مانەرلەپ سىرعاناۋدان ەلىمىزدىڭ ماڭدايالدى سپورتشىسى ميحايل شايدوروۆتىڭ ەسىمى بۇگىندە الىس-جۋىققا كەڭىنەن تانىس. داڭقتى دەنيس تەن مەن ەليزابەت تۇرسىنبايەۆا سىندى جۇلدىزداردىڭ ءىزىن الا، ءوزىنىڭ ەرەكشە تالانتىمەن كوزگە تۇسكەن جاس سپورتشىمىز قازاقستان اتىنان العاشقى بولىپ گران-پري فينالىندا اتوي سالدى. جاقىندا يتاليانىڭ تۋرين قالاسىندا وتكەن ۋنيۆەرسيادا ويىندارىندا ۇزدىك ۇشتىككە ەنىپ، تاعى دا ەل ابىرويىن اسقاقتاتتى. الايدا الەۋمەتتىك جەلىلەردە شايدوروۆتىڭ ازاماتتىعىنا قاتىستى ءتۇرلى الىپقاشپا سوزدەر ايتىلىپ، ونى رەسەي سپورتشىسى دەپ جۇرگەندەر دە تابىلدى. بۇل پىكىرلەردىڭ تۋۋىنا ونىڭ رەسەيدە، وليمپيادا چەمپيونى الەكسەي ۋرمانوۆتىڭ قول استىندا جاتتىعۋى سەبەپ بولعان. دەسە دە، ميحايل شايدوروۆ ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى ەكەنىن ايقىن كورسەتىپ، جۇرەگىندە الاتاۋدىڭ باۋرايىنداعى تۋعان قالاسى — الماتىنىڭ ەرەكشە ورنى بار ەكەنىن انىق مالىمدەدى. وسىلايشا، سپورتشى قازاقستان نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ جۇرگەنىن تاعى ءبىر مارتە دالەلدەپ، داۋلى سۇراققا نۇكتە قويدى.
ءبىز سىرعاناپ ءجۇرىپ تە سۇيىكتى شاھارىن جادىنان شىعارماعان كونكيشى جىگىتتىڭ كوڭىل كۇيىنەن، ونىڭ اكەسىمەن بولعان اڭگىمەدەن سىر اقتارعاندى ءجون كوردىك.
بالاسىنىڭ بەيىمىن بايقاعان
سان الۋان سايىستارعا دايىندىقتان قولى بوسامايتىن ميحايلمەن سۇحباتتىڭ ءساتى تۇسپەدى. سپورتشى وزىمەن حابارلاسۋ مۇمكىن بولماسا دا، بىرەر كۇن بۇرىن اكەسىمەن حابارلاستىق. رەسەيدىڭ كراسنودار ولكەسىنىڭ سوچي قالاسىندا ەكەن. از-كەم اڭگىمەلەستىك.
« اكەگە قاراپ ۇل وسەر» دەگەندەي كونكيشىنىڭ اكەسى ستانيسلاۆ شايدوروۆ تا مانەرلەپ سىرعاناۋدان مىقتى سپورتشى بولدى. م.شايدوروۆتىڭ اكەسى ۇلىنىڭ «وي جەتسە دە، قول جەتپەگەن» قوڭىر كۇيدە قولعا ىلىككەن قاراپايىم سپورتتىق جابدىقتارىمەن مۇمكىندىگىنشە تالاي سايىستا ب ا ق سىناعانىن ايتتى. جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتانعان.
