جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان بەلسەندىلىكتىڭ ءوسۋى بايقالدى.
قازاقستاندىق جۇمىس بەرۋشىلەر بەلسەندىلىك تانىتا باستادى. وتكەن ايدا بوس جۇمىس ورىندار سانى 38% وسكەن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ەڭبەكمينى بەرگەن مالىمەتتەر بويىنشا، 2022 جىلعى تامىزدا ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسىندا 119،9 مىڭ بوس جۇمىس ورنى جانە 93،9 مىڭ تۇيىندەمە ورنالاستىرىلدى. وتكەن ايمەن سالىستىرعاندا، بوس ورىندار سانى 38%-عا، ال وزەكتى تۇيىندەمەلەر سانى 33%-عا ارتتى. سونىمەن قاتار وسى شىلدەمەن سالىستىرعاندا جوعارى بىلىكتى قىزمەتكەرلەرگە دەگەن سۇرانىس 2 ەسە كوبەيدى.
«تامىز ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان بەلسەندىلىكتىڭ ءوسۋى بايقالدى، ولاردىڭ باسىم بولىگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا قاتىستى. بۇل وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىنا بايلانىستى بولدى: ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى شىلدەمەن سالىستىرعاندا 3 ەسەگە ارتىپ، 34،2 مىڭدى قۇرادى. بۇل رەتتە وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مۇعالىمدەرى مەن ماماندارىنا سۇرانىس 24%-عا وسكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك»، – دەدى «ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى» اق ستراتەگيا دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ۇلپان شەگەنوۆا.
تامىز ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ماماندار تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى نەگىزىنەن الماتى (4،4 مىڭ بوس ورىن)، قاراعاندى (3،1 مىڭ بوس ورىن) وبلىستارىندا جانە الماتى قالاسىندا (3،8 مىڭ بوس ورىن) بايقالادى.
بوس ورىندار سانى بويىنشا ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ورىنداردا قۇرىلىس سالاسىنىڭ (4،4 مىڭ بوس ورىن) جانە اۋىل شارۋاشىلىعى (4 مىڭ بوس ورىن) كاسىپورىندارى بار. بۇل رەتتە قۇرىلىس سالاسىنداعى بوس ورىنداردىڭ 70%-ى ءۇش وڭىرگە تيەسىلى: شىعىس قازاقستان، جامبىل وبلىستارى جانە نۇر-سۇلتان قالاسى. ال اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى ماماندارىنىڭ قاجەتتىلىگى تۇركىستان وبلىسىندا انىق كورىنەدى – وندا سالاداعى بوس ورىنداردىڭ ۇشتەن ءبىرى جاريالاندى.
تامىز ايىندا جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان ۇسىنىستىڭ ءوسۋى بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى 16%-عا تومەندەگەن شىمكەنت قالاسىن قوسپاعاندا، بارلىق وڭىرلەردە بولدى. جۇمىس بەرۋشىلەر بەلسەندىلىگىنىڭ ارتۋى جامبىل (ۇسىنىس 2 ەسە ءوستى)، اتىراۋ (+83%) جانە باتىس قازاقستان (+71%) وبلىستارىندا بايقالادى.
«سونىمەن قاتار ىزدەنۋشىلەر تاراپىنان بەلسەندىلىك الماتى قالاسىندا (2،2 ەسە) جانە الماتى وبلىسىندا (1،9 ەسە) ەداۋىر ارتىپ، تيىسىنشە 7،7 مىڭ جانە 10،3 مىڭ تۇيىندەمەنى قۇرادى. اتالعان وڭىرلەردەگى بەلسەندى تۇيىندەمەلەردىڭ نەگىزگى ۇلەسى مۇعالىمدەر اراسىنداعى ىزدەنۋشىلەرگە تيەسىلى بولدى: الماتىدا 43% جانە الماتى وبلىسىندا 30%. وتكەن ايدا مۇعالىمدەردىڭ تۇيىندەمەسى الماتى قالاسىندا 551-دەن 3،1 مىڭعا دەيىن، ياعني 5،6 ەسەگە، ال الماتى وبلىسىندا 5،4 ەسەگە، 600-دەن 3،3 مىڭعا دەيىن ارتتى»، – دەدى ۇلپان شەگەنوۆا.
