ماسكەۋدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى ەلدەرىنىڭ ۇكىمەتتەرى باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىستى.
ءىس-شارا باۋمان اتىنداعى ممتۋ الاڭىندا ءوتتى، وندا دەلەگاسيا مۇشەلەرىنە رەسەي جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقيتىن تمد ەلدەرى ستۋدەنتتەرىنىڭ ينجەنەرلىك جوبالارى مەن عىلىمي ازىرلەمەلەرى تانىستىرىلدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz Primeminister.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
كەڭەس وتىرىسىنا تمد-عا مۇشە مەملەكەتتەر ۇكىمەتتەرىنىڭ باسشىلارى: ازەربايجان رەسپۋبليكاسى – ءالي اسادوۆ، بەلارۋس رەسپۋبليكاسى – رومان گولوۆچەنكو، قىرعىزستان رەسپۋبليكاسى – اقىلبەك جاپاروۆ، رەسەي فەدەراسياسى – ميحايل ميشۋستين، تاجىكستان رەسپۋبليكاسى – كوحير راسۋلزودا، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى – ابدۋللا اريپوۆ، سونداي-اق، ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ۆيسە-پرەمەرى مگەر گريگوريان؛ دوستاستىقتىڭ قاۋىمداستىرىلعان مۇشەسى رەتىندە تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تمد جارعىلىق جانە وزگە ورگاندارى جانىنداعى تۇراقتى وكىلى نازارك ۇلى شاكۋلىيەۆ، تمد باس حاتشىسى سەرگەي لەبەديەۆ قاتىستى.
ساۋدا-ەكونوميكالىق كووپەراسيانى نىعايتۋ، كولىك دالىزدەرىن دامىتۋ جانە جەتكىزىلىم كولەمىن ۇلعايتۋ، قورشاعان ورتانى ساقتاۋ، مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى ارتتىرۋ جانە عىلىمي الەۋەتتى ىسكە اسىرۋ ماسەلەلەرى قارالدى.
ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستاردى كەڭەيتۋ دوستاستىققا مۇشە مەملەكەتتەر ءۇشىن باسىم مىندەت بولىپ قالا بەرەدى. كەڭەس وتىرىسىندا ءسوز سويلەگەن پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋداسىنىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى تمد ەلدەرى نارىعىنا تيەسىلى ەكەنىنە توقتالدى. وسىعان بايلانىستى كەدەرگىلەردى جۇيەلى تۇردە انىقتاۋ جانە جويۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداپ وتىر. ولجاس بەكتەنوۆ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان «دوستاستىق جارمەڭكەسى» مەملەكەتارالىق باعدارلاماسىن قۇرۋ تمد ەلدەرى اراسىنداعى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى نىعايتۋعا ىقپال ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.
كولىك دالىزدەرىن كەڭەيتۋ ساۋدا-ەكونوميكالىق كووپەراسيانى دامىتۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى سانالادى. ولجاس بەكتەنوۆ تمد-عا ترانسقۇرلىقتىق كولىك اعىندارىندا، اتاپ ايتقاندا «باتىس – شىعىس» جانە «سولتۇستىك – وڭتۇستىك» باعىتتارىندا الاتىن ورنى ەرەكشە ەكەنىنە توقتالدى. قازاقستان تاراپى ازىرلەگەن تمد-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اۋماعى ارقىلى وتەتىن كۇرە جولداردى ءوزارا ۇشتاستىرۋ تۇجىرىمداماسى 2024 جىلدىڭ قازان ايىندا تمد-نىڭ اتقارۋ كوميتەتىنە جولداندى. اتالعان جوبا دوستاستىق ەلدەرىنىڭ كولىك وتكىزۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرۋعا سەرپىن بەرەدى.
ولجاس بەكتەنوۆ ەكولوگيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. كليماتتىق سىن-قاتەرلەردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردىڭ سالدارىن جويۋ ايماقتىق جانە جاھاندىق تۇراقتى دامۋعا ىقپال ەتەدى.
«التاي» ترانسشەكارالىق بيوسفەرالىق رەزەرۆاتى بىرەگەي تابيعي ەكوجۇيەلەردى ساقتاۋ بويىنشا وڭىرلىك تابىستى كووپەراسيانىڭ مىسالى بولا الادى. ول “قاتونقاراعاي ۇلتتىق تابيعي پاركى” جانە “كاتۋن بيوسفەرالىق قورىعى” بازاسىندا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا قۇرىلدى. 2017 جىلى ول ازياداعى العاشقى بىرلەسكەن رەزەرۆات بولىپ، يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك بيوسفەرالىق رەزەرۆاتتار جەلىسىنە قوسىلدى. بۇگىنگى تاڭدا وسى بىرەگەي جوبا نەگىزىندە عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، كونفەرەنسيالار وتكىزىلۋدە، بىرىگىپ ىستەۋ جانە تاجىريبە الماسۋ جولعا قويىلعان. وسىلايشا، التايدا ەرەكشە قورعالاتىن اۋماقتار بازاسىندا تابيعي قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ سالاسىنداعى ترانسشەكارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ بىرەگەي مودەلى پىسىقتالدى»، — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى ەلدەرىنىڭ ۇكىمەتتەرى باسشىلارى كەڭەسى وتىرىسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءبىرقاتار قۇجاتقا، ونىڭ ىشىندە ازاماتتىق كەمە جاساۋ مەن كەمە جيناقتاۋشى جابدىقتارىن ءوندىرۋدى دامىتۋداعى، كولىك كەشەنىن سيفرلىق ترانسفورماسيالاۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى جانە باسقا دا قۇجاتتارعا قول قويىلدى.
ن.ە. باۋمان اتىنداعى ممتۋ عيماراتىندا دەلەگاسيا باسشىلارى ستۋدەنتتەردىڭ جوبالارىمەن جانە ازىرلەمەلەرىمەن تانىستى. «كۆانتۋم پاركى» عىلىمي-زەرتتەۋ كلاستەرى كۆانتتىق، فوتوندىق جانە فليۋيدتىك تەحنولوگيالاردىڭ تۇيىسكەن جەرىندە پراكتيكالىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ارنايى جوبالانىپ، سالىنعان. ۇسىنىلعان جوبالاردىڭ اۆتورلارى تمد ەلدەرىنىڭ ستۋدەنتتەرى مەن اسپيرانتتارىنىڭ «شەكاراسىز ۋنيۆەرسيتەت: اركىمنىڭ يدەياسى – بارشانىڭ بولاشاعى» ستراتەگيالىق سەسسياسىنىڭ فيناليستەرى بولدى. باۋمان اتىنداعى ممتۋ ستۋدەنتى، ورىنباسار جانتورەيەۆ تانىستىرعان «كاسپيي وربيتاسى» جوباسى الەمدەگى ەڭ ءىرى جابىق سۋ ايدىنىنىڭ تايازدانۋ پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن عارىشتىق مونيتورينگ جانە ۇتىمدى ترانسشەكارالىق سۋ پايدالانۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋدى كوزدەيدى. «جاسىل كيبەرفەرما» ازىرلەمەسىن ماسكەۋ اۆياسيا ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتى، ءامينا جەكسەمبايەۆا تانىستىردى. جوبا تۇراقتى، جوعارى ءتيىمدى اۋىل شارۋاشىلىعىنا ارنالعان جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكالىق روبوتتىق پلاتفورمانى ۇسىنادى.
تمد ۇكىمەتتەرى باسشىلارى كەڭەسىنىڭ كەلەسى وتىرىسى 2025 جىلدىڭ مامىر ايىندا دۋشانبە قالاسىندا وتەدى.