الماتىدا جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىندا قالاي الاياقتاردىڭ قۇربانى بولماۋ تۋرالى ايتىلدى
الماتىدا وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا «ستۋدەنتتىك ماۋسىمنىڭ ورتاسىندا قالاي پاتەر جالداپ، الاياقتاردىڭ قۇربانى اتانباۋعا بولادى؟» اتتى باسپا ءسوز كونفەرەنسياسى ءوتتى. قازاقستان ريەلتورلار قاۋىمداستىعىنىڭ ماماندارى الاياقتاردىڭ قانداي سحەمالار مەن ايلا-شارعىلاردى ءجيى قولداناتىنىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
قازاقستان ريەلتورلارىنىڭ ءوزىن-وزى رەتتەيتىن قاۋىمداستىعى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى نينا لۋكيانەنكو سايتتاردى باقىلاعاندا، ەڭ الدىمەن، ورنالاستىرىلعان حابارلاندىرۋلارعا مۇقيات قاراۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
«ەگەر فوتوسۋرەتتەر سىزگە تارتىمدى بولىپ كورىنسە جانە باعاسى ودان دا تارتىمدى بولىپ كورىنسە، وندا بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە الاڭداتۋشىلىق تانىتۋ كەرەك. الاياقتاردىڭ كوپشىلىگى جارناماعا ادەمى فوتوسۋرەتتەردى جاريالايدى جانە تومەن باعانى ۇسىنادى. ەكىنشىسى، ارينە، جىلجىمايتىن مۇلىكتى تەكسەرۋسىز ەشكىمگە اقشا جىبەرۋگە بولمايدى»، - دەدى ن. لۋكيانەنكو.
جالعا العانعا دەيىن جىلجىمايتىن مۇلىكپەن تانىسۋ كەرەك، سودان كەيىن تۇرعىن ۇيگە قۇقىق بەرەتىن قۇجاتتاردى تەكسەرۋ كەرەك، ول يەسىنىڭ جەكە كۋالىگىن تەكسەرۋدەن باستالادى. سونىمەن قاتار، جازباشا كەلىسىمدى ساقتاۋ قاجەت.
ريەلتورلار قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلى كوپ جاعدايدا حابارلاندىرۋ جاريالاۋشىلاردىڭ وزدەرىن ريەلتور رەتىندە كورسەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«ريەلتورلىق قىزمەتكە نە كىرەتىنىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى. بىرىنشىدەن، ريەلتوردىڭ بارلىق الاياقتاردان، الاياق ريەلتورلاردان جانە اقپاراتتىق قىزمەت كورسەتەتىن كومپانيالاردان ايىرماشىلىعى، ول ەڭ الدىمەن مۇلىكتى كورسەتۋدى ۇيىمداستىرادى. ياعني، ادام الدىمەن تۇرعىن ءۇيدى ءوز كوزىمەن كورۋى كەرەك. ريەلتور مەنشىك يەسى مەن بولاشاق جالعا الۋشى اراسىندا كەلىسىمشارت جاساۋ قىزمەتىن ۇسىنۋى كەرەك»، - دەپ قوستى ن.لۋكيانەنكو.
ەڭبەك شارتى تاراپتاردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا جاسالاتىنىن جانە مامىلەنىڭ جازباشا نىسانىن ساقتاۋ كەرەكتىگىن ەستە ۇستاعان ءجون. سوندىقتان شارتتىڭ نىساناسىندا، سونداي-اق تاراپتاردىڭ مىندەتتەمەلەرىندە مەنشىك يەسى مەن جالعا الۋشى اراسىنداعى بولاشاق قارىم-قاتىناستىڭ بارلىق بولشەكتەرىن ايتۋ قاجەت. بۇل ترانزاكسيانىڭ سوماسى، جالداۋ اقىسى، اي سايىنعى نەمەسە توقسان سايىنعى تولەم، اۋدارۋ ارقىلى نەمەسە قولما-قول اقشامەن جانە بەلگىلى ءبىر كۇننەن كەشىكتىرمەي تولەنەدى جانە شارت مەرزىمىنەن بۇرىن بۇزىلعان جاعدايدا نە بولادى. جالداۋ اقىسىنا نە كىرەتىنىن جانە كوممۋنالدىق تولەمدەردى كىم تولەيتىنىن قاراستىرۋ كەرەك. ەگەر كەپىلدىك تولەم بولسا، ونى قالاي قايتارۋعا بولادى جانە ونى قانداي جاعدايدا پايدالانۋعا بولادى.
