بىرنەشە سۇلۋلىق سالونى، ءسان شوۋلارىندا ديزاينەرلەرمەن جۇمىس، كوسمەتيكا برەندى، رەستوران كاسىبى - مۇنىڭ ءبارى ءبىر ايەل انەل ءالىموۆانىڭ كاسىبى. ول - الپاۋىت امەريكاعا بۇدان ەكى جىل بۇرىن كوشكەن قازاق قىزى. ارمان، ماقسات جانە جوسپار ارەكەت ەتپەي جۇزەگە اسپايتىنىن انەل ءالىموۆا وقۋشى كەزىنەن ءتۇسىنىپ العان. قازاقستاندا 15 جىل بيزنەسپەن اينالىسقان كەيىپكەرىمىز بۇگىندە اقش-قا كوشىپ، تالاي قازاقستاندىققا جۇمىس ۇسىنىپ وتىر. Massaget.kz ءتىلشىسى كەيىپكەرمەن 12 بيزنەستى جۇرگىزگەنى، 9 نەسيەدەن قۇتىلعانى، اقش-قا قونىس اۋدارعانى، ول جاقتا كاسىبىن قالاي دوڭگەلەتكەنى تۋرالى سۇحباتتاستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
انەل ءالىموۆا نەبارى 35 جاستا. ول - جامبىل وبلىسى، بۋرنىي اۋىلىنىڭ تۋماسى. ول 1 جاسقا تولعاندا وتباسىمەن قوستانايعا قونىس اۋدارعان. 11 جاسىندا استاناعا كوشكەن. انەل ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ەكونوميست ماماندىعىن قىزىل ديپلوممەن اياقتاعان. ودان كەيىن زاڭ ماماندىعى بويىنشا پاۆلودار ۋنيۆەرسيتەتىندە جانە ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم العان.
اۋلا سىپىرۋشى بولىپ ىستەگەن
انەل بالا كەزىنەن ەڭبەكقور. ول كىشكەنتاي كەزىندە اتا-اناسىنان اسحاناعا اقشا سۇراي بەرمەۋ ءۇشىن دۇكەنگە اۋلا سىپىرۋشى بولىپ ورنالاسقانىن ايتادى. سپورتقا جاقىن بولعان سوڭ، ونىڭ تاڭدا تۇرىپ جۇمىسقا باراتىنىنان اتا-اناسى حاباردار بولماعان. اتا-اناسىندا قىزى تاڭدا جۇگىرۋگە بارادى دەگەن وي بولعان. تەك بىردە اناسى قوقىس توگۋگە شىققاندا، دۇكەن الدىندا اۋلا سىپىرىپ جۇرگەن انەلدى كورىپ قالعان. كەيىن اناسى دۇكەنشىگە كىشكەنتاي بالانى جۇمىسقا جەگىپ قويعانى ءۇشىن ۇرىسىپتى. بىرنەشە جىلدان كەيىن انەل كوشە سىپىرۋشى ەمەس، دۇكەنشى بولىپ جۇمىسقا ورنالاسادى. كەيىن ءتىپتى نەسيە الىپ، ءوز دۇكەنىن اشادى.
كەيىپكەرىمىز قازاقستاندا 14 جاسىنان جۇمىس ىستەي باساعان. ول جۇڭگو ارقىلى كيىم ساتىپ، كەيىن رەستوران بيزنەسى مەن سالون اشقان. ول امەريكاعا كوشەتىنىن شەشكەن سوڭ، بارلىق بيزنەسىن ساتىپ، تەك سالونىن قالدىرعان. انەل بيزنەسىن دوڭگەلەتۋگە بانكتەن 9 نەسيە العان كورىنەدى. ءبىراق امەريكاعا ارمان قۋىپ كەتكەن وتانداسىمىز ەلدەن كوشپەس بۇرىن بارلىق بيزنەسىن جابۋدى ءجون ساناعان. سەبەبى، اقش-تا ول ءبارىن جاڭادان باستاۋدى ءجون كورگەن.
«استانادا ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىپ ءجۇرىپ، جۇمىس ىستەپ ءجۇردىم. قىتايدان تاۋار الىپ ساتاتىنمىن. الماتى ارقىلى قورعاسقا، ۇرىمشىگە باراتىنمىن. اۋىر سومكەلەردى تاسيتىنمىن. كەيىن استانادا ساۋدا ۇيلەرىنەن بۋتيك اشتىم. 3-كۋرستا امەريكاعا Wوrk and Travel باعدارلاماسى ارقىلى العاش رەت نيۋ-يورككە كەلدىم»، - دەيدى ول.
امەريكاداعى شىتىرمانعا تولى ءومىرى جانە بيزنەسى
اقش-قا كوشپەس بۇرىن انەل بۇل ەلدە 4 رەت بولعان. ونىڭ ايتۋىنشا، مۇندا جالعىز ءوزىڭ بولساڭ، ەلگە بەيىمدەلۋ، جەتىستىككە جەتۋ قيىن.
