مەكتەپ اسحاناسىنىڭ ءمازىرى تالاپقا ساي ما؟

بيىل مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، قالا اكىمىنىڭ قولداۋىمەن 1 قىركۇيەكتەن باستاپ الماتىداعى مەملەكەتتىك مەكتەپتەردە وقيتىن بارلىق باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى (1-4- سىنىپتار) الەۋمەتتىك مارتەبەسىنە قاراماستان، تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتىلە باستادى. بالالار جىلىنىڭ تارتۋى رەتىندە قولعا الىنعان بۇل باستاما بالالاردى عانا ەمەس، ولاردىڭ اتا-انالارىن دا قۋانىشقا كەنەلتىپ وتىر. سونىمەن مەكتەپ وقۋشىلارىن ءبىر رەتتىك ىستىق تاماقپەن قامتۋدىڭ دا وزىندىك ەرەجەسى مەن ءتارتىبى بار ەكەنى بەلگىلى. بۇل ماسەلە قالالىق اكىمشىلىك تاراپىنان ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە تالقىلاۋعا ءتۇستى. بالالاردىڭ ساپالى تاماقتانۋىن ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن ءبىلىم باسقارماسى تەڭگەرىمدى جانە ءارتۇرلى راسيوندى قۇرۋ ماسەلەسىن الدەنشە رەت پىسىقتادى. سونىمەن قاتار، مەكتەپتەردەگى تەگىن ىستىق تاماقتى قارجىلاندىرۋ ماسەلەسى جەرگىلىكتى بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ شەڭبەرىندە اعىمداعى جىلدىڭ 4 ناۋرىزىندا وتكەن ءماسليحات جيىنىندا قارالعان ەدى.

اس ۇسىنۋدىڭ دا، اس ءىشۋدىڭ دە ءوز ادەبى بار

قالا مەكتەپتەرىنە باس سۇعا قالساڭىز، الدىمەن دۋىلداعان وقۋشىلاردىڭ ورتاسىنا تاپ بولاسىز. وسىندايدا «تاۋلىگىنىڭ تورتتەن ءبىرىن مەكتەپ قابىرعاسىندا وتكىزەتىن وقۋشىلارىمىز قالاي تاماقتانادى ەكەن؟» دەگەن ساۋال مازالايدى. وسى رەتتە ءبىز قالامىزداعى م.ماقاتايەۆ اتىنداعى №140 گيمنازياعا ارنايى بارىپ، مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ اس مازىرىمەن، اسحانانىڭ جاي-كۇيىمەن جاقىنىراق تانىسىپ قايتقان ەدىك. حالقىمىزدا «اۋرۋ – استان»، «اعزانىڭ مىقتىلىعى استان بولار»، «اياعىنا قاراپ اسىن ءىش» دەگەن دانالىق سوزدەر بار. بۇل استە تەگىن ايتىلماسا كەرەك. مۇنىڭ استارىنا ۇڭىلسەك، دەننىڭ ساۋلىعى، اعزانىڭ تازالىعى، ءومىردىڭ ءمانى دۇرىس تاماقتانۋدا جاتىر ەكەن.  ادامنىڭ بويىنا قۋات بەرىپ، ودان ءارى تىرشىلىك ەتۋى ىشكەن اس-سۋعا بايلانىستى دەسەك، سول استى جاس اعزاعا، ياعني ءبىزدىڭ بالالارىمىزعا ازىرلەپ جاتقان مەكتەپ اسحاناسىنىڭ جايى قالاي ەكەن؟

سودان دا بولار، قالا اكىمىنىڭ قولداۋىمەن 1-4-سىنىپ وقۋشىلارىنا تەگىن ىستىق تاماقتىڭ بەرىلە باستاۋى كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرلىكتەن قولى بوسامايتىن اتا-انا ءۇشىن ەلەۋلى وقيعاعا اينالعانى راس. بۇل، ەڭ الدىمەن، بالانىڭ ۋاقىتىلى تاماقتانۋى مەن اعزانىڭ قۇندى تاعامدارمەن قورەكتەنۋىنە اسەر ەتەدى.

