قازىرگى كەزدە ءتۇرلى تىلدەن قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ جاتقان شىعارما كوپ. ءتىپتى ءبىر شىعارمانىڭ قازاق تىلىندەگى بىرنەشە نۇسقاسىن كەزدەستىرۋگە بولادى.
بۇل مۇمكىن نارىق تالابى شىعار، دەگەنمەن كىتاپتى ءسۇيىپ وقيتىن وقىرمانعا كوركەم شىعارما قاجەت. سونداي قۇندى ەڭبەكتىڭ ءبىرى - «شىعىس ادەبيەتى جانە ونەرى» باسپاسىنان جارىق كورگەن جۇڭگو جازۋشىسى شەن ءشيسيدىڭ «قاسقىرلار پاتشايىمى» اتتى كىتابى. اتاۋى دا، مازمۇنى دا قىزىق شىعارمانىڭ وقىرمانعا بەرەرى كوپ. قالامگەر شەن شيسي قاسقىر تۋرالى شىعارما جازۋ ءۇشىن ءبىراز جىل بويى ورماندا ءومىر سۇرگەن ەكەن. اۆتور قاسقىردىڭ ءۇيىرىن، ونداعى زاڭدىلىق، وزىندىك قاعيدالار مەن جالپى جىرتقىشتىڭ پسيحولوگياسىن زەرتتەۋدى ماقسات تۇتسا كەرەك. شەن شيسي قاسقىردىڭ ءۇيىرىن سۋرەتتەۋ ارقىلى ادامزات قوعامىنا ءتان ازىق ءۇشىن كۇرەسۋ، تاققا تالاسۋ، سوڭىنان ۇرپاق قالدىرۋ جانە ۇرپاعىنىڭ اماندىعى ءۇشىن بارىن سالۋ سەكىلدى دۇنيەلەردى ءتۇرلى وقيعا جەلىسى ارقىلى ادەمى بەينەلەيدى.
شىعارمانىڭ رەداكتورى حانشايىم ءتاۋىرباي: «بۇل – قىزىقتى شىعارما. ۇيىردەگى ابادان، ارلان، قانشىق قاسقىرلاردىڭ وزىندىك ءرولى، كۇندەلىكتى ومىردە بەلگىلى ءبىر مىندەتى بولاتىنىن كوپ ەشكىم بىلە بەرمەيدى. جازۋشى ارنايى زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ارقىلى قاسقىر تۋرالى كوپ ماعلۇمات بەرگەن. سونىمەن قاتار، اۆتور بۇل ەڭبەگىندە قوعامداعى وزەكتى ماسەلەلەردى دە بايانداپ وتىرعانداي اسەر الاسىز. «قاسقىرلار پاتشايىمى» ەرەسەك جاستاعى وقىرماندى دا، بالالاردى دا بەيجاي قالدىرمايدى. وقيعا جەلىسى شيەلەنىسكەن تۇستا قاسقىرلارعا جاقتاسىپ، شىعارمانىڭ كەيىپكەرىنە الاڭداپ وتىراسىز»، - دەپ ءوز ويىمەن ءبولىستى.
«قاسقىرلار پاتشايىمى» قاسقىر تۋرالى جازىلعان تۇڭعىش شىعارما ەمەس. اتالعان ەڭبەك دجەك لوندوننىڭ «اق ازۋى»، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «كوكسەرەگى»، شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ «جان پيداسىنىڭ» جالعاسى ىسپەتتەس. ءار شىعارمانىڭ يدەياسى، سيۋجەتى بولەك، الايدا بارىنە بىردەي ورتاق تاقىرىپ – قاسقىردىڭ وزىنە عانا ءتان ەرەكشە جاراتىلىسى. قاي شىعارمانى الساق تا، قاسقىردىڭ تابيعاتپەن بايلانىسى، ادامعا دەگەن كوزقاراسى سۋرەتتەلەدى.
«قاسقىرلار پاتشايىمى» كىتابىن قازاق تىلىنە اۋدارعان، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ PhD دوكتورى، جازۋشى، اۋدارماشى نۇرحالىق ابدىراقىن اتالعان شىعارما تۋرالى پىكىرىن ايتا كەلىپ، اۋدارما ءىسى تۋرالى ءسوز قوزعادى. «بەلگىلى ءبىر حالىقتىڭ شىعارماسىن اۋدارۋ ءۇشىن اۋدارماشى سول ەلدىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىن جاقسى تانۋى كەرەك، شىعارما اۆتورىنىڭ پسيحولوگياسىن زەرتتەپ، ونىڭ ويىن، پايىم-پاراساتىن، ءدىنىن، تانىم-تۇسىنىگىن جاقسى ءبىلۋى ءتيىس. بۇل ەڭبەكتى اۋدارۋ بارىسىندا اۆتوردى جان-جاقتى تانۋعا تىرىستىم. شىعارمانىڭ كەيىپكەرى بولعان قاسقىردى دا زەرتتەدىم، جىرتقىش تۋرالى كوپتەگەن ۆيدەوماتەريال كورىپ، كەڭىرەك ىزدەندىم. قاسقىر دەگەن قازاققا جات ەمەس، سوندىقتان شىعارماعا ۇلتتىق بوياۋدى دارىتا وتىرىپ اۋدارۋدى ءجون كوردىم»، - دەدى.
«شىعىس ادەبيەتى» باسپاسى 2010 جىلى بەيجىڭ قالاسىندا قۇرىلعان «شانس» حالىقارالىق باسپا كومپانياسىنىڭ قازاقستانداعى فيليالى بولىپ تابىلادى، اتالعان باسپا قىتايدىڭ ادەبي شىعارمالارىن قازاق تىلىنە اۋدارۋمەن اينالىسادى. اتالعان باسپادان جۇڭگو تىلىنەن اۋدارىلعان ءتۇرلى جانرداعى كىتاپتاردى تابۋعا مۇمكىندىك بار.
كوركەم ادەبيەت ۇلت تالعامايدى. ياعني، قاي حالىقتىڭ تۋىندىسىن وقىساق تا، سونداعى كەيىپكەر ءۇشىن الاڭداپ، سونىڭ جان دۇنيەسىن تۇسىنۋگە ۇمتىلامىز. وقىرمانعا شىعارماداعى ادامنىڭ بولمىسى، ونىڭ پسيحولوگياسى قىزىق. وزگە ەلدىڭ مادەنيەتى، تۇرمىس-تىرشىلىگى قىزىق. وسى تۇرعىدان العاندا، اتالعان باسپادان جارىق كورگەن ەڭبەكتەر ءوز وقىرمان تابارى ءسوزسىز.
