ماجىلىستەگى ماسەلە: «پارتياسىز» دەپۋتاتتار باسىم ءتۇستى

گازەتتىڭ وتكەن №86 سانىندا دەپۋتاتتاردىڭ ساۋالدارىنا ساراپتاما جاساپ ەدىك. سونى ارى قاراي جالعاستىرامىز. الدىڭعى جولى ساۋالداردىڭ كىمگە جولدانعانىنا جانە ولاردا قانداي ماسەلەلەر كوتەرىلگەنىنە توقتالعانبىز. ەندى ماجىلىستەگى ساياسي پارتيالار فراكسيالارى مەن فراكسياعا كىرمەگەن پارتياسىزداردىڭ ساۋالدارىن تالدايىق.

VIII شاقىرىلىم دەپۋتاتتارى ءبىرىنشى سەسسيادا 253 ساۋال جولداعان. بارىنە ساياساتتانۋ بويىنشا تالداۋ جاسادىق. ساۋالدى كىم جولداعان دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەدىك. سويتسەك، ءوزىن-وزى ۇسىنعان دەپۋتاتتار ساياسي پارتيالاردىڭ الدىن وراپ كەتىپتى. اسىرەسە، ساياسي بەلسەندىلىكتىڭ جارقىن ۇلگىسىن باقىتجان بازاربەك، ەرمۇرات باپي مەن ابزال قۇسپان سياقتى دەپۋتاتتار كورسەتكەن.

ماجىلىستە 6 ساياسي پارتيا فراكسيادان قۇرالىپ، دەپۋتات­تاردىڭ جالپى سانى 98ء-دى قۇرايدى. ولارعا اmanat، «اۋىل» حدپ، Respublica، «اق جول» حدپ، «قازاقستان حالىق پارتيا­سى» جانە وپپوزيسيالىق جالپىۇلتتىق سوسيال-دەموكراتيا­لىق پارتياسى جاتادى. اmanat – بيلەۋشى پارتيا. ماجىلىستەگى باسىم ورىندى وسى پارتيانىڭ دەپۋتاتتارى يەلەنگەن. جالپى 62 ورىن. 40 دەپۋتات پارتيا تىزىمىمەن، ال 22ء-سى ءوزىن-وزى ۇسىنۋ ارقىلى ايماقتارداعى سايلاۋ وكرۋگتارىنان سايلانعان. ولار­دىڭ ءبارى دە ماجىلىستەگى ءبىر فراكسيانىڭ شاڭىراعىنىڭ اس­تىندا توپتاسقان.

«اۋىل» پارتياسىنىڭ اتىنان 8 دەپۋتات سايلانعان. Respublica مەن «اق جول» پارتيالارىنىڭ ءارقايسىسى 6 ورىن­دى يەلەنىپ وتىر. «قازاقستان حالىق پارتياسىنان» 6 دەپۋتات پارلامەنتتىڭ تومەنگى پالاتاسىندا. ال جسدپ 4 دەپۋتاتتى ۇسىنعان.

ەشقانداي ساياسي فراكسياعا كىرمەيتىن 7 دەپۋتاتىمىز بار. ولارعا باقىتجان بازاربەك، ارداق نازاروۆ، ەرمۇرات باپي، ابزال قۇسپان، داۋلەت مۇقايەۆ، ەرلان ستامبەكوۆ، دانيار قاسقاراۋوۆ جاتادى. بيىل ۇزاق جىلعى ۇزىلىستەن كەيىن ماجو­ريتارلى جۇيە ارقىلى سايلاۋ ءوتتى. ءبىراق ءالى دە بۇل جۇيەگە تولىق وتپەدىك. دەپۋتاتتاردىڭ 70%-ى پارتيا تىزىمىمەن، ال 30%-ى ءوزىن-وزى ۇسىنۋ ارقىلى سايلاندى. وسىلايشا پارلا­مەنت ءماجىلىسى ارالاس سايلاۋ جۇيەسى ارقىلى قۇرىلدى.

دەپۋتاتتار قوعامداعى وزەكتى ماسەلەلەرگە ۇكىمەتتەن جانە وزگە دە مەملەكەتتىك مەكەمەلەردان جاۋاپ تالاپ ەتۋگە قۇقىلى. ونى دەپۋتاتتىق ساۋال ارقىلى جۇزەگە اسىرادى. ولار ساۋالدى جەكە ءوزى، نە بىرلەسىپ جولداي الادى. مۇندا دەپۋتاتتارعا جول كوپ. ءبىر پارتيالاستار، نە ءتۇرلى پارتيالار بىرلەسىپ ساۋال قويۋعا بولادى.

253 ساۋالدىڭ ءبارىن ساراپتاي كەلە، ولاردى ءبىر پارتيا­نىڭ، نە جالعىز دەپۋتاتتىڭ نەمەسە پارتيالاردىڭ بىرلەسىپ جازعانىنا كوزىمىز جەتتى. ءبىر قىزىعى، دەپۋتاتتار بىرلەسە ساۋال جولداعاندى ءجون كورەدى ەكەن. دەپۋتاتتىق ساۋالداردى جولداۋدان «قازاقستان حالىق پارتياسىنىڭ» مۇشەسى يرينا سميرنوۆا ەشكىمگە دەس بەرمەي كەلەدى. ول ءبىرىنشى سەسسيادا 67 ساۋال جولداعان. الايدا، ونىڭ تەك 6-اۋىن عانا ءوزىنىڭ باستاماسىمەن جازعان. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى، حالىق قالاۋلىلارىنىڭ جۇمىسىن جەكە باستاماسىمەن جولداعان ساۋالدارىنا قاراپ باعالاعان ءجون. ەگەر بۇلاي قارايتىن بولساق، جاعداي مۇلدەم باسقا بولادى. مىسالى، باقىتجان بازاربەكتە 12 ساۋال بولسا، ونىڭ تەڭ جارتىسىن ءوزىنىڭ باستا­ماسىمەن جولداعان. ونىڭ باستاماشىلدىق كورسەتكىشى – 50%. ودان كەيىن ەرمۇرات باپي – 42%. ۇشتىكتى ابزال قۇسپان اياقتاعان. «اق جول» پارتياسىنىڭ مۇشەسى ەرجان بەيسەنبايەۆ كوپ ساۋال جولداعانىمەن، «اماناتتىق» ەدىل جاڭبىرشيننان قالىپ قويدى.

پارتيالاردىڭ ىشىنەن دەپۋتاتتاردىڭ باستاماشىلدىعى بويىنشا Amanat الدىڭعى ورىندا (23%)، ودان كەيىن جسدپ. ۇشتىكتى Respublica اياقتاپ وتىر.

مۇلدەم ساۋال جولداماعاندار دا بار... دەپۋتاتتىق ساۋال­دى 98 دەپۋتاتتىڭ ءبارى جولداعان. الايدا، ءوز باستاماسىمەن جازباعاندارى بار. بۇل جاعىنان Amanat پارتياسى كوش باستاپ وتىر. ولاردىڭ 9 دەپۋتاتى ءوزى باستاپ ساۋال جولداماعان. «اق جول» پارتياسىنان ءبىر دەپۋتات ءوز باستاماسىمەن جازباعان. ايتسە دە، دانيا ەسپايەۆا 32 دەپۋتاتتىق ساۋالعا اتسالىسقان.

1Almaty-akshamۋ" №88، 25 شىلدە، 2023 جىل