الماتىنىڭ بۇرىنعى ەتج-سى قالانىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىن قامتاماسىز ەتە المادى – ساراپشىلار
الماتى اكىمدىگى 2040 جىلعا دەيىنگى باس جوسپار اياسىندا قالانىڭ ودان ءارى دامۋىن رەتتەيتىن ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋدىڭ جاڭا جوباسىن قابىلدادى. ساۋلەتشىلەر مەن ۋربانيستيكا سالاسىنداعى ماماندار ەتج-عا قاتىستى پىكىرىن ءبىلدىردى.
ماسەلەن، ساۋلەتشى، الماتى قالالىق قۇرىلىس كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ليۋبوۆ نىسانبايەۆا بەس پوليورتالىقتىڭ ەتج باس جوسپاردى ىسكە اسىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرامداس بولىگى دەپ سانايدى.
«الدىڭعى باس جوسپار 2002 جىلى جاسالدى. سول كەزدەگى ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋ جوباسى قالانىڭ ەكى ەسەدەن استام ۇلكەيگەن بۇكىل اۋماعىن ۇيلەسىمدى پايدالانۋدى قامتاماسىز ەتە المادى، ويتكەنى ولار بازالىق كورسەتكىشسىز جاسالدى. قالاعا قوسىلعان جاڭا اۋماقتار بەيىمدەۋ جانە دامىتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىستى تالاپ ەتەدى. وزەكتى توپوگرافيالىق ءتۇسىرىلىم جۇرگىزۋمەن، بەكىتىلگەن ەسكيزدىك جوبالاردى، ناقتىلانعان فۋنكسيونالدىق ايماقتارعا ءبولۋ، حالىقتىڭ تىعىزدىعى بويىنشا، كۇش سالۋدى قاجەت ەتەتىن ورىندار مەن قالانىڭ كولىك-جاياۋ جۇرگىنشىلەر جۇيەسىن رەتكە كەلتىرۋ جونىندەگى جوبالىق ۇسىنىستاردى تالداۋمەن ازىرلەنگەن ەتج باس جوسپاردى ىسكە اسىرۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى باعدارلاماسى بولىپ تابىلادى»، - دەدى ول.
ساۋلەتشى پوليورتالىقتاردى ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋ جوباسىنىڭ جيىنتىق جوسپارى الماتىنىڭ دامۋىنا قاتىستى جۇيەلى تۇردە جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن جانە ونىڭ بارلىق قاتىسۋشىسى ءۇشىن اشىقتىق ەنگىزەتىن ماڭىزدى ءارى سەنىمدى قۇرال ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
ءوز كەزەگىندە ۋربانيست سۆياتوسلاۆ مۋرۋنوۆ پوليورتالىقتاردىڭ ەگجەي-تەگجەيلى ورنالاسۋىنىڭ جاڭا جوباسى ورامدىق قۇرىلىس تۇرىنە باعىتتالعانىن اتاپ ءوتتى.
«ياعني، ءوزىنىڭ قورشاۋى مەن تۇراعى بار تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنەن ارىلىپ جاتىرمىز. ءبىز تۇرعىن ءۇي، قوعامدىق، كوممەرسيالىق نىساندار ورامدىق تورعا سالىنعان قالالىق ورتاعا دەن قويدىق. بۇل حالىقتىڭ ءوز اۋدانىندا بىردەن بىرنەشە جەرگە بارا الۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. ورامدىق تور مەيلىنشە وزگەرمەلى. ياعني، ۇلكەن كۇرە جولعا شىعاتىن ءبىر عانا جولى بار تۇرعىن ءۇي كەشەنىنەن ايىرماشىلىعى، تاڭداۋعا بولاتىنداي قالالىق كەڭىستىك تۇزىلەدى»، - دەدى سۆياتوسلاۆ مۋرۋنوۆ.
مۋرۋنوۆ ورامدىق قۇرىلىس بالاباقشا، مەكتەپ، ەمحانا سياقتى كوپتەگەن نىساندى سالۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن جانە اۋداندا جۇمىس ورىندارىن قۇراتىن كەڭسە مەن وندىرىستىك ءۇي-جايلاردى قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.
ساۋلەتشى باقتىباي تايتالييەۆ ەتج-دا كورسەتىلگەن تاريحي ورتالىقتا قۇرىلىس سالۋ جونىندەگى شەكتەۋلەردى كۇشەيتۋگە باسا نازار اۋداردى.
«ەڭ باستىسى، قالانىڭ تاريحي بولىگىندە قالىپتاسقان ساۋلەت كەشەنىن، ياعني تاريحي عيماراتتاردىڭ قۇرىلىمى مەن ءستيلىن، كولەمدى جوسپارلاۋ شەشىمدەرىن، پروپورسيالارى مەن بيىكتىگىن بۇزاتىن جاڭا قۇرىلىسقا تىيىم سالىنادى»، - دەدى ساۋلەتشى.
ول ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋ جوبالارىن ازىرلەۋ كەزىندە زاماناۋي قالا قۇرىلىسى ۇردىستەرى، جاڭا قۇرىلىس سالۋ، عيماراتتاردى قايتا جاڭارتۋ قاجەتتىلىگى مەن الماتىنىڭ قالىپتاسقان ساۋلەتتىك كەلبەتىن ساقتاۋ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىككە قول جەتكىزىلگەنىن اتاپ ءوتتى.