«قيىن بولارىن ءبىلدىم. نەگىزى مۇندا تۇبەگەيلى كوشەمىن دەپ جوسپارلامادىم. ءبىراق بۇل مەنىڭ قالاۋىمنىڭ ءبىرى بولدى. 2021 جىلى اقش-قا بارۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. سول كەزدە «ماعان تاعدىر بولىسىپ تۇر عوي، نەگە قالىپ، بيزنەس اشىپ، ب ا ق سىناپ كورمەسكە» دەگەن وي كەلدى. ءسويتىپ، ۇلىممەن مۇحيت اسىپ، كوشىپ كەلدىك. ەكى جىل بۇرىن ۇلىم 12-دە ەدى. كوشۋگە جوسپارىم بولماسا دا، كەتەر الدىندا پاتەرىمدى ساتۋ تۋرالى ۇسىنىس ءتۇستى. مەن بۇل دا ءبىر بەلگى شىعار دەپ استاناداعى ەكى بولمەلى پاتەرىمدى ساتىپ جىبەردىم. سول قاراجات باستاپقى ءبىر جىلعا جەتتى. بۇل اقشا ۇلىمنىڭ وقۋىنا، يمميگراسيالىق قۇجاتتارعا، بيزنەسكە كەتتى»، - دەيدى كەيىپكەر.
امەريكاعا كەلگەندە، ول العاشقى جىلى قۇجاتتارمەن اينالىسقان. انەل كاسىبىن اشپاس بۇرىن، ءتۇرلى كەڭەس پەن ساباق الىپ، كاسىپ اشۋدىڭ قىر-سىرىن ۇيرەنگەن. ءقازىر ول بىرنەشە جوبا بويىنشا كاسىبىن جۇرگىزىپ جاتىر. قول استىندا 60-تان اسا جۇمىسشىسى بار، ولار - ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى.
«ءبىر جىلدىڭ ىشىندە 11 شوۋ وتكىزدىم. ديزاينەرلەرمەن بىرگە جۇمىس ىستەيمىز، بەت ارلەيمىز. ولار - نيۋ-يورك، برۋكلين، لوندون، داري شوۋ. EPN New York Fashion week، ورلاندو مەن مايامي شوۋ. توبىمدا 60 قىز بار. بۇيىرسا، قىركۇيەكتە نيۋ-يورك ءسان اپتالىعىندا جۇمىس ىستەيمىز، ءقازىر سوعان دايىندالىپ جاتىرمىز. ديزاينەرلەرمەن جۇمىس ىستەيمىز. ارمانىم - قازاقستاندىق ديزاينەرلەردى الەمدىك دەڭگەيگە شىعارۋ»، - دەيدى ول.
ءسان شوۋىنا دايىندىق. انەل جانە ونىڭ كومانداسى. انەلدىڭ جەكە ارحيۆىنەن
اقش-تا كاسىپ اشقىڭىز كەلسە...
انەلدىڭ ايتۋىنشا، اقش-تا كاسىپ اشۋ وڭاي. باستىسى - ەلگە جەتىپ الۋ.
«مۇندا تۋريستىك ۆيزا ارقىلى كەلىپ، بىردەن بۋحگالتەريا ارقىلى كورپوراسيا اشىپ، ونى نيۋ-يورك-تە تىركەۋگە بولادى. ەكى اپتادان كەيىن ارنايى IDء-نومىر بەرىلەدى، سول ارقىلى سالىق تولەپ وتىرۋعا بولادى. ءتىپتى قازاقستاندا وتىرىپ، ونلاين بيزنەس اشۋعا بولادى. ءوز بيزنەسىن الەمدىك دەڭگەيدە دامىتقىسى كەلەتىندەرگە جاعداي جاسالعان. الدىمەن كورپوراسيانى تىركەيسىز. كەيىن ءوز كورسەتەتىن قىزمەت تۇرىڭىزگە ليسەنزيا الاسىز. ماسەلەن، ءبىز مانيكيۋر، پەديكيۋر، ماكياج، شاش ۇلگىسىن جاسايمىز. ءار ماستەردىڭ ليسەنزياسى مەن ساقتاندىرۋ كۋالىگى بولۋى كەرەك. ودان باسقا، بۇل جەردەن ورىن جالعا العىڭىز كەلسە، نەسيە تاريحىڭىز جاقسى بولۋى كەرەك. مۇندا ءبارى نەسيە تاريحىنا قارايدى، بۇدان باسقا، جيناق شوتىڭىزدا اقشا بولۋى شارت. كەلىسىلگەن ورىندى جالعا العاننان كەيىن بىردەن 6 ايعا تولەيسىز. مىسالى، جالعا العان ورنىڭىز ءۇشىن 6 ايعا بىردەن 60 مىڭ دوللار، قۇجاتتارعا شامامەن 20 مىڭ دوللار، قۇرال-جابدىقتاردى قوسا ەسەپتەگەندە 100 مىڭ دوللار شىعىن كەتەدى. تەڭگەگە شاققاندا بۇل 44 ميلليون تەڭگە»، - دەيدى ول.
كەيىپكەردىڭ ايتۋىنشا، ەلدە بۇدان باسقا ۆيزالار بار. ول تالانت ۆيزاسى ارقىلى كەلگەن.