سونداي-اق، جوعارى بىلىكتى ماماندارعا سۇرانىس 2 ەسەگە ءوسىپ، 40 مىڭ بوس جۇمىس ورنىن نەمەسە بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ جالپى سانىنىڭ ۇشتەن ءبىرىن قۇراعانىن اتاپ وتكەن ءجون. سونداي-اق، جوعارى بىلىكتى ىزدەنۋشىلەر تاراپىنان ۇسىنىس 2 ەسەگە جۋىق، 21،2 مىڭنان 38،9 مىڭعا دەيىن ءوستى.
سوڭعى ايلاردا ەڭبەك نارىعىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن ورتا بىلىكتى مامانداردىڭ ۇسىنىسى اراسىنداعى تەپە-تەڭدىك ساقتالدى. وسى ساناتتاعى قىزمەتكەرلەر ءۇشىن بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى ۇسىنىستان 1،7 ەسە اسىپ ءتۇستى (28،3 مىڭ تۇيىندەمەگە قاراعاندا 49،6 مىڭ بوس جۇمىس ورنى). ال بىلىكتىلىگى تومەن كادرلارعا سۇرانىس شامالى (+6%)، 28،7 مىڭنان 30،3 مىڭ بوس ورىنعا دەيىن ءوستى. ال ىزدەنۋشىلەر تاراپىنان ۇسىنىس ۇشتەن بىرگە ارتىپ، 70،6 مىڭنان 93،9 مىڭعا دەيىن جەتتى.
سونىمەن قاتار، جالاقى وڭىرلەر مەن ماماندىقتار بويىنشا ءار ءتۇرلى بولادى. اتاپ ايتقاندا، اتىراۋ وبلىسىندا ەڭ جوعارى ەڭبەكاقى ۇسىنىلدى، وندا ونەركاسىپتىك الپينيستەر ءۇشىن 824 مىڭ تەڭگە جالاقى الاتىن 20 بوس جۇمىس ورنى ورنالاستىرىلدى. نۇر-سۇلتان جانە الماتى قالالارىندا، سونداي-اق الماتى جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا جۇمىس بەرۋشىلەر مەملەكەتتىك ورگاندارداعى قۇرىلىمدىق بولىمشەلەردىڭ باسشىلارىنا 500 مىڭنان 730 مىڭ تەڭگەگە دەيىن جالاقى ۇسىنادى.
ەڭ جوعارى جالاقىعا سۇرانىس عىلىمي قىزمەتكەرلەر اراسىندا بايقالادى – 2،7 ملن تەڭگە، باس ديرەكتورلار – 2،3 ملن تەڭگە، اۆياسيا ينجەنەرلەرى – 1،6 ملن تەڭگە، كەنىشتەر ديرەكتورلارى – 1،5 ملن تەڭگە جانە قوسىمشالاردى ازىرلەۋشىلەر-1،2 ملن تەڭگە. بۇل رەتتە جۇمىس بەرۋشىلەر ەەب-عا ەڭبەكاقىنىڭ جوعارى مولشەرىن مەملەكەتتىك ۇيىمداردىڭ باسشىلارىنا – 640 مىڭ تەڭگە، باس تەحنولوگتار مەن قارجىلىق تاۋەكەل – مەنەدجەرلەرگە – 500 مىڭ تەڭگە ۇسىنادى.
وسىلايشا، بوس ورىندار مەن تۇيىندەمەلەر سانىنىڭ ايتارلىقتاي ءوسۋى ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتىڭ ءداستۇرلى ماۋسىمدىق جاڭارۋىن ءبىلدىردى.