ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆا ۇكىمەت وتىرىسىندا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ الەۋمەتتىك قورعالۋى مەن ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان قابىلدانىپ جاتقان ءبىرقاتار شارالار تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
ەڭبەكمينىنىڭ باسشىسى ءوز ءسوزىنىڭ باسىندا بۇگىندە ەلىمىزدە مۇگەدەكتىگى بار 732 مىڭ ادام تۇراتىنىن، بۇل حالىقتىڭ جالپى سانىنىڭ 3،6% - ىن قۇرايتىنىن حاباردار ەتتى. ونىڭ ىشىندە 57% - ەڭبەككە قابىلەتتى جاستاعى ادامدار، 27% – زەينەتكەرلىك جاستاعى ادامدار، 15% - بالالار.
اۋرۋلاردىڭ نوزولوگيالىق فورمالارىنىڭ قۇرىلىمى بويىنشا 18 جاستان اسقان ادامدار اراسىندا پسيحيكالىق بۇزىلۋلار (18%)، قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى (17،2%)، بارلىق جاراقات ءتۇرى (13%) باسىم. ال بالالار مۇگەدەكتىگى بويىنشا جۇيكە جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى (26،6%)، تۋا بىتكەن اقاۋلار (25،1%) جانە پسيحيكالىق بۇزىلۋلار (22،4%) كوبىرەك كەزدەسەدى. جۇرگىزىلگەن تالداۋ كورسەتكەندەي، سوڭعى 3 جىلدا بالالار مۇگەدەكتىگىنىڭ 11،4%-عا ءوسۋى بايقالادى.
«مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋعا ارنالعان شىعىستار بازالىق جانە مىندەتتى دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلادى. جىل سايىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن شىعىستار شامامەن 22% - عا ۇلعايادى. بيىل ول 748،5 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان تولەنەتىن الەۋمەتتىك تولەمدەر 46 ملرد تەڭگەنى قۇرادى»، – دەدى سۆەتلانا جاقىپوۆا.
مينيستر مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا مەملەكەتتىك قولداۋ پرواكتيۆتى فورماتتا كورسەتىلەتىنىن ايتتى. بۇل قىزمەتتەر قازىرگى كەزدە الەۋمەتتىك قىزمەتتەر پورتالى ارقىلى كورسەتىلەدى، وندا تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارى بويىنشا 794 ءونىم بەرۋشى، ىمداۋ ءتىلى قىزمەتىن كورسەتۋ بويىنشا 760 ءونىم بەرۋشى، 122 ساناتورييلىك-كۋرورتتىق ۇيىم تىركەلگەن.
وسى جىلى ولار 770،7 مىڭ تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالىن ىسكە اسىردى، 26،6 مىڭ جەكە كومەكشىنىڭ قىزمەتى كورسەتىلدى، 80 مىڭ ساناتورييلىك-كۋرورتتىق ەمدەۋ قىزمەتى جانە ىمداۋ ءتىلى بويىنشا 8،6 مىڭ قىزمەت ۇسىنىلدى.
«قازىرگى ۋاقىتتا قولجەتىمدىلىكتىڭ ينتەراكتيۆتى كارتاسىندا 43 312 وبەكت تىركەلگەن، 19 421 وبەكت نەمەسە 45% تولىق بەيىمدەلگەن. وڭىرلىك اسپەكتىدە 6 وبلىس بويىنشا جوسپاردان تومەن كورسەتكىشتەر بايقالادى.
جىل باسىنان بەرى الەۋمەتتىك ينسپەكتورلار الەۋمەتتىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمى نىساندارىنا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ مانىنە 2344 تەكسەرۋ جۇرگىزدى.تەكسەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا انىقتالعان بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ تۋرالى 826 نۇسقاما بەرىلدى، جالپى سوماسى 199،2 ملن تەڭگەگە 798 اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىندى»، – دەدى سۆەتلانا جاقىپوۆا.
جوسپارلانعان 9 وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ ۇشەۋى (سەمەي، تاراز جانە كەنتاۋ ق.) پايدالانۋعا بەرىلدى. اقمولا، اقتوبە، اتىراۋ، ۇلىتاۋ، باتىس قازاقستان وبلىستارىندا جانە شىمكەنت قالاسىندا قۇرىلىس جۇرگىزىلۋدە.