«ينۆەستورلىق ۆيزالار بار. مىسالى، اقش-قا بارماي-اق، قازاقستاننان نە باسقا ەلدەن امەريكاعا ينۆەستيسيا قۇيعىسى كەلەتىندەرگە E-2 ۆيزاسى بار. مىسالى، امەريكادان دايىن بيزنەس ساتىپ الىپ، وعان 100 مىڭ دوللار كولەمىندە ينۆەستيسيا قۇيساڭ، وسىنداي بيزنەس ۆيزا بەرىلەدى. بۇل قاراجات بار، ءبىراق ءوزىن باسقا كاسىپتە سىناپ كورگىسى كەلەتىندەرگە جاقسى كەلەدى ەدى. مۇندا قينالۋدىڭ قاجەتى جوق، ءبارى دايىن بولادى»، - دەيدى ول.
انەلدىڭ ايتۋىنشا، كاسىپ اشۋ، ارينە، وڭاي، ءبىراق زاڭدى دۇرىس بىلمەگەن سوڭ، قيىندىق كوپ بولعان.
امەريكادا ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن نە ءبىلۋ كەرەك؟
نيۋ-يورك - وتە ۇلكەن قالا. مۇندا 30 ميلليونعا جۋىق ادام تۇرادى. انەل اقش-قا كەلگىسى كەلەتىندەرگە كەڭەس بەردى.
«ەڭ الدىمەن نازار اۋداراتىن نارسە - ادامدارمەن قارىم-قاتىناس. ادام كوپ بولعاسىن ابايلاپ ارالاسۋ كەرەك. ال فلوريدا، ورلاندو، تەحاس سىندى شتاتتاردا تىنىش. مۇندا كوبى ونلاين جۇمىس ىستەيدى. مەن تالانت ۆيزا الدىم. وندا 10 كريتەرييدىڭ ىشىندە 3 كريتەرييگە جاۋاپ بەرۋ كەرەك. بۇل - ءتۇرلى سالالارداعى جەتىستىككە جەتكەن يميگرانتتارعا بەرىلەتىن ۆيزا ءتۇرى. نەگىزىنەن قانداي دا ءبىر سالادا جەتىستىگىڭىز بولسا، وندا امەريكاعا وسى ۆيزا ارقىلى كەلۋدى ۇسىنامىن. كەيىن GreenCard (اقش-قا قونىس اۋدارعاندارعا زاڭدى نەگىزدە جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات ەتەتىن كۋالىك - ەسك.) الۋعا دا سەپتىگىن تيگىزەدى»، - دەدى كەيىپكەر.
انەلدىڭ ايتۋىنشا، امەريكالىقتار سالىققا اسا جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايدى، سەبەبى مۇندا سالىق تولەمەي، جالتارعاندارعا قاتاڭ جازا قولدانىلادى.
«بيىل امەريكاعا قونىس اۋدارعانىما 2 جىل بولادى عوي. ازىرگە ءبىر رەت تاپسىرىپ كوردىم. ءبىر قىزىعى، مۇندا كاسىپكە قۇرتقان شىعىننىڭ ءبارىن بۋحگالتەريادا كورسەتسەڭ، كىرگەن كىرىستى تولىعىمەن كاسىپكە قايتا قۇيساڭ، سالىق تولەمەۋىڭە بولادى. بۇل جاعدايدا ءتىپتى مەملەكەت ساعان كومەك بەرەدى. ارنايى ەسەپتەيتىن ءادىسى بار. امەريكالىق جانە قازاقستاندىق تۇتىنۋشىلار اراسى جەر مەن كوكتەي. مۇندا باسەكەلەستىك وتە جوعارى. سوندىقتان كاسىپكەرلەر تۇتىنۋشىلاردى تارتۋ ءۇشىن ءتۇرلى ايلا-تاسىلدەرگە بارادى»، - دەيدى انەل.
انەل ءالىموۆا ءتۇرلى كورمەلەرگە ءجيى بارادى. جاقىندا ول The Makeup Show كورمەسىندە ءوز ونەرىن كورسەتكەن العاشقى قازاقستاندىق بولدى. ول بۇل كورمەدە الەمگە تانىمال برەندتەرمەن قاتار ءوز جۇمىسىن كورسەتكەن. ودان باسقا انەل جاقىندا ۋوررەن باففەت پەن بيلل گەيتستىڭ ساباقتارىنا قاتىسىپ، تاجىريبە جيناعان.
انەل ارمانىن ءبولىستى. كەيىپكەردىڭ بار ارمانى - ۇلىنىڭ باقىتى مەن بولاشاعى. انەل سول ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن ىستەيدى. ودان باسقا، كەيىپكەر امەريكادا مول تاجىريبە جيناپ، قازاقستانعا ورالعان سوڭ جاستارعا، كاسىبىن ەندى قولعا العاندارعا كومەكتەسىپ، ەلىمىزدەگى كاسىپتى، ەكونوميكانى جاڭا دەڭگەيگە وسىرگىسى كەلەتىنىن ايتتى.
انەلدىڭ جەكە ارحيۆىنەن