ورازا – مۇسىلمان ءۇشىن ۇلكەن سابىر مەكتەبى. ول – اۋىز اشىپ، اۋىز بەكىتىپ قانا وتىراتىن اي ەمەس، ادام بالاسىن جاقسىلىققا، مەيىرىم، قايىرىمعا، يمان، يباعا شاقىرىپ، وسىناۋ قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋگە دە ۇلەس قوساتىن ۇلىق اي. سىزدەرمەن ورازا ايىندا كۋا بولعان وقيعالارىممەن بولىسەيىن.
يمان مەن يبا
تاكسيدەمىن. جۇرگىزۋشى جەر ۇيلەر جاققا بۇرىلدى. كوشە قاراڭعى.
– بىرەۋدىڭ اماناتتاعان زاتى بار ەدى، سونى بەرىپ كەتەيىن، – دەدى. بىزگە ەسكەرتكەنى.
قاراڭعى تار كوشەگە كەلىپ توقتادى. سىرتقا ماشيناسىنىڭ جارىعى ءتۇسىپ تۇر. الدەكىمگە «اعاسى، قوڭىراۋ سوعىپ جىبەرسەڭ ءوزىڭ، تەلەفوندى الماي تۇر» دەدى ءبىر كەزدە.
سالدەن سوڭ ۇيدەن 19-20 جاستاعى قىز شىقتى. جەلەڭ. شاشى ۇزىن، بۋىپ قويىپتى. كورىكتى ءوزى. زاتتى بەرىپ جاتقان جۇرگىزۋشى جىگىت اعاسىنا تىكتەپ ءبىر قارامادى، تەلەفونىن شۇقىلاپ تۇر. زاتتى جەتكىزگەن ادامنىڭ قىزمەتى ءۇشىن اقشا اۋدارايىن دەپ جاتىر ما ەكەن. ءبىر كەزدە تەلەفونىنىڭ سىرتقى قابىن اشىپ، سوندا تۇرعان اقشانى الىپ، جۇرگىزۋشىگە بەردى. ىشكە كىرىپ كەتتى.
مەن ءۇشىن يمان، يبا بەت-اۋىزدى بۇركەپ تاستايتىن حيدجابتا ەمەس. قىز بالانىڭ ەر ادامعا تىكتەپ قاراماعانىنىڭ ءوزى – يماندىلىعى. وتكەندە تiكتok-تا ءبىر قىز (الدە كەلىنشەك) حيدجابىنىڭ سىرتىنان قالاي سىرعا تاعۋعا بولاتىنىن كورسەتىپ تۇر قۇربىسىنا. سىرعانى ورامالىنىڭ سىرتىنان تەسىپ ءىلىپ قويدى. جانىم-اۋ، قۇلاقتىڭ سىرعالىعى دا اۋرەتتى جەر مە سوندا؟ تۇسىنسەم بۇيىرماسىن!
سىرعا دا ايەل زاتىنىڭ كوركىن ۇستەي تۇسەتىن ساندىك اكسەسسۋار عوي. ەرتەدە قازاق قىزدارى تاققان كۇمىس سىرعا، بىلەزىك، شاشباۋ، شولپى قانداي ەدى! ءقازىر دە تاعىپ ءجۇرمىز. ەرتەڭ ناۋرىزدا ءبارىمىز قۋانا-قۋانا تاعاتىن بولامىز.
جولاۋشى ايەل
قالا ىرگەسىندەگى اۋىلعا قاتىنايتىن 203-ءشى اۆتوبۋسقا وتىردىق. كەلەسى ايالدامادان ءبىر ايەل ءمىندى. قىسقا شاشى تارالماعان، ۇستىندەگى كۇرتەسىنىڭ ەتەگى باتپاققا مالىنعان. ەتىگى دە. كۇرتەسىنىڭ الدى اشىق. ەتىگىنىڭ سىدىرماسى دا. ماساڭداۋ. ىشكىلىككە ەندى سالىنا باستاعانى بايقالدى. قازاق ايەل. ءبىر كەزدە اۆتوبۋس ءىشىن جاعىمسىز ءيىس الىپ كەتتى. قولقانى قابا باستادى.