وتكەن جىلى عانا گيمنازيانىڭ اسحاناسىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىسى جۇرگىزىلگەن ەكەن. تەرەزەسىنەن كۇن ساۋلەسى قۇيىلعان كەڭ دە جارىق اسحانا كىشىگىرىم مەيرامحانادان ەش كەم ەمەس. اسحانا دا، مەكتەپتىڭ بۋفەتى دە ءبىرىنشى قاباتتا ورنالاسقان. مۇنىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار، ەرەجەگە سايكەس، اسحانا نەگىزىنەن كۇن جارىعى جاقسى تۇسەتىن جاققا ورنالاسۋى كەرەك. اسحانانىڭ ىشكى ديزاينى دا ادەمى، قابىرعالار دا ادامنىڭ تاماقتانۋىنا بايلانىستى ءتۇرلى سۋرەتتەر بەينەلەنگەن، ناقىل سوزدەر مەن ماقال-ماتەلدەر كەلتىرىلگەن. اشىق ءتۇستى بوياۋلارمەن بەزەندىرىلگەندىكتەن، اسحانانىڭ كوركى كەلىسىپ-اق تۇر. تازالىق سالتانات قۇرعان اسحانا ىشىنە جاڭا جيھازدار تالعاممەن قويىلعان. ماسەلەن، مۇنداعى ورىندىقتار وتىرۋعا دا، بالانىڭ ورنىنان قوزعالۋىنا دا ىڭعايلى. اسحانانىڭ اس ءمازىرى كۇن سايىن جاڭارىپ وتىرادى. اسحاناداعى تاماقتار ءبىلىم باسقارماسى بەكىتكەن ارنايى مازىرگە ساي دايىندالادى. ەڭ باستىسى، تاعام قۇرامىندا قۇنارلى دارۋمەندەردىڭ باي ءارى پايدالى ونىمدەردىڭ كوبىرەك بولۋى قاتاڭ قاداعالانادى. وقۋشىلارعا ادام اعزاسىنا پايدالى دارۋمەندەرگە تولى، جەمىس-جيدەك، ءتۇرلى توساپتار تۇراقتى تۇردە بەرىلىپ وتىرادى.  

دۇرىس تاماقتانۋمەن قوسا، ونداعى تۇتىنىلاتىن بارلىق زاتتار، ىدىس-اياقتار دا سانيتارلىق-گيگيەنالىق تالاپتارعا ساي بولۋى باستى نازاردا. اس ازىرلەۋگە پايدالانىلاتىن تولىپ جاتقان اسحانانىڭ اساي-مۇسەيى، كەرەك- جاراعى جەتكىلىكتى. بۇعان قوسا، قىزمەت كورسەتۋشى بارماعىنان بال تامعان اسپازشىلار س.رودجاپوۆا، ۋ.ماشاريوپوۆا، ن.رودجاپوۆا ءوز جۇمىستارىن جاقسى اتقارۋدا. جالپى، مۇندا اس ءىشۋدىڭ دە، اس بەرۋدىڭ دە وزىندىك ەرەجەلەرى بار. مەكتەپ وقۋشىلارىنا ىستىق تاماقتىڭ ءوزى ءجاي بەرىلە سالمايدى. ىستىق استىڭ دا وقۋشىعا جەتكەنشە ءجۇرىپ وتەتىن كەزەڭدەرى بار. ماسەلەن، استىڭ ازىرلەنۋى مەن وقۋشىنىڭ تاماقتانۋىن  قاداعالايتىن مەكتەپ مەدبيكەسى، الەۋمەتتىك پەداگوگ، گيمنازيا اكىمشىلىگى مەن اتا-انالاردان قۇرىلعان ارنايى كوميسسيا بار. بۇل توپ كەز كەلگەن ۋاقىتتا اس ءمازىرىن، تاماقتىڭ قۇرامىن باقىلاپ، كەزى كەلسە، تەكسەرۋگە دە قۇقىلى.   

