ساراپتاما
9 شىلدەدە وزبەكستاندا كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتەدى. ەلدىڭ ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى 4 ۇمىتكەردى تىركەگەن. 7 ماۋسىمنان سايلاۋالدى ناسيحات بولىپ جاتىر.
ۇمىتكەرلەردى 4 ساياسي پارتيا ۇسىندى. قازىرگى پرەزيدەنت شاۆكات ميرزيەيەۆ ليبەرال-دەموكراتيالىق پارتيا اتىنان ساياسي بايگەگە تۇسۋدە. «ادولات» سوسيال-دەموكراتيالىق پارتيا روباحون ماحمۋدوۆانى ۇسىندى. ول ۇمىتكەرلەردىڭ ىشىندە جالعىز نازىك جاندى. كەلەسى ۇمىتكەر ۋلۋگبەك ينوياتوۆتى حالىقتىق-دەموكراتيالىق پارتيا ۇسىندى. سايلاۋدان ەكولوگيا سالاسى دا تىس قالمادى. سوڭعى ۇمىتكەر ابدۋشۋكۋر حامزايەۆتى ەكولوگيا پارتياسىنان ب ا ق سىناپ كورەدى. باستاپقىدا 5 پارتيا تىركەلگەن. ءبىراق «ميلليي تيكلانيش» شاۆكات ميرزيەيەۆتى قولداپ ۇمىتكەرىن ۇسىنبادى.
ەلدى باسقارۋعا ۇمىتكەرلەردىڭ الداعى 7 جىلعا ستراتەگياسى بولۋى ءتيىس. ول ستراتەگيا سايلاۋالدى باعدارلامالارىندا كورىنىس تابادى. ەندەشە، ۇمىتكەرلەردىڭ باعدارلامالارىنا ساراپتاما جاساپ كورەلىك.
وزبەكستاندا بيلىك ءترانزيتى اياقتالدى
2017-2022 جىلدارى ەلدەگى ساياسي ينستيتۋتتار ترانسفورماسيالاندى. بيلىك ءترانزيتى بەيبىت جولمەن جۇزەگە استى. وسى ۋاقىت ىشىندە مەملەكەتتىك-اكىمشىلىك باسقارۋ جۇيەسىنە ءبىرشاما وزگەرىس جاسالدى. ءبىر-بىرىنىڭ ءىسىن قايتالايتىن 110 ءتيىمدى ەمەس قۇرىلىمدار جويىلدى. جاڭا زامان تالاپتارىنا ساي 10 مينيسترلىك پەن ۆەدومستۆا قۇرىلدى.
سونداي-اق، ەلدە پارلامەنتتىڭ ءرولىن ارتتىرۋدا كولەمدى جۇمىستار اتقارىلدى. ۇكىمەت ساعاتى ينستيتۋتى ەنگىزىلدى. وندا مينيسترلەر حالىق قالاۋلىلارىنا ەسەپ بەرەتىن بولدى. ال 2019 جىلدان باستاپ ۇكىمەت جىلىنا 4 رەت وليي ماجليستە ەسەپ بەرە باستادى. ەندى جاڭا يدەولوگيالىق باعداردى تاڭداۋ قاجەت بولدى.
شاۆكات ميرزيەيەۆ 2021 جىلدان بەرى ءوز سوزدەرىندە «جاڭا وزبەكستان» ءسوزىن قولدانا باستادى. ءسويتىپ، 2022 جىلى «جاڭا وزبەكستان» دامۋ ستراتەگياسىن بەكىتتى. ول 2026 جىلعا دەيىنگى مەملەكەتتىك ستراتەگيانى قامتىدى. وسىلايشا، جاڭا مەملەكەتتىك يدەولوگيا قابىلداندى.
الايدا، ساياسي رەفورمالار مۇنىمەن توقتامادى. بيىل ەل كونستيتۋسياسىنا ءبىرشاما وزگەرىس ەنگىزىلدى. بۇل وزگەرىستەر بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋمدا قابىلداندى. پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى 5 جىلدان 7 جىلعا ۇزاردى.
شاۆكات ميرزيەيەۆ سۋ ماسەلەسىن شەشۋگە بەل بۋدى
شاۆكات ميرزيەيەۆ نەگىزگى ۇمىتكەر ەكەنى ءسوزسىز. سەبەبى ءوزى باسەكەگە تۇسكەن سوڭعى ەكى سايلاۋدا ايقىن باسىمدىقپەن جەڭىسكە جەتتى. 2016 جىلعى 4 جەلتوقساندا سايلاۋعا قاتىسۋشىلاردىڭ 88%-دان استامى ونى قولدادى. ال 2021 جىلعى سايلاۋدا 80%-دان استام داۋىس جينادى.
