ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ بويىنشا اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ مۇشەلەرىنە ارنالعان وقۋ-سەمينار ءوتتى.
ءدىندى وزدەرىنىڭ ساياسي ماقساتتارىنا قولداناتىن ەكسترەميستىك جانە تەرروريستىك ۇيىمداردىڭ دىتتەگەنى – مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىنا، ىشكى قاۋىپسىزدىگىنە جانە قوعامداعى تۇراقتىلىق پەن تىنىشتىققا نۇقسان كەلتىرۋ. ادامداردىڭ دىنگە دەگەن سەنىمىن پايدالانىپ، رۋحاني قۇندىلىقتاردى بەتپەردە ەتكەن جالعان ۋاعىزشىلار دەسترۋكتيۆتى اعىمداردىڭ وكىلدەرى الەمدىك دەڭگەيدە الاۋىزدىق پەن وشپەندىلىك تۋعىزادى. ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى – حالىقتى دۇرىس اقپاراتتاندىرۋ. وسى ماقساتتا الماتى قالاسى ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ بويىنشا اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبى قۇرىلعان. ءبىراز جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ مۇشەلەرى جىل سايىن تولىعىپ، جاڭارىپ وتىرادى. تاياۋدا الماتى قالاسىندا وسى اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ مۇشەلەرى ءۇشىن ارنايى وقۋ-سەمينارى ءوتتى.
جيىنعا ءدىنتانۋشىلار، يسلامتانۋشىلار، پسيحولوگتار مەن ءدىن سالاسىنداعى بىلىكتى ماماندار قاتىستى. سپيكەرلەردىڭ ايتۋىنشا، الماتى قالاسى تۇرعىندارى ءۇشىن ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىستارىنىڭ باستى ماقساتى – قوعامنىڭ راديكالدى يدەولوگياعا دەگەن يممۋنيتەتىن قالىپتاستىرۋ، جاستاردىڭ تەرىس اعىمداردىڭ جەتەگىنە كەتۋىنە جول بەرمەۋ.
«جۇمىسىمىزدىڭ تۇپ-توركىنى حالىققا ءدىني ەكترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ سوڭى جاقسىلىققا اكەپ سوقپايتىنىن، اداستىراتىنىن ءتۇسىندىرۋ. ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ توبىنىڭ ءاربىر مۇشەسى كەز كەلگەن اۋديتوريامەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋى كەرەك. ءبىز اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ مۇشەلەرىن اراسىندا دەسترۋكتيۆتى اعىمعا بوي الدىرعان ادامدارى بار ۇجىمدارعا جىبەرەمىز. ويتكەنى، تەرىس اعىمدا جۇرگەن ادام وزىمەن بىرگە باسقا ادامداردى دا تارتۋى ابدەن ىقتيمال. سوندىقتان بىلىكتى مامانداردىڭ سونداي جەرلەرگە بارىپ، ءدارىس وقۋى ماڭىزدى. الماتى تۇرعىندارى كەز كەلگەن دىنگە قاتىستى سۇراقتارىمەن ءدىني باسقارماعا جانە «نۇر-مۇباراك» ۋنيۆەرسيتەتىنە بارۋىنا بولادى»، – دەيدى الماتى قالاسى ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرلان قيقىموۆ.
ق ر ۇقك انتيتەرروريستىك دايىندىق ورتالىعىنىڭ مامانى بولات شومانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدىڭ دە وزىندىك قيىندىقتارى بار. مۇنداي جاعدايدا تەرەڭ ءبىلىم، سۇڭعىلالىق كەرەك.
«ءدىني ەكسترەميزمنىڭ باستى سيپاتى – ادامدارعا ۇستاناتىن سەنىمى بويىنشا وشپەندiلiك پەن وزبىرلىقتى، سونىڭ iشiندە زورلىق-زومبىلىقپەن نەمەسە كۇش قولدانا وتىرىپ شاقىرۋمەن بايلانىستى قىسىم كورسەتۋ، سونداي-اق ازاماتتاردىڭ قاۋiپسiزدiگiنە، ءومiرiنە، دەنساۋلىعىنا، سەنىمىنە نەمەسە قۇقىعى مەن بوستاندىعىنا قاتەر ءتوندiرەتiن كەز كەلگەن دiني تاجىريبەنى قولدانۋ»، – دەيدى سپيكەر.
ۇقك دەرەكتەرىنە سايكەس، قازاقستاندا 209 ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ توپتارى جۇمىس ىستەيدى، ولاردىڭ 16-سى رەسپۋبليكالىق، 42ء-سى وبلىستىق، 151ء-ى اۋداندىق.
«ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ توپتارىنا مىندەتتەلگەن تاپسىرما – حالىقتى دۇرىس اقپاراتتاندىرۋ، مەملەكەتتىڭ ءدىن ماسەلەلەرىنە قاتىستى ۇستاناتىن ساياساتىن ءتۇسىندىرۋ. سونداي-اق، تۇرعىنداردىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ، ءدىني سالاداعى قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن كوتەرۋ. ەڭ ماڭىزدىسى، حالىقتى ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزم ءقاۋپى تۋرالى حاباردار ەتۋ، ءدىن سالاسىنداعى ماسەلەلەردى نەعۇرلىم تەرەڭ ءتۇسىنۋ، سىني ويلاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، جاستار اراسىندا ءدىني ەكسترەميزمنىڭ الدىن الۋ تاسىلدەرىن ەنگىزۋ»، – دەيدى ق ر ۇقك اكادەمياسىنىڭ قىزمەتكەرى رۋسلان يرجانوۆ.
بىلتىردان بەرى ەلىمىزدە «ءقاۋىپسىز ەل» ۇلتتىق جوباسى جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. جوبانىڭ ماقساتى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ. بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەت ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان ءىس-شارالاردىڭ كەڭ سپەكترىن وتكىزۋدە. مەملەكەتتىك باعدارلاما شەڭبەرىندە ونلاين كەڭىستىكتە ءدىني ەكسترەميزمنىڭ الدىن الۋ بويىنشا قارسى ناسيحات جانە ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ ادىستەرى قولدانىلادى. قارسى ناسيحات جۇمىسى الەۋمەتتىك جەلىلەردە جەرگىلىكتى ءدىن ىستەرى باسقارمالارى مەن «ءدىن ماسەلەلەرىن زەرتتەۋ ورتالىقتارى» تاراپىنان جۇرگىزىلەدى. الەۋمەتتىك جەلىلەرگە ءدىن سالاسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا اۋديو-بەينەماتەريالدار، سۇراق-جاۋاپ، ءدىني ماماندار مەن ساراپشىلاردىڭ دارىستەرى، پىكىرلەرى ورنالاستىرىلادى. سونىمەن قاتار، ەكسترەميزم مەن تەرروريزم يدەيالارىن ناسيحاتتايتىن ماتەريالداردى انىقتاۋ بويىنشا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا، ينتەرنەت-رەسۋرستارعا، ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك جەلىلەرگە تۇراقتى مونيتورينگ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.
«اlmaty-akshamy»، №23 (6316) 16 اقپان 2023 جىل.