اسكەري-اۋە كۇشتەرى ساپىنان زاپاسقا شىققان س.شايدوروۆ – بۇرىنعى كاسىبي مانەرلەپ سىرعاناۋشى، قازاقستاننىڭ بىرنەشە دۇركىن چەمپيونى. راس سول، ستانيسلاۆ الەكساندروۆيچ رەسپۋبليكالىق چەمپيوناتتارداعى جەڭىسىنىڭ ناقتى سانىن ەسىنە تۇسىرە المادى. مانەرلەپ سىرعاناۋدىڭ مايتالمانى: «جۇلدەمنىڭ ۇزىن-سانى – بەس-التاۋ. سەرتيفيكاتتار ۇيدە ساقتاۋلى، ساناۋعا بولادى، – دەپ كۇلىپ الدى ستانيسلاۆ. – سوڭعى رەت 2004 جىلى قىسقى سپارتاكيادادا جەڭىسكە جەتتىم، ۇمىتپاسام، العاشقى جەڭىسىمە 1995 نە 1996 جىلى قول جەتكىزدىم. ينستيتۋتتا وقىپ جۇرگەن كەزىم. امەريكادا تۇرىپ، جاتتىعىپ جۇرگەن يۋريي ليتۆينوۆ، دميتريي كاسارلىگا مەن ەليزابەت ستەكولنيكوۆا حالىقارالىق جارىستارعا قاتىساتىنىن بىلەمىن. سپورتتىق مانسابىمنىڭ شاعىندا سولتۇستىك كورەياعا ءبىر رەت بارعانىم ەسىمدە. كەمەروۆودا وتكەن جارىستارعا قاتىستىم. جاتتىقتىرۋشىم ادولف ياكوۆليەۆيچ كيرەيەۆ بىرنەشە رەت سپورت كوميتەتىنەن مەنى تۋرنيرگە شەت ەلگە جىبەرۋدى سۇراعان. قازاقستان قۇراماسىنا ءبىر جىلعا قوستىردى، جالاقى 100 دوللار بولاتىن. جينالعان اقشاعا جاڭا كونكيلەر الدىق. ءبىز قاراشادان ناۋرىزعا دەيىن كوشەدە جاتتىعاتىنبىز. قالعان ۋاقىتتا جاتتىعۋ زالىندا بولاتىنبىز. الماتىداعى سپورت سارايىندا مۇز ايدىنىن قۇيۋدى توقتاتقاننان كەيىن قالامىزدا جاساندى مۇز قالمادى. ونىڭ ارتىندا ۇلكەن «وليمپيك» انگارى سالىنعان. جاساندى مۇز «رامستور» ساۋدا ويىن-ساۋىق ورتالىعى اشىلعان كەزدە پايدا بولدى»، – دەيدى اتاقتى سپورتشىنىڭ اكەسى.
العاشقى جاساندى مۇز پايدا بولعان كەزدە بالالاردىڭ شاعىن توبى جينالا باستادى. ارينە، جاتتىعۋعا تەگىن ۋاقىت بەرىلدى. الايدا، ستانيسلاۆ ۇلىمەن كوبىرەك ۋاقىت وتكىزۋگە مۇز شوۋىنا شىقتى. ميشانىڭ كونكي تەبۋىنە ءتورت جىلىن ارناپ، بالالاردى ءوزى جاتتىقتىرا باستادى. ميشانىڭ مۇزدان شارشاپ، ءبىر جىل بويى سپورتتىق گيمناستيكامەن جاتتىققانى بار. ونىڭ دا پايداسى از بولماعانعا ۇقسايدى.
بالا عوي، گيمناستيكادان جالىققان بولار، اكەسىنەن تاعى مۇز ايدىنىنا سۇراندى. 11 جاسىندا ميشا مانەرلەپ سىرعاناۋمەن اينالىسقىسى كەلەتىنىن ايتتى. وسى كەزدەن جارىستارعا قاتىسىپ، جاس ورەن ءبىراز جەتىستىككە جەتە باستادى.
دەنيس تەنمەن «رامستوردا» تانىستى
تاياۋدا وسى ءبىر جايدارى قازاقستاندىق مانەرلەپ سىرعاناۋشى ميحايل شايدوروۆ Sport + قازاقستان ارناسىنداعى «تىكەلەي اڭگىمە» باعدارلاماسىنىڭ ەفيرىندە ءوزىنىڭ شىعۋ تەگى، سونداي-اق باق-تاعى جاريالانىمدارى جايىنداعى ساۋالدارعا جاۋاپ قاتتى. «الماتى – مەنىڭ تۇراعىم، وسى قالادا تۇرامىن» دەدى ءمارت مىنەزدى جايدارى جىگىت.
