ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بالالار اراسىندا جازاتايىم جاعدايلار مەن جاراقات الۋدىڭ ءوسۋ ۇردىسىنە وراي بالالار جاراقاتىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا جول كارتاسىن ازىرلەۋگە باستاما كوتەردى.
رەسمي ستاتيستيكا دەرەكتەرى بويىنشا جىل سايىن رەسپۋبليكادا بالالار جاراقات الۋىنىڭ 200 مىڭ جاعدايى تىركەلەدى، سونىڭ 70 پايىزى ۇيدە بولادى. وتكەن جىلى جاراقات الۋ مەن جازاتايىم جاعداي سەبەبىنەن 1093 بالا قايتىس بولدى، مىڭ بالانىڭ دەنساۋلىعىنا قاتتى نۇقسان كەلىپ، مۇگەدەك بولىپ قالدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.
ءولىم-جىتىم بويىنشا سىرتقى سەبەپتەردەن كولىك قاعىپ كەتۋ جاعدايلارى الدا (22%)، ودان كەيىن اياق استىنان سۋعا باتىپ كەتۋ (13،4%)، بيىكتەن قۇلاۋ – 5،4%، وتپەن ويناپ قايعىلى جاعدايعا دۋشار بولۋ (5%) دەرەكتەرى ءجيى كەزدەسىپ تۇر.
«دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ءولىم-جىتىم ستاتيستيكاسىنىڭ وسىمىنە قاتتى الاڭداۋلى، 20 پايىز بالالاردى ءبىز اۋرۋ سالدارىنان جوعالتىپ وتىرعان جوقپىز، بۇل ساۋ بالانى ولتىرۋمەن بىردەي. ءولىم-جىتىمنىڭ سىرتقى سەبەپتەرىنىڭ اراسىندا اناعۇرلىم ماڭىزدىسى – جول-كولىك وقيعالارى مەن سۋعا باتىپ كەتۋ جانە بيىكتەن قۇلاۋ بولىپ وتىر. جكو كەزىندە بالالاردىڭ قازا تابۋىنىڭ كوبەيۋى بۇل ماسەلەنى شەشۋدە ۆەدومستۆوارالىق كەشەندى ءادىستىڭ قاجەت ەكەنىن كورسەتەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى وكق الاڭىندا وتكەن «دوڭگەلەك ۇستەلدە» قردسم انا مەن بالا دەنساۋلىعىن قورعاۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ماعريپا ەمبەرگەنوۆا.
جول-كولىك وقيعالارى كەزىندە بالالاردىڭ قايتىس بولۋىنىڭ نەگىزگى فاكتورلارىنىڭ ىشىندە جۇرگىزۋشىلەر تاراپىنان جول قوزعالىسى ەرەجەسىنىڭ بۇزىلۋى، ۆەلوسيپەدتەر مەن ساموكاتتارعا ارنالعان شلەمدى قوسا العاندا جەكە قاۋىپسىزدىك قۇرالدارىنىڭ جوقتىعى بار، سوڭعى جاعدايدا قاۋىپسىزدىك قۇرالدارىن قولدانۋ قالاداعى كولىك قوزعالىسىنىڭ قارقىندىلىعى مەن جوعارى جىلدامدىق كەزىندە مىندەتتى بولىپ سانالادى.
م. ەمبەرگەنوۆانىڭ سوزىنە قاراعاندا، بالالاردىڭ سۋعا باتىپ كەتۋ سەبەپتەرىن ايتقاندا، بالالاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى سۋعا تۇسكەندە جۇزۋگە قاجەت قاۋىپسىزدىك قۇرالدارىن، ياعني قۇتقارۋ جيلەتتەرىن، بەلدىكتەرىن جانە جەڭدىكتەرىن پايدالانبايدى. سوعان قوسا ادامداردىڭ سۋعا ءتۇسۋ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن جاعداي جاساۋ ماقساتىندا ءقاۋىپتى رەزەرۆۋارلار مەن سۋعا تۇسۋگە ارنالماعان ورىنداردا سۋعا ءتۇسۋ مۇمكىندىگىن جويىپ، سۋعا ءتۇسۋ باسسەيىندەرىنىڭ اينالاسىن قورشاۋ، بالالاردىڭ سۋعا تۇسۋگە ۇيرەتۋ، سونىمەن قاتار سۋعا تۇسەتىن ورىنداردا جان ساقتاۋ ءىس-شارالارىن شۇعىل قولدانۋ مۇمكىندىكتەرىن جاساۋ قاجەت.
بالالاردىڭ بيىكتەن، اسىرەسە تەرەزەدەن قۇلاۋى قازاقستانداعى بالالار اراسىنداعى ءولىم-جىتىم سەبەپتەرىنىڭ ىشىندە ءۇشىنشى ورىندا. سوڭعى 3 جىلدا تەرەزەدەن قۇلاۋ ستاتيستيكاسى ارتىپ، وتكەن جىلى 492 جاعدايعا دەيىن ءوستى، سودان بولاتىن ءولىم-جىتىم دە كوبەيدى. بۇل قايعىلى جاعدايلاردىڭ نەگىزگى سەبەپكەرلەرى - بالانى قاراۋسىز قالدىراتىن وتباسىنداعى ەرەسەكتەردىڭ جاۋاپسىزدىعى مەن قاپەرسىزدىگى. كىشكەنتاي بالا ءوسىپ كەلە جاتقان پاتەرلەردە مىندەتتى تۇردە ءتۇرلى مەحانيكالىق
قورعانىس قۇرالدارىن ورناتۋ ارقىلى بالانىڭ تەرەزەدەن قۇلاۋىنىڭ الدىن الۋعا بولادى.
ددۇ مەن يۋنيسەف-تىڭ «بالا جاراقاتتانۋىنىڭ الدىن الۋ تۋرالى» ماقالاسىندا بالالارعا قاتىستى قايعىلى جاعدايلاردىڭ 80%-ى اتا-انالاردىڭ كىناسىنەن بولاتىنى ايتىلعان. ەرەسەكتەر بالالارىن ۇيدە، اۆتوكولىكتە جالعىز قالدىرادى، كولىكتە بالا تۇنشىعادى، كولىك ءجۇرىپ كەلە جاتقاندا قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن تاقپايدى نەمەسە بالالار كرەسلوسىن پايدالانبايدى، سۋ قويمالارى مەن باسقا دا ءقاۋىپتى ورىنداردا ولارعا دۇرىس قارامايدى.
«جكو كەزىندە جانە باسقا دا جاعدايلاردا بالالار ءولىمىنىڭ كوبەيۋى بۇل ماسەلەنى شەشۋدە سەكتورارالىق، ۆەدومستۆوارالىق، كەشەندى تاسىلدەردىڭ قاجەتتىگىن كورسەتەدى. وزەكتى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ق ر بالالار جاراقاتىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا 2025-2027 جىلدارعا ارنالعان جول كارتاسىن ازىرلەۋ ءۇشىن حالىقارالىق ۇيىمدار وكىلدەرىنىڭ (ددۇ، بۇۇ بالالار قورى(يۋنيسەف) قاتىسۋىمەن ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبى قۇرىلدى، دەپ مالىمدەدى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ وكىلى.