىلارىما، مەنى قاتايتىپ، قيىندىقتاردى جەڭۋگە كومەكتەسكەن جاندارعا، مەنىڭ وتباسىما سۇيىسپەنشىلىگىم شەكسىز.
وسىناۋ 30 جىل بويى ءبىزدى بىرىكتىرىپ كەلە جاتقان، ۇلكەن شاڭىراق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنا ريزامىن. مەن ءارقاشان وسىناۋ بەيبىت ەلدە ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدى ماقتانىشپەن ايتىپ وتىرامىن.
مەنىڭ ارتىمدا سەنىم ارتقان ەلىم تۇردى
– سپورتتا ءسىز ءۇشىن كوماندانىڭ نەمەسە جاتتىقتىرۋشىنىڭ ءسوزى شەشۋشى ءسات بولعان كەزى بولدى ما؟
– ءيا، مۇنداي ساتتەر كوپ بولدى. كەيدە ءسىز فيزيكالىق تۇرعىدان دايىن بولساڭىز دا، ىشتەي قورقىنىش بولادى. مىنە، سول كەزدە جاتتىقتىرۋشىنىڭ ءبىر اۋىز ءسوزى مەن كوماندانىڭ قولداۋى ءبارىن وزگەرتە الادى. ماسەلەن، پلاتفورماعا شىقپاي تۇرىپ قولدارىم دىرىلدەگەن ساتتەر ءالى كۇنگە ەسىمدە. سونداي ساتتە مەنىڭ جاتتىقتىرۋشىمنىڭ «بۇل سەنىڭ قولىڭنان كەلەدى نەمەسە سەن قولىڭنان كەلگەننىڭ ءبارىن جاسادىڭ» دەگەن ءبىر اۋىز ءسوزى ماعان جەتىپ جاتتى. ويتكەنى، مەنىڭ ارتىمدا ماعان سەنىم ارتقان ەلىم مەن كوماندام تۇردى.
– لوندون – 2012 وليمپياداسى ءسىزدىڭ مانسابىڭىزدىڭ شارىقتاۋ شەگى بولدى. ءقازىر سول كۇندى ەسكە الاسىز با؟
– ارينە، بۇل كۇن مەنىڭ جۇرەگىمدە ماڭگىگە قالدى. العاشىندا وليمپيادا چەمپيونى بولعانىما سەنبەي، ءارى-سارى كۇيدە تۇرعانىم راس. ويتكەنى، بۇل قازاقستاننىڭ جەڭىسى. ءاربىر سپورتشى ءۇشىن ءوز ەلىنىڭ تۋىن تۇعىردىڭ ەڭ بيىك ساتىسىندا تۇرىپ كوتەرگەن ءسات ماڭىزدى. مىنە، سول جولى مەن دە سونداي باقىتتى ءساتتى باسىمنان كەشتىم.
– ءسىزدىڭ سپورتتىق جولىڭىز وڭاي بولعان جوق. قيىن ساتتە سپورتتان باس تارتقىڭىز كەلگەن كەز بولدى ما؟ سىزگە كىم، نە كومەكتەستى؟
– ەڭ الدىمەن، وزىنە دەگەن سەنىم، سوسىن ءوز ەلىڭە جانە حالقىنا دەگەن سەنىم دەر ەدىم. قيىن ساتتە قازاقستان اتىنان قاتىساتىنىمدى ەسىمە ءتۇسىردىم. مەنىڭ باس تارتۋعا قۇقىعىم جوق ەكەنىن ءبىلدىم. ويتكەنى، ماعان سەنىم ارتقان وتباسىم، مەنىڭ حالقىم تۇر.
قازاقستان مەنىڭ بويىمداعى كۇرەس رۋحىن وياتتى
– جالپى، سپورتشىلار جەڭىلىستىڭ وزىنەن كوپ نارسە ۇيرەنۋگە بولادى دەپ ءجيى ايتادى. ءسىزدىڭ سىناقتان ساباق العان كەزىڭىز بولدى ما؟
– ارينە، جەڭىلىستەردەن دە، جەڭىستەردەن دە كوپ نارسە ۇيرەنۋگە بولادى. مەن ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى ساباق قانداي دەيسىز عوي. ەشقاشان باس تارتۋعا بولمايدى. قازاقستان مەنىڭ بويىمداعى كۇرەس رۋحىن وياتتى.