قازىرگى مەملەكەت باسشىسى سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا 5 ستراتەگيالىق باعىت ۇسىنۋدا. باعدارلامانىڭ نەگىزگى باعىتى الەۋمەتتىك سالا. شاۆكات ميرزيەيەۆ ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، الەۋمەتتىك قولداۋ مەن كەدەيلىكتى جويۋعا باسا نازار اۋدارۋدا.
بولجام بويىنشا 2030 جىلعا قاراي حالىقتىڭ سانى 40 ملن-عا جەتەدى. وسى باعىتتا شاۆكات ميرزيەيەۆ ءوز باعدارلاماسىندا كولەمدى جۇمىستار اتقارىلۋىنا ۋادە ەتۋدە. الداعى ماقسات – جاڭا مەكتەپتەر مەن بالاباقشالار، ەمحانالار سالۋ.
ەكونوميكالىق سالا دا نازاردان قالماعان. الداعى جوسپار اۋقىمدى. 2030 جىلعا دەيىن جالپى ىشكى ءونىمدى ەكى ەسە كوبەيتۋ قاجەت. جوسپار بويىنشا ەلدىڭ ءبىر جىلدىق تابىسى 160 ملرد اقش دوللاردى قۇراۋى ءتيىس. ال جان باسىنا بولگەندە بۇگىنگى 2000 دوللار 4000 دوللارعا ۇلعايۋى كەرەك.
دەگەنمەن باعدارلامانىڭ ءبىز كوڭىل بولەتىن تۇسى بۇلار ەمەس. الداعى ۋاقىتتا كورشىمىز سۋ ماسەلەسىن شەشۋگە مىقتاپ كىرىسپەكشى. ەگەر قازىرگى پرەزيدەنت الداعى سايلاۋدا جەڭىسكە جەتەتىن بولسا، سىرتقى ساياساتتا وسى ماسەلەگە اسا ءمان بەرەدى. سەبەبى باعدارلامادا ورتالىق ازيا ايماعى سىرتقى ساياساتتىڭ نەگىزگى باعىتى رەتىندە اتالعان.
وزگە ۇمىتكەرلەر دە قالىس قالماۋدا
ۋلۋگبەك ينوياتوۆ الەۋمەتتىك سالادان شىققان مامان. ءوز باعدارلاماسىندا دا وسى سالاعا اسا ءمان بەرگەن. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ، كەدەيلىكپەن كۇرەس، كومەككە مۇقتاج جاندارعا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ، باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ سەكىلدى ماسەلەلەر باستى نازارعا الىنعان. سونىمەن قاتار، ۇمىتكەر ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن قولعا الامىن دەپ ۋادە بەرۋدە.
كەلەسى ۇمىتكەر ابدۋشۋكۋر حامزايەۆ ەكولوگيالىق ماسەلەلەردى كوتەرگەن. ول باعدارلامادا ارال قاسىرەتىنە باسا نازار اۋدارعان. ارال سۋىنىڭ تارتىلۋىن سول ايماققا جاسىل جەلكەندەردى ەگۋ ارقىلى شەشۋدى ۇسىنىپ وتىر. سوندىق-اق، ول ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىك، سۋ مەن جەردى قورعاۋ سەكىلدى ماسەلەلەردى شەشۋگە ۋادە بەرىپ وتىر.
بيىلعى سايلاۋدا گەندەرلىك بالانس تا ساقتالۋدا. روباحون ماحمۋدوۆا الەۋمەتتىك سالامەن بىرگە ەلدە زاڭنىڭ ۇستەمدىگىن ورناتۋ، جەمقورلىقپەن كۇرەس ماسەلەلەرىن كوتەرۋدە. وزگە ۇمىتكەرلەردەن ەرەكشەلىگى، جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋعا كوڭىل بولگەن. وسى باعىتتا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ۇستىنەن باقىلاۋدى كۇشەيتۋدى ۇسىنادى.
سونىمەن قاتار، روباحون ماحمۋدوۆا ازاماتتىق قوعامنىڭ دامۋى قاجەت دەيدى. ول ءۇشىن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، ساياسي پارتيالار مەن ب ا ق ينستيتۋتتارىنىڭ قوعامداعى ءرولىن ارتتامىن دەپ ۋادە ەتۋدە.