«كوپ ۋاقىتىمدى قازاقستانداعى سۇيىكتى قالامدا وتكىزەمىن. ماعان كوپ ۋاقىت بولەتىن الەكسەي ەۆگەنيەۆيچ ۋرمانوۆتىڭ باسشىلىعىمەن جاتتىعۋعا مۇمكىندىگىم بار ەكەنىنە وتە قۋانىشتىمىن. مەن «رامستور» ساۋدا، ويىن-ساۋىق ورتالىعىنداعى جاساندى مۇز ايدىنىندا كونكي تەبۋدى باستادىم. وندا كوپتەگەن كونكيشىلەرمەن تانىسىپ، ءبىلىستىم. سولاردىڭ بەلورتاسىندا داڭقتى دەنيس تەن بولدى» دەيدى ميحايل. دەنيسپەن تانىستىعى وسى جەردەن باستالدى. «رامستور» قازاقستانداعى العاشقى مۇز ايدىنىنىڭ ءبىرى بولاتىن...
«مەن رەسەيدە كوپ ۋاقىتىمدى وتكىزدىم، جيىنداردا جاتتىقتىم، ءبىراق سوڭعى ۋاقىتتا ءبىرقاتار قيىندىق تۋىندادى. سوندىقتان ءقازىر الماتىدا كوبىرەك جاتتىعامىن. مەنى «رەسەيلىك» دەگەندى دە ەستىدىم. ءبىراق بۇل ماعان مۇلدەم قۇرمەت ەمەس دەپ ويلايمىن» دەيدى ميحايل. 2024 جىلدىڭ سوڭىندا گران-پريدەگى ساتتىلىكتەن كەيىن ءبازبىر ب ا ق وكىلدەرى ونىڭ ورىس تەگى تۋرالى جازعانى بار.
بۇل باعدارلامانىڭ ەفيرىندە ءوزىنىڭ الداعى جوسپارلارى مەن گران-پري فينالىنا شىعۋى جايىندا ول بىلاي دەدى: «قالاي بولعاندا دا، بۇل ماۋسىمنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا گران-پري فينالىنا جەتە المايمىن دەپ ويلادىم. ەڭ الدىمەن، تاماشا مانەردە كونكي تەبۋدى، ءوزىمنىڭ شەبەرلىگىمدى شىڭداۋدى كورسەتكىم كەلەدى. نەگىزگى باسەكەلەستەر – رەيتينگتىڭ العاشقى التىلىعى، نەگىزىنەن جاپوندىق جانە امەريكاندىق سپورتشىلار».
ەفيردە بولعان اڭگىمەدە داڭقتى سپورتشى اقپان ايىنىڭ باسىندا حاربيندە باستالاتىن ازيادا جايلى: «كونكيمەن سىرعاناۋشىلار ازيادادا ونەر كورسەتكەنى ءۇشىن جالپى رەيتينگكە ۇپاي جينامايدى. وعان قوسا، ءبىر اپتادان كەيىن مەندە ماڭىزدى جارىس – ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتى بولادى. سوندىقتان ءبىز حاربيننەن سەۋلگە ۇشامىز. سوعان قاراماستان، قاتارىنان ەكى ستارتتا ونەر كورسەتۋگە پراكتيكالىق تۇرعىدان قاراۋعا تىرىسامىن. بۇل – وتە كۇردەلى جاعداي. قاتارىنان وسىنداي ەكى ءىرى جارىستا، ءارى ماڭىزدى تۋرنير – ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتىنا شىعۋعا ءوز كۇشىڭدى باعامداپ الۋ اسا قاجەت. ال ازيا ويىندارى – كوماندالىق جارىس، بۇل ءارى جاقسى ناتيجە كورسەتەتىن ۇلكەن مەرەكە بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن» دەپ سەنىمىن ءبىلدىردى. ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتى وڭتۇستىك كورەيادا 18–23 اقپاندا وتەدى.
تىكەلەي ەفيردە بەلگىلى قازاقستاندىق مانەرلەپ سىرعاناۋشى ميحايل شايدوروۆ ونىڭ رە س ەيلىك شىعۋ تەگى تۋرالى اينالىمداعى قاۋەسەتتى ۇزىلدى-كەسىلدى جوققا شىعاردى. سپورتشى ءوزىنىڭ تامىرى مەن سپورتتىق جولى تۋرالى ەگجەي- تەگجەيلى ايتىپ بەردى. ول ءوز ءومىرىنىڭ قازاقستانمەن، سونىڭ ىشىندە سۇيىكتى الماتىسىمەن تىعىز دا تەرەڭ ت امىرلى بايلانىسى بارىن ءبىلدىردى.