«ارينە، جازباشا كەلىسىمشارتتىڭ بولۋى ەكى تاراپتى دا قورعايدى. كەلىسىمشارتتىڭ پاريتەتتىك بولۋىن قامتاماسىز ەتۋگە، ونىڭ ءاربىر تاراپ ءۇشىن تەڭ قۇقىقتار مەن مىندەتتەرگە يە بولۋىنا ۇمتىلۋ قاجەت. مىسالى، جالعا الۋشىنىڭ كىناسىنەن پاتەر ىشىندە اپات بولعان جاعدايدا نە بولادى. نەمەسە پاتەردە ءورت بولىپ، بۇل جالعا الۋشىنىڭ كىناسىنەن بولادى. بۇل نيۋانستاردى الدىن الا ءبىلۋ كەرەك»، - دەپ جالعاستىردى وكق سپيكەرى.
جۋرناليستەردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرگەن قازاقستان ريەلتورلارىنىڭ ءوزىن-وزى رەتتەيتىن قاۋىمداستىعى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى نينا لۋكيانەنكو جالعا الۋ اقىسىنىڭ مولشەرى قالاي وزگەرەتىنىن ەسكەرۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
«يەسىنىڭ اي سايىن جالداۋ اقىسىن كوتەرۋىنە جول بەرمەۋ ءۇشىن جالداۋ شارتىندا وسى ءساتتى ەڭ باسىندا تالقىلاۋ كەرەك. ادەتتە، ءبىز ادەتتە جىلىنا ءبىر رەتتەن ءجيى ەمەس، كەم دەگەندە 30 كۇن الدىن الا ەسكەرتۋمەن يەسىنىڭ قۇنىن وزگەرتۋدى سۇرايمىز»، - دەدى ن. لۋكيانەنكو.
باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىنا قاتىسۋشى ءۇي يەلەرىنىڭ ستۋدەنتتەرگە پاتەر جالداۋعا ءجيى كەلمەيتىنىن راستادى.
«بۇل فاكت. مەنشىك يەلەرى ءۇشىن جالعا بەرۋ تابىس بولىپ تابىلاتىندىقتان، جالقاۋ بيزنەس دەپ اتالادى، نەگىزىنەن بۇكىل الەمدەگى مەنشىك يەلەرى تولەم قابىلەتتى ادامدارعا ءوز مۇلىكتەرىن جالعا بەرۋدى قالايدى. ال ءبىزدىڭ ستۋدەنتتەر - باسقا سانات. ونىڭ ۇستىنە ستۋدەنتتەردىڭ بەلگىلەنگەن شارتتاردى ورىنداماۋى ءجيى كەزدەسەدى. ولار ەكى ادام تۇرادى دەپ ۋادە بەرەدى، ءبىراق التى ادام تۇرادى، كەشتەر ۇيىمداستىرادى»، - دەدى ن. لۋكيانەنكو.
سونىمەن قاتار ستۋدەنتتەر ورتاق باسپانا تابا الادى. مۇنداي جاعدايلاردا، ادەتتە، قوجايىندارى قارت ادامدار ەكەنىن ەستە ۇستاعان ءجون، ولار الماتىدا وتە كوپ. مۇنداي حابارلاندىرۋلاردى كىرەبەرىستەرگە ءىلىپ قويۋعا بولادى.
نينا لۋكيانەنكو جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي باعاسى نەدەن قالىپتاساتىنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە جالداۋ باعاسى قانشالىقتى مازاق ەتسە دە، ادامدار اشۋلانسا دا، بۇل نارىقتىق ەكونوميكا ەكەنىن ءتۇسىنۋ كەرەك.