ەلىمىزدىڭ 7 وڭىرىندە (شىمكەنت، پاۆلودار، وسكەمەن، تالدىقورعان، تاراز، قوستاناي جانە اقتوبە قالالارى) اۋتيcتىك سپەكترى بۇزىلعان جانە باسقا دا مەنتالدى اۋىتقۋلارى بار بالالارعا ارنالعان كۇندىزگى بولۋ ورتالىقتارى اشىلدى.
«وڭالتۋ شارالارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماقساتىندا سيفرلىق وڭالتۋ كۇندەلىگى ىسكە قوسىلدى. نوزولوگيا تۇرلەرى بويىنشا الەۋمەتتىك وڭالتۋ حاتتامالارى ازىرلەندى.
2024 جىلدىڭ تامىز ايىنان باستاپ 4 وڭىردە (اباي، قىزىلوردا جانە پاۆلودار وبلىستارى، شىمكەنت ق.) «قازاقستان حالقىنا» قورىمەن بىرلەسىپ، تىرەك-قيمىل اپپاراتى بۇزىلعان بالالاردى يننوۆاسيالىق وڭالتۋ قۇرالدارىن قولدانا وتىرىپ، ءۇي جاعدايىندا وڭالتۋعا ارنالعان پيلوتتىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا.
تاعى ءبىر ءساتتى مىسال رەتىندە الماتى وبلىسى تالعار قالاسىنداعى «اق جول-م» بالالاردى وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ قىزمەتىن اتاۋعا بولادى. «قازاقستان حالقىنا» قورىنىڭ قولداۋىمەن اتالعان ورتالىق زاماناۋي يننوۆاسيالىق جابدىقتارمەن جابدىقتالعان.
جالپى، رەسپۋبليكا بويىنشا وسى جىلدىڭ 9 ايىندا جۇرگىزىلگەن وڭالتۋ شارالارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا دەنساۋلىق جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا بايلانىستى تولىق وڭالتۋدان وتكەندەردىڭ سانى 8،9 مىڭ ادام بولدى، مۇگەدەكتىكتىڭ جەڭىل توبىنا شامامەن 8،2 مىڭ ادام اۋىستىرىلدى»، – دەدى سۆەتلانا جاقىپوۆا.
قوعام دامۋىنداعى جاڭا ترەندتەردى ەسكەرە وتىرىپ، الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ كاسىبي دايارلىق دەڭگەيىنە، ولاردىڭ داعدىلارى مەن قۇزىرەتتەرىنە قويىلاتىن تالاپتار كۇشەيتىلەدى. الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيلەرى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ مودۋلدەرى ازىرلەندى. بەيىندى ءبىلىمى جوق الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردى قىسقا مەرزىمدى وقىتۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك جۇمىس بويىنشا كافەدرالارى بار 14 جوو-مەن مەموراندۋمدار جاسالدى. سونداي-اق skills.enbek الاڭىندا وقىتۋ جۇرگىزىلەدى.
«الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر ءۇشىن 8 دەڭگەي بويىنشا كاسىپتىك ستاندارتتار بەكىتىلدى. ۇلتتىق عىلىمي ورتالىق بازاسىندا ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر (بۇلان ءارى – ءااق) كورسەتۋ سالاسىنداعى كاسىبي بىلىكتىلىكتى تانۋ ورتالىعى قۇرىلدى. جۇيەلەۋ جانە ەسەپكە الۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ ءتىزىلىمى جاسالدى. بۇگىندە 12 704 الەۋمەتتىك قىزمەتكەردىڭ 9 568ء-ى وقۋدان ءوتىپ، 7 537 ادام سەرتيفيكات الدى»، – دەپ تولىقتىردى مينيستر.
ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن 2025 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ ءااق ۇسىناتىن مەنشىك نىسانىنا قاراماستان سۋبەكتىلەردى ليسەنزيالاۋ ەنگىزىلەدى. حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىنداعى رەتتەۋ جانە باقىلاۋ كوميتەتى ليسەنزيار بولىپ انىقتالدى. ليسەنزيالاۋ پروسەسى تولىعىمەن سيفرلانعان. سونداي-اق ليسەنزيا الدىنداعى دايىندىق جۇرگىزىلۋدە.
«بۇگىندە 110 مىڭنان استام ادام 1021 ۇيىمدا ستاسيونار، جارتىلاي ستاسيونار، ۋاقىتشا بولۋ جانە ۇيدە بولۋ جاعدايىندا ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر الادى. ونىڭ ىشىندە بۇل قىزمەتتەردى مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىس بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن 177 ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم دا كورسەتەدى. مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىس بويىنشا قولدانىستاعى ۇزاق مەرزىمدى شارتتار ولاردىڭ مەرزىمى رەسمي اياقتالعانعا دەيىن زاڭدى كۇشىن ساقتايتىنىن اتاپ وتكەن ءجون.
سونداي-اق، جاڭا جىلدان باستاپ ءاربىر قىزمەت الۋشىنىڭ جەكە قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، الەۋمەتتىك كومەك پەن قولداۋدىڭ قاجەتتى كولەمدەرىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ جۇيەسى ىسكە قوسىلادى»، – دەپ تولىقتىردى سۆەتلانا جاقىپوۆا.
مينيستر مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ماڭىزدى ماسەلە ەكەنىن اتاپ ءوتتى. 2024 جىلعى 1 قاراشاداعى جاعداي بويىنشا 148 مىڭ ادام نەمەسە ەڭبەككە قابىلەتتى (381 مىڭ) مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ 39% - ى جۇمىسپەن قامتىلدى.
جۇمىسپەن قامتۋ بويىنشا عىلىمي قىزمەت (28%)، مەملەكەتتىك باسقارۋ (12%)، ءبىلىم بەرۋ جانە ساۋدا (9%)، دەنساۋلىق ساقتاۋ (7%) سالالارى كوش باستاپ تۇر.
ماماندىعى بويىنشا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ 21%-ى كاسىبي مامان، 19%-ى – بىلىكتىلىگى جوق جۇمىسشى، 13%-ى – تەحنيك-ماماندار، 11%-دان باسشىلار مەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر؛ قىزمەت كورسەتۋ، ساتۋ سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن قىزمەتكەرلەر.
«مۇگەدەكتىك ماسەلەلەرى جونىندەگى شتاتتان تىس كەڭەسشىلەر ينستيتۋتىنا جەكە توقتالعىم كەلەدى، ولاردىڭ ءرولى ارتىپ كەلەدى. مينيسترلەر مەن بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەردىڭ كەڭەسشىلەرى ءومىردىڭ بارلىق اسپەكتىلەرىندە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ساياساتتى ىسكە اسىرۋعا تارتىلدى.
كەڭەسشى جۇمىسىنىڭ ءساتتى ۇلگىسىن ءبىز الماتى قالاسىنان كورىپ وتىرمىز. اكىمنىڭ كەڭەسشىسى جوبالىق كەڭسەگە ەنگىزىلگەن جانە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ العا قويعان ماقساتتارى مەن قاجەتتىلىكتەرىنە قول جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتەتىن شاعىن شتاتى بار. كەڭەسشى قاسيەت وماروۆا وزەكتى ماسەلەلەردى كوتەرىپ، مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، ازاماتتىق قوعاممەن بىرلەسىپ سىندارلى شەشىم تابادى. الماتى قالاسىن دامىتۋدىڭ جول كارتاسىن تالداۋ ناتيجەسىندە كەڭەسشى ءوفيسى ينكليۋزيا قاعيداتتارىن ەسكەرە وتىرىپ، جوسپارلاۋ جانە ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 300 ءىس-شاراعا 189 ءتۇرلى ۇسىنىمدار ەنگىزدى.
وڭىرلەردىڭ اكىمدەرىنىڭ نازارىن وسى وڭ تاجىريبەنى ەنگىزۋ قاجەتتىلىگىنە اۋدارعىم كەلەدى»، – دەپ تۇيىندەدى ەحاقم باسشىسى.