قازاقستاندا Pfizer ۆاكسيناسى قاراشادا سالىنا باستايدى. ونى ەڭ اۋەلى 12 جاستاعى جانە ودان ۇلكەن بالالار مەن جۇكتى ايەلدەرگە سالادى.
كوروناۆيرۋسقا قارسى بۇل ۆاكسينا جايلى بالالاردىڭ ءوزى نە ويلايدى؟ جۇكتى ايەل شە؟ اتا-انا ۆاكسينانى بالاسىنا سالدىرۋعا قالاي قارايدى؟ بۇل ساۋالداردى رەسپوندەنتتەرگە قويدىق. ال ينفەكسيونيست مامان ۆاكسينانىڭ قۇرامىن ايتىپ، ونى نە سەبەپتى بالالارعا سالۋعا رۇقسات ەتىلەتىنىن ءتۇسىندىرىپ بەردى دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz baribar.kz سىلتەمە جاساپ.
بەكزات قازماحانوۆ، الماتىداعى 180-مەكتەپتىڭ 8-كلاسس وقۋشىسى:
مەنىڭ ويىمشا، COVID-19-عا قارسى ەكپەنى سالدىرتۋ كەرەك. ويتكەنى بۇل ءبىزدىڭ قوعامىمىزدىڭ كوروناۆيرۋسقا قارسى شىعۋىنا كومەكتەسە الادى. ۆاكسينا ءبىزدى تولىقتاي ۆيرۋستان قورعامايتىنىن تۇسىنەمىن. ءبىر ادام اۋىرىپ، ول ون ادامعا جۇقتىرۋى مۇمكىن.
كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينانى سالدىرۋىما اتا-انام دا، جاقىندارىم دا قارسى ەمەس. دوستارىم دا ۆيرۋستىڭ تەرىس اسەرى كوپ ەكەنىن ايتادى.
مەنىڭ انام – مەدبيكە. قانشاما ادامدى كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنان قورعاپ قالدى. ول كىسىنىڭ كۇنى-تۇنى قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن بىلەمىن. ونىڭ ايتۋىنشا، ۆيرۋسقا قارسى ەكپەنى سالدىرعان ادام مەن سالدىرماعان پاسيەنتتىڭ جازىلۋ ۇزاقتىعى ءارتۇرلى. ۆاكسينا العانى 1-2 كۇننىڭ ىشىندە ايىعىپ شىعا كەلۋى مۇمكىن. ەكپەنى سالدىرماعان ادامنىڭ بىرنەشە اپتا بويى جازىلاتىن ءتۇرى بولمايدى.
ءوزىم كوروناۆيرۋسپەن اۋىرىپ كورمەدىم. جانىمداعى ادامنىڭ ءبارى اۋىرسا دا، ماعان جۇقپاپتى. قالاي بۇلاي بولعانىن بىلمەدىم. دەگەنمەن بۇل اۋرۋ ءقاۋىپتى دەپ ويلايمىن. سول سەبەپتى الدىن الا قورعانىپ، ۆاكسينا سالدىرامىن. ساقتانساڭ، ساقتايدى.
پەريزات ەردوسوۆا، جۇكتى ايەل:
ءقازىر جۇكتىلىكتىڭ سەگىزىنشى ايىندامىن. نەگىزى ساپالى، تولىق زەرتتەلگەن ۆاكسينالاردى سالدىرۋعا قارسى ەمەسپىن. اياعى اۋىر كەزدە ايەلدىڭ يممۋنيتەتى ەكى ەسە تومەندەيدى. مۇنداي ۋاقىتتا ۆاكسينا سالعىزۋدى دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن.
دەگەنمەن Pfizer ۆاكسيناسىن سالدىراتىن ويىم جوق. بۇل ەكپە جايلى ءتۇرلى تەرىس اقپارات وقىپ، ەستىپ جاتىرمىن. ال مەن جالعىز ەمەسپىن، ىشىمدە بالام بار. ءوزىمنىڭ عانا ەمەس، ونىڭ دا ومىرىنە جاۋاپتىمىن.
ءوزىم وسى جىلدىڭ تامىز ايىندا كوروناۆيرۋسپەن اۋىرىپ شىقتىم. مەندە انتيدەنە دەڭگەيى ءالى جوعارى. ونىڭ ۇستىنە، Pfizer تۋرالى جان-جاقتى اقپارات بىلمەيمىن.