– ءسىز وليمپيادا مەدالىنەن ايىرىلدىڭىز، ءبىراق سودان كەيىن اقتالدىڭىز. قايتا دالەلدەۋ قانشالىقتى قيىن بولدى؟
– شىنىن ايتسام، سول كەز مەنىڭ ومىرىمدەگى ەڭ قيىن سىناقتاردىڭ ءبىرى بولدى. ءبىراق مەن شىندىقتىڭ مەنىڭ جاعىمدا ەكەنىن ءبىلدىم. سونداي قيىن ساتتە قازاقستان ماعان زور قولداۋ كورسەتتى. بۇل قولداۋ ماعان كۇش بەردى.
– ءسىز سپورتتاعى مانسابىڭىزدى اياقتاعاندا قانداي سەزىمدە بولدىڭىز؟ جالپى، ءقازىر نەمەن اينالىسىپ ءجۇرسىز؟ جارىسسىز، جاتتىعۋسىز ۋاقىتىڭىز قالاي ءوتىپ جاتىر؟
– بۇل كەزەڭ ماعان وڭايعا سوقپادى. ويتكەنى، سپورت – مەنىڭ ءومىرىم. ءبىراق بۇل جولدا دا قازاقستان مەنىمەن بىرگە ەكەنىن تانىتتى. ءقازىر مەن ءوزىمدى باسقا قىرىمنان تاپقاندايمىن. وتباسىمداعى كىشكەنتاي ۇلىم مەن قىزىما انالىق ماحابباتىمدى ارناپ، كوپ ۋاقىتىمدى بولەمىن. ءبىراق سپورت مەنىڭ ءومىرىمنىڭ ءبىر بولىگى بولىپ قالا بەرەدى. اركەز ءوز تاجىريبەمدى جاس سپورتشىلارعا ۇيرەتۋگە دايىنمىن. قازاقستاننىڭ اتىن شىعاراتىن كوپتەگەن چەمپيوندار شىقسا، وعان ءوز ۇلەسىمدى قوسسام دەيمىن. كەزىندە جولداسىممەن «ماييا مانەزا» اتتى شىعىس مەديسيناسى ورتالىعىن اشقان ەدىك. ءقازىر سول ورتالىقتىڭ جۇمىسىن جالعاستىرىپ جاتقان جايىم بار.
ەڭ باستىسى – تىلەك پەن رۋحتىڭ كۇشى
– اۋىر اتلەتيكا ايەلدەردىڭ قولى ەمەس دەگەن پىكىرگە قالاي قارايسىز؟
– ءيا، ونداي پىكىردىڭ بار ەكەنىن بىلەمىن. ءبىراق مەن ءوزىمدى مىسال ەتىپ، سپورتتا جىنىس جوق ەكەنىن دالەلدەدىم. بۇل جەردە ەڭ باستىسى – تىلەك پەن رۋحتىڭ كۇشى دەر ەدىم.
– اۋىر اتلەتيكا ادامنىڭ مىنەزىنە اسەر ەتەدى دەگەن پىكىرگە كوزقاراسىڭىز قالاي؟ ءسىز ومىردە قانداي ادامسىز؟
– كىم ءبىلسىن، ءبىراق مەن ولاي دەمەس ەدىم. ماسەلەن، ماعان قاراڭىزشى، ۇنەمى كۇلىمسىرەپ جۇرەمىن، مەيىرىمدى اداممىن!
– ومىردە سىزگە قايتا پلاتفورماعا شىعۋ مۇمكىندىگى بەرىلسە، كەلىسەر مە ەدىڭىز؟
– ارينە، كەلىسەر ەدىم. ويتكەنى، تۇعىردا تۇرىپ قازاقستان بايراعىن كوتەرۋ بۇيىرا بەرمەيتىن باقىت!