الماتىدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى (ق ر) دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرىن، جەتەكشى فارماسيەۆتيكالىق كومپانيالاردىڭ باسشىلارى جانە سالانىڭ باسقا دا ساراپشىلارىن ءبىرىڭعاي پلاتفورمادا بىرىكتىرگەن قازاقستان فارماسيەۆتيكالىق فورۋمى ءوتتى.
فورۋم اياسىندا قاتىسۋشىلار قازاقستان پاسيەنتتەرى ءۇشىن يننوۆاسيالىق پرەپاراتتارعا قولجەتىمدىلىكتى جەدەلدەتۋگە باعىتتالعان ءبىرقاتار ۇسىنىستاردى ورتاعا سالدى، سونداي-اق ءوندىرىستى ەلدە دامىتۋ ماسەلەسىنە قاجەتتى قولداۋ شارالارىن اتاپ ءوتتى.
ءىس-شارادا ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەديسينالىق جانە فارماسيەۆتيكالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ جانە «سك-فارماسيا» ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتورىنىڭ وكىلدەرى ءسوز سويلەپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ دامۋ باسىمدىقتارىن جانە مەديكامەنتتەردىڭ نارىقتا قولجەمدىلىگى تۋرالى سۇراقتاردى كوتەردى. سالانى دامىتۋدىڭ نەگىزگى باسىمدىقتارى رەتىندە باستى نازار يمپورتتىق تاۋەلسىزدىككە، جەرگىلىكتى ءوندىرىستىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ ءۇشىن وندىرىستىك قۋاتتاردى ۇلعايتۋعا، دارىلىك پرەپاراتتار مەن مەديسينالىق بۇيىمداردىڭ ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ ينستيتۋتىن دامىتۋعا، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تەحنولوگيالار ترانسفەرى مەن كلينيكالىق زەرتتەۋلەر ءۇشىن جاعدايلاردى جەتىلدىرۋگە باعىتتالۋى ءتيىس ەكەندىگى ايتىلدى.
فورۋمنىڭ باستى وقيعالارىنىڭ ءبىرى فارماسيەۆتيكالىق كومپانيالار باس ديرەكتورلارىنىڭ «پاسيەنتتەرگە قامقورلىق پەن بيزنەس مۇددەلەردى ۇيلەستىرۋ: قازاقستان نارىعىندا قالاي تابىسقا جەتۋگە بولادى؟» تاقىرىبىنداعى تالقىلاۋ بولدى. ماسەلەنىڭ ارا-جىگىن اشۋعا «استرازەنەكا»، Novartis، STADA، Bosnalijek، Solgar فارماسيەۆتيكالىق كومپانيالارىنىڭ باسشىلارى قوسىلدى. تاراپتار يننوۆاسيالىق دارىلىك پرەپاراتتارعا قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ تاقىرىپتارىن، جەرگىلىكتى ءوندىرىستى دامىتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى، سونداي-اق نارىق رەتتەۋشىسىنە باعىتتالعان ۇسىنىستاردى ەنگىزدى.
بۇعان دەيىن ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ءبىرقاتار ءىرى الەمدىك كومپانيالارمەن، سونىڭ ىشىندە «استرازەنەكا» كومپانياسىمەن دارىلىك پرەپاراتتاردى قازاقستاندا ءوندىرۋ جوباسى بويىنشا جول كارتاسىنا قول قويدى. قازاقستانداعى «استرازەنەكا» وكىلدىگىنىڭ ديرەكتورى ماريا شيپۋليەۆا دارىلىك پرەپاراتتاردى ءوندىرۋدى قازاقستاندا دامىتۋ جوباسىن كومپانيا قىزمەتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە قاراستىراتىنىن اتاپ ءوتتى. تالقىلاۋ بارىسىندا ول ءوندىرىستى ەلىمىزدە دامىتۋدىڭ جانە شەتەلدىك ينۆەستورلار ءۇشىن تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋدىڭ مۇرىندىعى بولا الاتىن ءبىرقاتار وزگەرىستەردى ۇسىندى.
ولاردىڭ ىشىندە كلينيكالىق زەرتتەۋلەرگە دەيىنگى جانە كلينيكالىق زەرتتەۋلەر دەرەكتەرىنىڭ ەكسكليۋزيۆتىلىگى تۋرالى نورمالاردى پايدالانا وتىرىپ، ينۆەستورلاردىڭ زياتكەرلىك قۇقىقتارىن قورعاۋ قاجەتتىلىگى، سونداي-اق كونترافاكتىلىك ءونىمنىڭ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قاتىسۋىنا شەكتەۋ قويۋ بار. بۇعان قوسا، تەحنولوگيالاردى ترانسفەرلەۋ كەزەڭىندەگى شىعىنداردى وتەۋ جانە ەلدە وندىرۋگە ۇسىنىلعان يمپورتتالاتىن پرەپاراتتاردى ساتىپ الۋ ءۇشىن «سك-فارماسيامەن» الدىن الا كەلىسىمگە قول قويۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ دا ۇسىنىلدى.
«ءوندىرىستىڭ ارالىق كەزەڭدەرى ءۇشىن شەتەلدىك زەرتحانالاردا جۇرگىزىلگەن كلينيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىن ەسەپكە الۋ مۇمكىندىگىن ساقتاۋ وتە ماڭىزدى. بۇل زەرتتەۋدىڭ سوڭعى كەزەڭدەرى قازاقستاندا وتكىزىلگەن بولسا جانە ساپانى باقىلاۋدى جۇزەگە اسىراتىن الاڭدار ءۇشىن ەاەو-نىڭ GMP سەرتيفيكاتى بولعان جاعدايدا كەرەك. ايتپەسە، قازاقستانداعى دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ سۇراعى زەرتحانالاردىڭ مۇمكىندىكتەرىنە تاۋەلدى بولىپ قالادى، ال كەيىنىرەك شەتەلدىك پرەپاراتتاردى قازاقستاندا ءوندىرۋ پروسەسسى ءتيىمسىز بولىپ قالۋى مۇمكىن»، - دەيدى قازاقستانداعى «استرازەنەكا» وكىلدىگىنىڭ ديرەكتورى ماريا شيپۋليەۆا.
سونىمەن قاتار، قاتىسۋشىلار پاسيەنتتەردىڭ دارىلىك ەمدى جەدەل الۋىنا كەرى اسەرىن كەلتىرەتىن بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەردى ازايتۋدى ۇسىندى. يننوۆاسيالىق پرەپاراتتاردى مەملەكەتتىك وتەۋ تىزىمدەرىنە ەنگىزۋ پروسەسى نەگىزگى بۇيرىقتارمەن رەتتەلەدى، ءبىراق قاتىسۋشىلاردىڭ ايتۋى بويىنشا، پاسيەنتتەردىڭ پرەپاراتقا قول جەتكىزۋ مەرزىمى 3-5 جىلعا سوزىلۋى مۇمكىن.