نۇرسۇلۋ قالكوزوۆا، تۇركىستان وبلىسىنداعى «مىڭشۇڭقىر» جالپى ورتا مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى:
بۇل ۆاكسينا جايلى جاقسى بىلمەيدى ەكەنمىن، ءبىراق تەلەديدارداعى جاڭالىقتاردان تىڭدادىم. ونى 12 جاستان جوعارى بالالارعا سالادى. ءوزىم 9-كلاستىڭ جەتەكشىسىمىن، بالالارىم 14-15 جاستا.
اتا-انالاردان بالاسىنا ۆاكسينا سالعىزاتىن-سالعىزبايتىنىن سۇرادىم. ولاردىڭ جاۋابى ەكىگە جارىلدى.
ءبىرى «بولاشاقتا بالالارىمىزدىڭ دەنساۋلىعىنا كەسىرىن تيگىزبەسە، ومىرىنە ءقاۋىپ تونبەسە، سالدىرامىز، بالامىزدىڭ ومىرىنە، دەنساۋلىعىنا جاۋاپتىمىز» دەپ رۇقسات بەرىپ وتىر. ەكىنشى توپ «بالا كەيىن ۇرپاقسىز وتەدى، قانداي دا ءبىر اۋرۋعا شالدىعادى» دەگەن اقپاراتتان قورقىپ، سالدىرتۋدان باس تارتتى.
ال وقۋشىلار اتا-اناسىنا قوسىلادى. جارتىسى «سالدىرامىن»، «اۋىرسام، ۆاكسينانىڭ ارقاسىندا ودان جەڭىل وتەمىن» دەيدى، ەكىنشىسى سالدىرماۋدى ءجون كورەدى.
نەگىزى بالالار بۇل جاڭالىقتى تەلەديداردان كورىپ، وزدەرى سۇرادى. «بۇل نە ۆاكسينا»، «سالدىرۋىمىز كەرەك پە»، «اۋىرىپ قالمايمىز با؟» دەگەن ساۋالدارى كوپ. ۆاكسينا سالدىرمايمىز دەگەن وقۋشىلارعا ەكپەنىڭ پايداسىن ايتتىم، دەگەنمەن سوڭعى شەشىمدى وزدەرى قابىلدايدى. قينامايمىز. ال ەكپە سالدىرامىن دەۋشىلەرگە اتا-اناسىنان رۇقسات الۋى قاجەت ەكەنىن ەسكەرتتىم.
يرينا ورىسبايەۆا، اتا-انا:
بالالارعا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا سالدىرۋدى مۇلدەم قولدامايمىن. قارسىمىن.
سەبەبى ەرەسەك ادامداردىڭ ءوزى ۆاكسينا سالدىرعاننان كەيىن جاعدايى ناشارلاپ جاتقان جاعدايلاردى بىلەمىن. ولاي بولسا، بۇل بالانىڭ ورگانيزمىنە ءتىپتى اۋىر بولۋى مۇمكىن.
ءوزىمنىڭ ەكى ۇلىم مەكتەپتە وقيدى. Pfizer ۆاكسيناسىنىڭ اقش-تان شىعارىلاتىنىن بىلەمىن. نە دە بولسا، ونى بالالارعا سالعىزۋعا قارسىمىن. بالالارعا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا سالۋعا بولمايدى دەپ ەسەپتەيمىن.
مانار سماعۇل، ەپيدەميولوگ، قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى:
Pfizer — نەمىستىڭ Biontech كومپانياسى ازىرلەگەن COVID-19 ينفەكسياسىنا قارسى ۆاكسينا. ول امەريكالىق Pfizer جانە قىتايلىق Fosun Pharma-مەن ىنتىماقتاستىق كەزىندە جاسالدى. ۆاكسينا Comirnaty (كوميرناتي) دەگەن تاۋار بەلگىسىمەن دە تاراتىلادى. ۆاكسينا مرنق نەگىزىندە SARS-CoV-2 تۋدىراتىن كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ الدىن الۋعا ارنالعان.
Pfizer ۆاكسيناسىن 141 ەلدە قولدانۋعا رۇقسات ەتىلگەن. ۆاكسينانى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددسۇ) ۇسىنعان. ۆاكسينالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى جاھاندىق كونسۋلتاتيۆتىك كوميتەت ونىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن مۇقيات زەرتتەيدى. Pfizerء-دىڭ SARS-CoV-2ء-نىڭ ينفەكسياسىنا قاتىستى تيىمدىلىگى — 95%.
بۇل ەكپە COVID-19-دىڭ الدىن الۋعا، ەپيدەميولوگيا جاعدايىن تۇراقتاندىرۋعا جانە ۇجىم يممۋنيتەتىن قالىپتاستىرۋعا ارنالعان.
