قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا الەمدىك مۇناي باعاسى كۇرت تومەندەگەن بولاتىن. بۇل قۇلدىراۋعا ليۆياداعى ساياسي جاعداي سەبەپ بولدى. باعا 2023 جىلدىڭ جەلتوقسانىنان بەرى ەڭ تومەن دەڭگەيگە ءتۇستى، جانە بۇل قازاقستان ءۇشىن الاڭداتارلىق جاعداي، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
قازاقستان وپەك+ ۇيىمىنىڭ مۇشەسى رەتىندە مۇناي ءوندىرۋ كۆوتالارىن ساقتاۋعا تىرىسادى. ساۋد ارابياسى – وپەك-تىڭ كوشباسشىسى. سوندىقتان ول ءوز تالاپتارىن باسقا مۇشەلەرگە، سونىڭ ىشىندە قازاقستانعا دا بەلسەندى تۇردە مىندەتتەيدى. سوندىقتان، قازاقستان ساۋد ارابياسىنىڭ جوسپارلارىن ەسكەرۋى كەرەك.
قازاقستاندىق ساراپشى ولجاس ءبايدىلدينوۆتىڭ پىكىرىنشە، ساۋد ارابياسىنىڭ ارەكەتتەرى ناتيجەسىندە الەمدىك مۇناي باعاسى باررەلىنە 60 دوللارعا دەيىن تومەندەۋى مۇمكىن.
«ساۋد ارابياسى قازىرگى ۋاقىتتا سوڭعى ءۇش جىلداعى ەڭ تومەنگى كولەمدە مۇناي وندىرۋدە – شامامەن تاۋلىگىنە 9 ميلليون باررەل (سالىستىرۋ ءۇشىن، قازاقستان تاۋلىگىنە 1،6-1،7 ميلليون باررەل وندىرەدى). 2024 جىلدىڭ جەلتوقسانىنان باستاپ، ولار وپەك+ كەلىسىمى اياسىندا مۇناي ءوندىرۋدى تاۋلىگىنە 1 ميلليون باررەلگە ارتتىرۋى كەرەك، دەگەنمەن ولاردىڭ وندىرىستىك قۋاتى نارىققا تاۋلىگىنە 2 ميلليون باررەل بەرۋگە جەتكىلىكتى»، – دەيدى ولجاس ءبايدىلدينوۆ.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، ساۋد ارابياسىنىڭ جوسپارلارى تۋرالى اقپاراتتىڭ تارالۋى وپەك+ ەلدەرىنە، سونىڭ ىشىندە قازاقستانعا قىسىم جاساۋعا باعىتتالعان بولۋى مۇمكىن. ماقسات – ولاردى ءوندىرۋ كۆوتالارىن ساقتاۋ جانە نارىقتاعى ۇلەسپەن بولىسۋگە ماجبۇرلەۋ. الايدا بۇل الەمدىك باق-قا مۇناي باعاسىنىڭ 60 دوللاردان تومەن ءتۇسۋىن بولجاۋعا كەدەرگى بولماۋدا.
«وپەك-تىڭ 80-جىلدارداعى "جاراسى" قايتا اشىلىپ جاتىر، سول كەزدە كارتەل الەمدەگى كومىرسۋتەك ءوندىرىسىنىڭ شامامەن جارتىسىن باقىلاپ، ۇلەسىن 30%-عا دەيىن جوعالتقان ەدى. باسقا ەلدەر باعانىڭ تومەندەگەنىن كورىپ، ءوندىرۋدى ارتتىردى. مەن بۇرىن دا ايتقان ەدىم: مۇنايداعى تىنىشتىق ۇزاققا سوزىلمايدى، وپەك-تىڭ ىشكى كەلىسىمى بۇزىلادى. ترامپ كەزىندە مۇناي باعاسىن 40 دوللارعا دەيىن ءتۇسىرۋ ارقىلى بۇل شيەلەنىستى توقتاتۋعا تىرىساتىنىن ايتقان ەدى»، – دەپ جازادى ولجاس ءبايدىلدينوۆ ءوزىنىڭ تەلەگرام ارناسىندا.
قازاقستاننىڭ 2025-2027 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەتىندەگى مۇنايدىڭ ورتاشا باعاسى باررەلىنە 75 دوللار دەپ بەلگىلەنگەن. ەگەر الەمدىك باعا وسى دەڭگەيدەن تومەندەسە، ۇكىمەتتىڭ مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى تولتىرۋ جوسپارى كۇردەلى وزگەرىستەرگە ۇشىراۋى مۇمكىن. قازاقستان بيۋدجەتىنىڭ قازىرگى جاعدايى ونسىز دا جاقسى ەمەس، جانە مۇناي باعاسىنىڭ كۇرت تومەندەۋى جاعدايدى ودان ءارى ۋشىقتىرادى. بۇل جاعدايدا ۇلتتىق قوردىڭ دا كىرىستەرى ازايادى، ال قازاقستان بيلىگى بيۋدجەت تاپشىلىعىن شەشۋ ءۇشىن تۇراقتى تۇردە وسى قوردىڭ ترانسفەرتتەرىنە سۇيەنەدى.