– ءتۇسىرىپ تاستاۋ كەرەك، – دەدى ءبىر ەركەك. جانىنداعى ەكىنشى ونى ەركەك قوستادى.
ءبىراق ەكەۋىنەن باسقا جۇرگىزۋشى دە، وزگە جولاۋشىلار دا جول بويى ءلام-ميم دەمەدى.
– «كاۋساردان» تۇسەمىن، دۇرىس كەلە جاتىرمىن با؟ – دەپ سۇرادى ايەل كوپشىلىككە قاراتا.
– ءيا، ءيا، وسى اۆتوبۋس بارادى، – دەدى جولاۋشى اققۇبا ايەل.
وتىرامىن دەپ تە ۇمتىلماي، شەتكەرىرەك بۇرىشتا تۇرىپ كەلگەن الگى ايەل، اياعى تالدى بىلەم، بوساعان ورىنعا بارىپ وتىردى. جانىنداعى ايەل تۇرىپ كەتتى، ارتىق ەشتەڭە ايتقان جوق. اۆتوبۋس «كاۋسار» ايالداماسىنا تاياعاندا باعاناعى اققۇبا كەلىنشەك ارتقى جاقتاعى ورنىنان تۇرىپ كەلىپ ماساڭ ايەلدى يىعىنان ءتۇرتتى.
– ءوتىپ كەتپەڭىز، ءسىز ءقازىر تۇسەسىز، – دەدى دە، ءوز ورنىنا قاراي كەتتى.
ىشكەن ايەل «كاۋساردان» ءتۇستى. تەرەزەدەن قاراپ وتىرمىن. قاس قارايعان شاق. دالا سۋىق بولدى ما، ايەل كەۋدە تۇسىن قاۋسىرا ۇستاپ، كەش قاراڭعىلىعىنا سۇڭگىپ كەتتى...
جاقسىلىق
مەتروعا كىردىك. اۆتوبۋسپەن 30 مينۋت جۇرەتىن جەرگە 9 مينۋتتا زىر ەتكىزىپ جەتكىزىپ سالادى. مۇندا كوبىنە جاستار جۇرەدى. الماتى – جاستار قالاسى. تولەم جاسايتىن جەرگە كەلگەندە، ءبىر بوزبالانىڭ كارتاسىندا اقشا بولماي شىقتى.
– سەندەر جۇرە بەرىڭدەر. سوڭدارىڭنان بارام، اۆتوبۋس-پەن، – دەپ ەدى، ارعى بەتكە ءوتىپ العان ەكى دوسى وكىنگەن كەيىپپەن تۇرىپ قالدى. كەتكىسى جوق ەكەۋىنىڭ دە. بەرگى بەتتەگى بوزبالا دا «قاپ» دەپ، ولاردان قالىپ بارا جاتقانىنا وكىنگەندەي.
كەرى بۇرىلا بەرگەن وعان قۇربىم:
– ءاي، بالا، توقتاشى، مىنانى كورشى، ءبىراق ىشىندە بار-جوعىن بىلمەي تۇرمىن، – دەپ سومكەسىنىڭ تۇبىندە، ءبىرازدان بەرى قولدانىلماي جاتقان ەكىنشى كارتاسىن ۇسىندى. تەرمينالعا باسىپ ەدى، ىشىندە اقشا بار ەكەن. بوزبالانىڭ كوزى جانىپ كەتتى قۋانعاننان. «راقمەت، اپاي!» دەدى «قۇتقارۋشى» قۇربىما. ەكى دوسى دا بىرىنەن سوڭ ءبىرى «راقمەت، اپاي، راقمەت» دەپ، جۇگىرىپ كەتتى. اسىعىس وزدەرى. ءماز. بولىنبەي كەتىپ بارا جاتقاندارى سونداي جاقسى.
– جاڭاعى بالالاردىڭ كوپ راقمەتىنە، قۋانعانىنا قۋانىپ كەلە جاتقانىم! – دەدى قۇربىم.
جاقسىلىقتىڭ ۇلكەن-كىشىسى بولمايدى! جاقسىلىق جاقسىلىقتى شاقىرادى. ەرتەڭ بۇل جاقسىلىق ءبىزدىڭ دە بالالارىمىزدىڭ الدىنان شىعادى.