تاريحي مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، ورازا ايت 624 جىلدان بەرى اتاپ ءوتىلىپ كەلەدى
2 مامىر مۇسىلمان قاۋىمى ءۇشىن ۇلىق مەرەكە – ورازا ايت باستالادى. مەيرامنىڭ ءبىرىنشى كۇنى مەشىتتەردە جاماعاتپەن ايت نامازى وقىلادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Almaty.tv-گە سىلتەمە جاساپ.
مۇسىلمان الەمى وتىز كۇن ورازادان كەيىن ءشاۋۋال ايىنىڭ العاشقى ءۇش كۇنىندە ورازا ايت مەرەكەسىن تويلايدى.
ايت ءسوزىنىڭ ءوزى "مەرەكە"، "مەيرام" دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قاسيەتتى رامازان ايىنان كەيىن كەلەتىن وسى ۇلىق مەرەكەنى الەمدەگى جالپى بۇكىل مۇسىلماندار ايرىقشا قۋانىشپەن، زور ىقىلاسپەن اتاپ وتەدى. ويتكەنى رامازان - بەرەكە مەن بىرلىك، بەيبىتشىلىك، يگىلىك، كەشىرىم، مەيىرىم جانە قايىرىمدىلىقتىڭ ايى بولسا، ءۇش كۇن بويى اتالىپ وتىلەتىن ورازا ايت ادامداردىڭ جان دۇنيەسىن، سانا-سەزىمىن، كوڭىلىن قۋانىشقا بولەيتىن، كىربىڭنەن تازالايتىن ۇلىق مەرەكە بولىپ سانالادى. ارادا قانشاما عاسىر وتسە دە بۇل ۇلىق مەيرامنىڭ ءمان-ماڭىزى كەمىمەي، كەرىسىنشە جىل وتكەن سايىن ارتىپ كەلەدى.
ايت نامازى قالاي وقىلادى؟
ورازا ايت مەرەكەسىنىڭ نەگىزگى شارتى – مەيرام ايت نامازىن وقۋمەن باستالادى. ايت نامازى مەشىتتەردە تاڭەرتەڭ ەرتە جاماعاتپەن وقىلادى. پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س.ع.س.) ءوز وسيەتىندە: "ايت كۇنى ءبىرىنشى ورىندايتىنىمىز – ناماز وقۋ"، - دەگەن.
ءار مۇسىلمان ايت نامازىنا جۋىنىپ-شايىنىپ، دارەت الىپ، ەڭ ادەمى ءارى تازا كيىمدەرىن كيىپ، ۇستىنە حوش ءيىس سەۋىپ بارادى.
سونىمەن قاتار مەشىتكە بارماس بۇرىن بىر-ەكى قۇرما جەپ، ءدام اۋىز تيگەن ابزال. بۇل ورازانىڭ اياقتالعانىنىڭ بەلگىسى.
ءپىتىر ساداقا بەرۋ
ءپىتىر ساداقا رامازان ايىندا بەرىلەدى. ەگەر كىمدە-كىم ءپىتىر ساداقانى ءالى بەرمەسە، ورازا ايت نامازى وقىلعانعا دەيىن بەرىپ تاستاۋى قاجەت. ايت نامازىنان كەيىن بەرىلگەن ءپىتىر ساداقا جاي ساداقا بولىپ قالادى.
بيىل ءپىتىر ساداقانىڭ مولشەرى – جان باسىنا 500 تەڭگە. جاعدايى بار ادامدار ونى مەيىزدىڭ نەمەسە قۇرمانىڭ باعاسىمەن بەرە الادى.
ورازا ايت كۇنى اۋىز بەكىتۋگە بولا ما؟
ورازا ايتتىڭ تاڭىندا سارەسى ىشىلمەيدى، كۇندىز اۋىز اشىق بولادى.
ورازا ايت داستارحان جايىپ، دامنەن اۋىز تيەتىن كۇن بولعاندىقتان، ورازا ايتتىڭ ءبىرىنشى كۇنى اۋىز بەكىتۋگە تىيىم سالىنعان.
رامازان ايىنان قالعان قازا ورازانى ايتتىڭ ەكىنشى كۇنى، ياعني 3 مامىردان باستاپ ۇستاي بەرۋگە بولادى.
ورازا ايت قالاي تويلانادى؟
ورازا ايت كۇندەرى ءاربىر مۇسىلماننىڭ شاڭىراعىندا باۋىرساق ءپىسىرىلىپ، ەت اسىلىپ، مەرەكەلىك مول داستارحان جايىلادى. تۋعان-تۋىسقاندار، كورشى-قولاڭ بىر-بىرىنە قوناققا بارىپ، ايت مەرەكەسىمەن قۇتتىقتايدى، سىيلىق بەرەدى.
ءداستۇر بويىنشا بۇل كۇنى مۇسىلماندار بىر-بىرىنە "ورازا ايت قابىل بولسىن" دەپ جىلى لەبىزدەرىن بىلدىرەدى.
رەنجىسىپ قالعان اعايىن-تۋىس، جورا-جولداس بىر-بىرىنەن كەشىرىم سۇراپ، وكپە-نازىن ۇمىتادى.
سونىمەن قاتار ورازا ايت مەرەكەسىندە تۇرمىسى تومەن وتباسىلارعا، جەتىم-جەسىرلەرگە قول ۇشىن سوزعان ابزال.