الماتى قالاسىنىڭ كورىكىنە ەرەكشە ءسان بەرەتىن ورىندار جەتەرلىك. قالا جاسىل جەلەگىمەن، تاۋ-تاسىمەن تانىمال. قالامىزدا 161 ەسكەرتكىشتەر مەن مۇسىندەر بار. وسى رەتتە، قالامىزدا ورنالاسقان تۇلعالاردىڭ ەڭ ەرەكشە ەسكەرتكىشتەرىنە توقتالساق.
كوشە بويىندا ءبىر ادامنىڭ ويلانىپ بارا جاتقانىن كورەسىز. جاقىنداي كەلە، ايگىلى «كينو» توبىنىڭ ءانشىسى ۆيكتور سويدىڭ بەينەسىندەگى ءمۇسىن ەكەندىگىن كوزىڭىز شالادى. قولادان جاسالعان تۋىندى ءانشىنىڭ تۋعان كۇنىندە تولەبايەۆ پەن قابانباي باتىر كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورناتىلعان. ءدال وسى كوشەنىڭ بويىندا ۆيكتور سويدىڭ قاتىسۋىمەن «ينە» ءفيلىمىنىڭ سوڭعى بولىمدەرى تۇسىرىلگەن.
ەسكەرتكىشتىڭ ماڭايىنان ءانشىنىڭ ورىنداۋىنداعى شىعارمالارىنىڭ قايىرماسى جازىلعان تاقتايشالاردى كورەمىز. كوشە بويىنان وتكەندەر شۋماقتارعا كوز جۇگىرتىپ، جاستىق شاقتارىن ەسكە الىپ جاتقانىن بايقاۋعا بولادى. ۆيكتور سوي ءمۇسىنىنىڭ اۆتورى - ماتۆەي ماكۋشكين.
الماتىداعى اباي مەن گاگارين كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى ساياباقتا ورىندىقتا وتىرعان سكافاندرداعى عارىشكەر يۋريي گاگاريننىڭ بەينەلەنگەن ينستاللياسياسى ورناتىلعان. ەسكەرتكىشتىڭ قاسىندا وتىرىپ دەمالىپ، سۇرەتكە تۇسۋگە بولادى. سونداي-اق، ءمۇسىن يۋريي گاگارينىڭ قازاق جەرىنەن عارىشقا اتتانعان ادام ەكەندىگىنەن حابار بەرەدى.
بۇدان ءارى جامبىل كوشەسى مەن دوستىق داڭعىلى قيىلىسىنان قازاقتىڭ قارا دومبىراسىن ۇستاپ، بۇلاقتىڭ جانىندا وتىرعان جامبىل جابايەۆتىڭ ءمۇسىنىن كورەمىز. ءمۇسىن ۇلى تۇلعانىڭ 150 جىلدىعىنا وراي 1996 جىلى بوي كوتەرگەن. ءمۇسىننىڭ بيىكتىگى 3 م، تۇعىردىڭ بيىكتىگى 1 م قامتيدى. ەسكەرتكىش كەڭ جايلاۋدى سۋى مول، ءشوبى شۇيگىن اۋىلدى كورسەتەدى.
مۇقان تولەبايەۆ كوشەسى مەن اباي داڭعىلىنىڭ قيىلىسىندا وڭ قولىن تىزەسىنە قويىپ ورىندىقتا وتىرعان قازاقتىڭ تۋما تالانتى، بەلگىلى كومپوزيتورى مۇقان تولەبايەۆتىڭ بەينەسىن كورەمىز. اتالمىش ەسكەرتكىش 2002 جىلى 30 جەلتوقساندا اشىلعان. ءمۇسىننىڭ ارعى بەتىنەن مەلس ءسافيننىڭ جوباسىمەن سالىنعان جەتىسۋ سۋبۇرقاعىن كورەمىز. فونتان بيىكتىگى 5 مەترگە دەيىن كولبەۋ جانە تىك اعىنمەن جالپى اۋدانى 460 شارشى مەتر بولاتىن ءۇش سۋ ايناسى بار كاسكاد تۇرىندە جاسالعان. كومپوزيسيانىڭ نەگىزگى ەلەمەنتى – ۇلتتىق ويۋ-ورنەكتى ەلەمەنتتەرى بار قىزعىلت جانە قارا گرانيتتەن جاسالعان ستەلادا 7 بۇلاق بار. ول جەتىسۋدىڭ 7 وزەنىن بىلدىرەدى. تولەبايەۆ كوشەسى بۇرىن «فونتاننايا» دەپ اتالعان دەگەن دە نۇسقا بار.
رەسپۋبليكا سارايىنىڭ قاسىنداعى ساياباقتىڭ سولتۇستىك جاعىندا «قازاق ءۆالسى كورولىنىڭ» ەسكەرتكىشىن كورۋگە بولادى. ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ءمۇسىنى 2019 جىلى بوي كوتەرگەن. كومپوزيسيادا ءشامشىنىڭ ورىندىقتا شىعارماشىلىق وي ۇستىندە وتىرعان ءساتىن كورۋگە بولدى. ءتىپتى قاسىنا كەلىپ، سۇرەتكە تۇسۋىنە بولادى.
2019 جىلى «الماتى» قوناق ءۇيىنىڭ جانىندا ايگىلى اكتەر ءارى تانىمال فيلمدەردىڭ رەجيسسەرى شاكەن ايمانوۆقا ەسكەرتكىش ورناتىلدى. ورىندىقتاعى ءمۇسىن «تاقيالى پەرىشتە» مۋزىكالىق ءفيلمىنىڭ ءتۇسىرىلىمى وتكەن جەردە قويىلعان. ءمۇسىن 1،2 ماسشتابتى تابيعي كولەمدە جاسالعان. اۆتورى – ءمۇسىنشى ن. دالباي.
بايسەيىتوۆا مەن قۇرمانعازىنىڭ قيىلىسىنان تومەن سوچيدەگى 2014 جىلعى وليمپيادانىڭ قولا جۇلدەگەرى، قازا تاپقان قازاقستاندىق مانەرلەپ سىرعاناۋشى دەنيس تەنگە ارنالعان مەموريال ورنالاسقان. مۇسىنشى-سانكت-پەتەربۋرگتەن كەلگەن ماتۆەي ماكۋشكين. گرانيتتى تۇعىردا دەنيستىڭ جازعان ولەڭ شۋماقتارى جانە سپورتاعى جەتىستىكتەرى قاشالعان.
«Atakent Mall»، ساۋدا ورتالىعىنىڭ ساياباعىندا تەاتر جانە كينو اكتەرى، ءارى رەجيسسەر ءاسانالى ءاشىموۆتىڭ 85 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي قويىلعان ەرەكشە ءمۇسىن بار. ەسكەرتكىش بىلتىر 2022 جىلى بوي كوتەگەن. ءمۇسىننىڭ جانىندا دەمالىپ، سۋرەتكە تۇسۋگە بولادى. قولادان جاسالعان ءمۇسىن ساياباققا ەرەكشە ءسان بەرىپ تۇرعانىن بايقاۋعا بولادى.