«نارىقتىق ەكونوميكا سۇرانىس پەن تولەم قابىلەتتى ۇسىنىستىڭ اسەرىنەن باعانى قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جاسىراتىنى جوق، سوڭعى ايلاردا جالداۋ قۇنى ايتارلىقتاي ءوستى، ءبىراق ءبارى ۇمىتىپ كەتەتىن تاعى ءبىر ەكونوميكالىق پروسەستى ەستە ۇستاعان ءجون. وكىنىشكە وراي، بيىل 15% اياسىندا ينفلياسيا ءدالىزى جاريالاندى. بۇل باعانىڭ بارلىعىنا وسەتىنىن بىلدىرەدى، ال جالداۋ – بۇل نارىقتا ۇسىنىلاتىن قىزمەت»، - دەيدى سپيكەر.
نينا لۋكيانەكو الدانعان الەۋەتتى جالعا الۋشىلاردىڭ قاۋىمداستىققا ءجيى جۇگىنەتىنىن حابارلادى. مۇنداي جاعدايلاردا ماماندار جابىرلەنۋشىلەر جاساسقان قىزمەت كورسەتۋ شارتتارىمەن تانىسىپ، ادۆوكاتتارعا جىبەرەدى. بارلىعى جاعدايعا بايلانىستى.
«وكىنىشكە وراي، كوپ جاعدايدا كومپانيانىڭ قىزمەت كورسەتۋ شارتىمەن تانىسپاعان ادامدار جۇگىنەدى. ءقازىر وتە كەڭ تارالعان سحەما – بۇل اقپاراتتىق قىزمەتتەردى كورسەتۋ تۋرالى شارت جاسالعاندا، ياعني كەلىسىمنىڭ ءمانى كومپانيانىڭ الەۋەتتى جالعا بەرۋشىلەردىڭ تەلەفون نومىرلەرىن بەرۋى بولىپ تابىلادى. پوتەنسيالدى جالعا الۋشى بۇل تەلەفون نومىرلەرى ءۇشىن تولەيدى، سودان كەيىن ول تەلەفوندارى جاۋاپ بەرمەيتىن نەمەسە جوق بولاتىن جاعدايعا تاپ بولادى نەمەسە تەرگەن كەزدە ول پاتەردىڭ ەشقاشان جالعا بەرىلمەگەنىن تۇسىنەدى. بۇل رەتتە اقشانى قايتارۋعا ءوتىنىش بەرگەن كەزدە ولار كەنەتتەن كەلىسىمشارتتان كومپانيانىڭ بەرىلگەن تەلەفون نومىرلەرىنە جاۋاپ بەرمەيدى دەپ وقىپ العان. سوندىقتان، ەڭ الدىمەن، جىلجىمايتىن مۇلىك قوعامداستىعىنا قىزمەت الۋ ءۇشىن جۇگىنگەن كەزدە كەلىسىمشارت بويىنشا قانداي قىزمەت كورسەتىلەتىنىن وقىپ شىعۋ ماڭىزدى»، - دەپ ءتۇسىندىردى سپيكەر.
ن. لۋكيانەنكو كاسىبي ريەلتورلار جىلجىمايتىن مۇلىكتى كورسەتەدى، ءبىراق تەلەفون نومىرلەرىن ساتپايدى دەپ قوستى.
قورىتىندىلاي كەلە، وكق سپيكەرى جىلجىمايتىن مۇلىكتى جالعا الۋ كەزىندە نەگە كەپىلدىك دەپوزيت ءجيى الىناتىنىن ءتۇسىندىردى. بەلگىلى بولعانداي، بۇل جالپى قابىلدانعان الەمدىك تاجىريبە. دەپوزيت – قارجىلىق ءتارتىپتىڭ تولەم قابىلەتتىلىگىنىڭ ساقتالۋىن، مۇلىكتىڭ ساقتالۋىن ساقتاندىرۋ. جالداۋ مەرزىمىنىڭ سوڭىندا كەپىلدىك جارنانى جالعا الۋدىڭ سوڭعى ايىنا دەيىن ەسەپتەۋگە نەمەسە جالعا الۋشىعا قايتارۋعا بولادى.