12-15 جاس ارالىعىنداعى بالالاردىڭ قاتىسۋىمەن جۇرگىزىلگەن كلينيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ 3-فازاسى وسى جاستاعى بالالار ءۇشىن Pfizerء-دىڭ وتە ءتيىمدى ەكەنىن كورسەتتى. سونىڭ ناتيجەسىندە بۇل ۆاكسينانى 12-16 جاستاعى بالالارعا جانە ەرەسەكتەرگە سالۋعا بولاتىنى انىقتالدى.
دەرەكتەر جاسوسپىرىمدەردىڭ، اسىرەسە، جاسى ۇلكەن جاسوسپىرىمدەردىڭ SARS-CoV-2 ۆيرۋسىن جۇقتىرۋ ىقتيمالدىعى ەرەسەكتەرمەن بىردەي ەكەنىن كورسەتەدى.
ددسۇ باسىم توپتار وسى ۆاكسينانىڭ ەكى دوزاسىن العان جاعدايدا عانا ونى 12-16 جاستاعى بالالارعا سالۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ كەرەك ەكەنىن ايتادى.
ددسۇ مالىمەتى بويىنشا جۇكتى ايەلدەردىڭ كوروناۆيرۋستىڭ اۋىر ءتۇرىن جۇقتىرۋ ءقاۋپى جوعارى. COVID-19 مەرزىمىنەن بۇرىن بوسانۋعا سەبەپ بولۋى مۇمكىن. ەرتە تۋعان نارەستە قارقىندى تەراپيانى قاجەت ەتەدى.
ەلىمىزدە بۇل ۆاكسينانى جۇكتىلىك مەرزىمى 16-37 اپتا ارالىعىنداعى ايەل الا الادى. ال بوسانعان ايەل تۋعاننان 42 كۇن وتكەننەن كەيىن Pfizerء-دى سالدىرۋىنا بولادى.
ومىراۋدا ءسۇت تۇزىلەتىن لاكتاسيا كەزەڭىندە سالىنعان ۆاكسينا تيىمدىلىگى ەرەسەك ادام العان ەكپە تيىمدىلىگىنە ۇقساس بولۋى مۇمكىن.
ددسۇ بۇل ۆاكسينانى بالا ەمىزەتىن ايەلدەرگە باسقا ەرەسەكتەرمەن قاتار سالدىرۋدى ۇسىنادى. ال ۆاكسيناسياعا بايلانىستى بالانى ەمىزۋدى ءۇزۋدى ۇسىنبايدى.
كوپتەگەن اتا-انا بالاسىنا ۆاكسينانى سالدىرعىسى كەلمەۋى مۇمكىن. سەبەبى ۆاكسينانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە الاڭدايدى. ۆاكسينانىڭ سىناقتارى تولىق اياقتالماعان كەزدە ءوسىپ كەلە جاتقان ورگانيزمگە قالاي اسەر ەتەتىنىن ويلايدى. 12 جاستاعى بالالار اراسىندا زەرتتەۋ جۇرگىزىلدى، جاسى ولاردان دا كىشى بالالارعا دا زەرتتەۋ جۇرگىزىلەدى.
ۆاكسينانىڭ سالىستىرمالى تۇردە جىلدام دايىن بولۋى ونىڭ ساپاسىنىڭ تومەن ەكەنىن نەمەسە ازىرلەۋ كەزىندە بەلگىلى ءبىر ماڭىزدى نارسەنى ۇمىت قالدىرعانىن بىلدىرمەيدى. ۆاكسينانىڭ ءقاۋىپسىز ەكەنى دالەلدەندى، سول سەبەپتى ول ددسۇ تىركەۋىنەن ءوتتى.
كەيبىرەۋ بالالاردىڭ ءقاۋىپ توبىنا جاتپايتىنىن ايتىپ، ولارعا ۆاكسينا نەگە كەرەك دەپ ويلايدى. بالالاردىڭ ءقاۋىپ توبىندا ەمەس ەكەنى جانە ولاردىڭ COVID-19 ينفەكسياسىن جۇقتىرۋ ءقاۋپى تومەن ەكەنى راس. دەگەنمەن ولار اۋرۋدىڭ جەڭىل تۇرىمەن اۋىرىپ، ينفەكسيانى وتباسىنىڭ باسقا مۇشەلەرىنە، باسقا ەرەسەك ادامدارعا جۇقتىرۋى مۇمكىن.