بۇگىن ق ر پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات سالتانات تۇرسىنبەكوۆا رەسپۋبليكالىق پسيحيكالىق دەنساۋلىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ پاۆلودار قالاسىنداعى فيليالىندا بولدى. مۇندا ىشىمدىك پەن ەسىرتكىگە تاۋەلدى ازاماتتار وڭالتۋدان وتەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«مەنى وسى ماسەلەنى جاقسى بىلەتىن ادام رەتىندە قابىلداعاندارىڭىزدى قالايمىن. ويتكەنى، بۇل ماسەلە مەنىڭ جاقىن ادامدارىمنىڭ دا ومىرىندە بولدى. ول كىسىمەن بىرگە وتىرىپ، جىلاپ، كەيدە اشۋلانعان تۇندەرىم دە بولدى. مەن ءارقاشان جاقىن ادامدارىمنىڭ، قۇربىلارىمنىڭ جانە بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ باسىندا مۇنداي كەلەڭسىز جاعداي ەشقاشان بولماعانىن قالايتىنمىن. مەن پاۆلودارداعى ورتالىققا وسى سەبەپپەن كەلدىم. ارينە، ءبىزدىڭ ايماقتىق شتاب زاۋىتتاردى، اۋرۋحانالاردى جانە ت.ب. مەكەمەلەردى ۇسىندى. ءبىراق مەن سىزدەردىڭ ماسەلەلەرڭىزگە بەي-جاي قاراي المايمىن، ەلدەگى ەسىرتكى مەن ىشىمدىكتىڭ تارالۋىنا بايلانىستى احۋالدى وزگەرتكىم كەلەدى»، – دەدى ول.
ورتالىقتا ومىرىندە تالاي قيىندىق كورگەن جاندار وڭالتۋدان ءوتىپ جاتىر. كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ ءبىرى ءوزى تۋرالى بىلاي دەدى:
«مەن ءومىرىمنىڭ ۇشتەن ءبىرىن كولونيالاردا وتكىزدىم، ءومىرىمنىڭ جارتىسىنان كوبىندە ەسىرتكى پايدالاندىم. «تاجىريبە» پرەپاراتتارىنا 25 جىلىمدى ارنادىم. 10 جاسىمنان باستاپ جەڭىل ەسىرتكىنى، كەيىن الكوگولدى، ودان كەيىن گەرويندى قولدانا باستادىم. 15 جاسىمدا گەرويندى تامىرعا سالدىم. سودان كەيىن وسىندا كەلدىم، ويتكەنى مەن تومەنگى دەڭگەيگە ءتۇسىپ كەتكەن ەدىم. اتا-انام مەنەن باس تارتتى، ايەلىم كەتىپ قالدى».
ءقازىر ول وڭالتۋدان ءوتىپ جاتىر جانە ءوزىن ومىرگە، قوعامعا قاجەت سەزىنەدى، وعان جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىلۋدە.
قوعام قايراتكەرى الەمدىك جانە وتاندىق ستاتيستيكانى ورتاعا سالدى.
«الەمدە پسيحواكتيۆتى زاتتاردى بەلسەندى تۇردە قولداناتىن شامامەن 275 ميلليون ادام بار. ەسىرتكى جىل سايىن 500 مىڭنان استام ادامنىڭ ولىمىنە سەبەپكەر بولادى. 19 ميلليون حالقى بار قازاقستان ءۇشىن ەسىرتكى تۇتىنۋدىڭ از عانا كورسەتكىشى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە ۇلكەن ءقاۋىپ توندىرەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ەلىمىزدە 18،5 مىڭنان استام ناشاقور تىركەلگەن. ونىڭ ىشىندە 1،5 مىڭ ايەل بار»، - دەدى ول.
تۇرسىنبەكوۆا بۇل تەك رەسمي دەرەكتەر ەكەنىن باسا ايتتى. راسىندا، ناشاقورلار ودان دا كوپ. سەبەبى، «ءداستۇرلى» دەپ اتالاتىن ەسىرتكىلەر جاڭا پسيحواكتيۆتى زاتتارمەن الماستىرىلعان. جىل سايىن پسيحواكتيۆتى زاتتاردىڭ 20-25-تەن استام جاڭا ءتۇرى سينتەزدەلەدى. ولار ەسىرتكىنىڭ باسقا تۇرلەرىنەن سالىستىرمالى تۇردە ارزاندىعىمەن، ايقىن پسيحوتروپتىق اسەرىمەن، اسىرەسە جاستاردا بەيىم بولاتىن تاۋەلدىلىكتىڭ تەز قالىپتاسۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.
قۇقىق قورعاۋشى قاراپايىم مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ دا بۇل ىسكە شاتىلىپ ۇلگەرگەنىن ايتتى. بالالار قالانىڭ ءار جەرىندە كۋرەر بولىپ، ەسىرتكى تاسۋمەن اينالىسىپ ءجۇر.
«نەگىزگى ماسەلە - بۇگىنگى كۇنى پسيحواكتيۆتى زاتتاردى جاساۋ وڭاي. بارلىق دەرلىك كومپونەنتتەر زاڭدى جانە قول جەتىمدى. وسى فاكتورلاردىڭ بارلىعى سينتەتيكالىق ەسىرتكىنى ءوز ساناسىنا ەكسپەريمەنت جاساۋعا بەيىم جانە بارلىق ءقاۋىپتى تۇسىنبەيتىن جاستار ءۇشىن تارتىمدى ەتەدى»، - دەپ ءبولىستى تۇرسىنبەكوۆا.
كانديداتتىڭ ايتۋىنشا، تاۋەلدىلىكتى جەڭگەن ادامداردىڭ قوعامداستىعىن قۇرۋ ماڭىزدى. اكىمدىكتەر ولارعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىپ، كومەك بەرۋى كەرەك.
«ءبىز قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك، سوندا ولار قىلمىسكەر مەن كومەككە مۇقتاج ناشاقوردى اجىراتا الادى. اتا-انامەن، وتباسىمەن، ولاردىڭ جاقىن قارىم-قاتىناستاعى ورتاسىمەن جۇمىس ىستەۋ دە اسا قاجەت. ناركولوگ-پسيحياترلار پسيحولوگتارمەن بىرلەسە وتىرىپ، وتباسىلارعا ارنالعان پروفيلاكتيكالىق باعدارلامالاردى جاساپ، ترەنينگتەر وتكىزۋى قاجەت. بۇل تولەرانتتىلىق، قامقورلىق جانە بىر-بىرىنە دەگەن جاقسى بايلانىستى كورسەتە وتىرىپ، بارلىعى اتسالىسۋعا ءتيىس جۇمىستىڭ ۇلكەن بولىگى»، - دەپ قوستى ول.