سونىمەن، ءۇزىلىس ساتىندە اسحاناعا كەلگەن وقۋشىلاردىڭ جۇيەلى تارتىپكە باعىناتىنى بايقالدى. ولار كەزەكتەسە قولدارىن جۋىپ، اسپازشىلارمەن امانداسىپ، ءارقايسىسى ءوز ورىندارىنا جايعاسىپ جاتتى. ءيسى مۇرىندى جارعان اعزاعا پايدالى سورپا، ەتتارتقىشتان وتكىزىلگەن جاس ەت (كوتلەت)، كوكونىستەردەن جاسالىپ، ءزايتۇن مايىنا شىلانعان سالات، ءۇي جاعدايىندا دايىندالعان كومپوت، الما بەرىلىپتى. ءدامدى استى ءىشىپ بولعان سوڭ، بارلىق وقۋشىنىڭ ادەپپەن راحمەت ايتۋى دا ەرەكشە. اس ۇسىنۋشىلاردىڭ دا، بالالاردى اسحاناعا باستاپ كەلگەن ۇستازدار مەن كەزەكشى مۇعالىمدەردىڭ جىلى قاباق تانىتۋىنىڭ ءوزى تاربيە مەكتەبى. وقۋشىلاردىڭ سىنىپ بولىپ، ءبىر مەزگىلدە تاماقتانۋى نەگە ۇيرەتەدى؟ بۇل تەك تاماقتانۋدى عانا ەمەس، ۇجىمدىق مادەنيەتتىڭ دە قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەدى. تاماق ىشۋگە قولايلى ورتا، تازا ىدىس-اياق، ادەمى اسحانا، كۇلىمدەگەن بالا، جىلى ءجۇزدى قىزمەتكەرلەر – وسىنىڭ ءوزى ىشكەن استىڭ اعزادا قورىتىلۋىنا وڭ اسەر ەتەدى. وسىنداي ۇيىمداستىرۋ شارالارىنا تەك اسحاناشىلار عانا ەمەس، كەزەكشى مۇعالىمدەردى جۇمىلدىرۋدىڭ ءوزى بالانىڭ دۇرىس تاماقتانۋىنا جاسالىپ جاتقان جاعداي ەمەس پە؟

مەكتەپ قابىرعاسىنداعى وقۋشى قاي ۋاقىتتا ساپالى ءبىلىم الادى؟ وعان اسەر ەتەتىن فاكتوردىڭ كوپ ەكەنى بەلگىلى. دەگەنمەن، ەڭ الدىمەن، دۇرىس جاعدايدىڭ جاسالۋى اۋاداي قاجەت. ارينە، وعان ءسوز جوق، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتەگى دۇرىس تاماقتانۋىن ۇيىمداستىرۋ دا جاتادى. ءدال ءقازىر، مەكتەپ اتا-انالارى 1-4-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ تەگىن ءارى قۇنارلى تاماقتانۋىنا مۇمكىندىك جاساپ وتىرعان الماتى قالاسى اكىمىنە، قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنا، سونىمەن قاتار گيمنازيادا وقىپ جاتقان ەكى جارىم مىڭ بالا مەن ەكى جۇزگە تارتا ءمۇعالىمنىڭ ۋاقىتىلى تاماقتانۋىنا ۇيىتقى بولىپ وتىرعان اسحانا قىزمەتكەرلەرىنە دەگەن العىستارى شەكسىز.

PS:

ەكىنشى توقساننان باستاپ قالا مەكتەپتەرىنىڭ اسحانالارىنداعى اس مازىرلەرىنە تاعى دا تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى. وقۋشىلارعا بەرىلەتىن تاعام تۇرلەرى ساپالى، پايدالى ونىمدەرمەن تولىعا ءتۇستى.

تاقىرىپقا وراي

ءمولدىر بايبوسىنوۆا، اتا-انا:

– بيىلدان باستاپ باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنا ىستىق تاماقتىڭ بەرىلە باستاعانى ءبىزدى، اتا-انالاردى، قۋانىشقا كەنەلتىپ وتىر. وسى مەكتەپتە مەنىڭ ءۇش بىردەي بالام وقيدى. ءبىر مەزەتتىك ىستىق استىڭ بەرىلگەنى وتباسىمىزعا ۇلكەن كومەك بولدى. ونىڭ ۇستىنە بالالاردىڭ ىشەتىن استارى دا ءۇي جاعدايىنداعىداي ءدامدى دايىندالادى. ءقازىر بالالارىم مەكتەپكە بارا جاتقاندا اقشا سۇرامايتىن بولعان. ويتكەنى، مەكتەپ اسحاناسىنان ىشەتىن استارى ءسىڭىمدى ءارى ءدامدى. سوندىقتان ارتىق اقشانى قاجەتسىنبەيتىن دە بولدى.

ساعات كەلدىبەك قىزى، اتا-انا:

– مەن كوپ بالالى انامىن. مەكتەپتىڭ بيىلدان باستاپ تاماق بەرە باستاۋى بىزگە، باسقا دا الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلارعا ۇلكەن كومەك بولدى. شىنىن ايتۋ كەرەك، اسحانا قىزمەتكەرلەرى تاماقتى وتە ءدامدى دايىندايدى.