ءبىز كىشكەنتاي ميشا شايدوروۆ ت ابالدىرىعىن يمەنە اتتاعان مەكتەپكە دە باردىق. قازاق حا لقىنىڭ كورنەكتى كينورەجيسسەرى ءماجيت بەگالين اتىنداعى مەكتەپ- گيمنازيا. ميتيانىڭ ءۇيى دە گيمنازيا جانىنا جاقىن بولاتىن. ءبىزدى گيمنازيا ديرەكتورى وكسانا اناتوليەۆنا قۋانا قارسى الدى. وسىندا ميشانىڭ باستاۋىش سىنىپتاعى جەتەكشىسى ليۋدميلا فەدوروۆنامەن كەزدەستىك. مەكتەپ مۇراجايىندا بولىپ، بولاشاعىنان زور ءۇمىتتى، سپورتتىڭ مانەرلەپ سىرعاناۋىنان ءبىرتالاي بيىكتى باعىندىرعان وتانداسىمىز ميشا شايدوروۆ وقىعان سىنىپتا، ول وتىرعان پارتانىڭ جانىندا تۇرىپ جەتەكشىنىڭ وزىمەن ازىن-اۋلاق اڭگىمەلەستىك.
ءبىز ءبىرتالاي جەتىستىككە جەتكەن الماتىلىق جەرلەسىمىزگە: «وسى كەزگە دەيىنگى جەتىستىكتەرىڭ بيىك بەلەستەرگە باسپالداق بولسىن. باق-تالايىڭ ارتابەرسىن!» دەگەن تىلەك قوسامىز.
ليۋدميلا پارامونوۆا، ميحايل شايدوروۆتىڭ العاشقى ۇستازى:
شاكىرتىمە ريزامىن
ميشا الاسا بويلى، مىنەزى اشىق-جارقىن وقۋشى بولاتىن. الدىڭعى پارتادا وتىردى. «ءبىلىمنىڭ نەگىزى – باستاۋىشتا» دەگەن ءسوز بەكەر ەمەس. ول ساباقتى «تورتكە» وقىدى. ىلعي دوستارىنا كومەك قولىن سوزىپ جۇرەتىن. مەكتەپىشىلىك دەنەشىنىقتىرۋ سايىستارىنان قالماي جۇرەتىن. ءتورت جىل بويى ساباق بەرىپ، باستاۋىشتان تۇلەتتىك. م.شايدوروۆ وسى ءبىلىم وشاعىندا 6-سىنىپتى ءبىتىرىپ، تالانتتى شاكىرت سپورتتىق مەكتەپ- ينتەرناتقا اۋىستى. ۇستازدىڭ تالانتتى شاكىرتتەرىنە الاڭداپ جۇرەتىنى بار. مەن دە سپورتقا اسا ىقىلاستى وقۋشىمنىڭ مەكتەپ-ينتەرناتتا وقىپ ءجۇرىپ، قالالىق، رەسپۋبليكالىق جاس جەتكىنشەكتەر اراسىنداعى سپورتتىق سايىستارعا قاتىسقانىن ەستىپ ءجۇردىم. كەيىن وتباسى ونىڭ سپورتتاعى بولاشاعىن ەسكەرىپ، رەسەيدە جاتتىعۋى ءۇشىن سوچي قالاسىنا كوشكەنىن ءبىر-اق ەستىدىم. ءبارىبىر ول – مەن ءۇشىن الماتىلىق سەكىلدى. ءوزى تۋىپ-وسكەن الماتىسىنا ءجيى كەلىپ تۇرادى. ءبىر كەلگەندە سالەم بەرىپ كەتكەنى بار. الەمدىك دەڭگەيدەگى سپورتتىق جارىستارعا، گران-پريلەرگە قازاقستان اتىنان قاتىسىپ ءجۇر. بۇل – ءبىز ءۇشىن، ۇستازدارى ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. مەرەيىمىزدى ءوسىردى. ۇزدىك سپورتشى شاكىرتىمە ريزامىن.
"اlmaty-akshamۋ" №9، 31 قاڭتار، 2025 جىل