ەرلان سايروۆ: ءومىر كورسەتكەندەي، حالىقتىڭ كەدەيلىگى مەملەكەتكە وتە قىمباتقا تۇسەدى
پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتات ەرلان سايروۆ ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆتىڭ اتىنا ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
دەپۋتات قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم - جومارت توقايەۆتىڭ ۇكىمەتكە حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىرعانىن ەسكە سالدى.
«دۇنيەجۇزىلىك بانك الەمدەگى كەدەيلىكتىڭ ەكى شەگىن قاراستىرعان: تابىسى ورتاشادان تومەن ەلدەر ءۇشىن كۇنىنە ءبىر ادامعا 3،2 اقش دوللارى، تابىسى ورتاشادان جوعارى ەلدەر ءۇشىن 5،5 اقش دوللارى. ال قازاقستاندا ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى 2،8 دوللاردى قۇرايدى، رەسەيدە كۇنىنە - 6 دوللار. ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى وتە تومەن بولعاننىڭ وزىندە، 2021 جىلى تابىسى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن ادامدار سانى – رەسمي تۇردە 998 مىڭ ادام بولدى. ال بەيرەسمي ساراپشىلار بۇل كورسەتكىشتىڭ 1،5 ملن، ودان دا جوعارى ەكەنىن ايتادى. ءومىر كورسەتكەندەي، حالىقتىڭ كەدەيلىگى مەملەكەتكە وتە قىمباتقا تۇسەدى»، - دەدى ە.سايروۆ.
ونىڭ پايىمىنشا، ىشكى جالپى ءونىمنىڭ ەسەلەپ وسۋىنە قاراماستان، قازاقستان ونداعان جىلدار بويى كەدەيلىك شەگىن كوتەرمەي كەلەدى.
«سونىمەن بىرگە، پاندەميا باستالعاننان بەرى تۇرمىسى تومەن ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قارجىسىنا نۇقسان كەلتىرەتىن ينفلياسيانىڭ وسۋىنە بايلانىستى الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ تيىمدىلىگى تومەندەدى. مىسالى، قازاقستاندا حالىقتىڭ ەڭ از قامتىلعان 40 پايىزى ءوز بيۋدجەتىنىڭ 59 پايىزىن ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە جۇمسايدى. كەي كەزدەرى بۇل كورسەتكىش ودان دا جوعارى. ەلىمىزدە ازاماتتاردىڭ تومەن الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ ەكى ينديكاتورى بار - ەڭ تومەنگى كۇنكورىس شەگى جانە كەدەيلىك شەگى. كەدەيلىك شەگى، ەڭ تومەنگى كۇكورىس شەگىنىڭ، ياعني 36 مىڭ تەڭگەنىڭ 70 پايىزىن قۇرايدى. بۇل ەرتەدەگى ۇكىمەتتەردىڭ حالىققا اقشانى از تولەۋ ءۇشىن ىستەپ قويعان «قۋلىعى». ياعني، الەۋمەتتىك كومەك العىڭ كەلسە، «ءسىڭىرى شىققان» كەدەي بولۋىڭ كەرەك! وسى تاۆتالوگيانىڭ ناتيجەسىندە 2020 جىلى باعانىڭ تۇراقتى وسۋىنە بايلانىستى الەۋمەتتىك كومەككە سۇرانىس ءوسىپ، ءزارۋ ادامداردىڭ سانى ارتسا دا، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكپەن قامتىلعان ادامداردىڭ سانى ازايعان. بۇل فاكتور ءوز كەزەگىندە ءزارۋ ازاماتتاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن مۇلدەم تۇرالاتىپ جىبەردى»، - دەدى دەپۋتات.
Nur Otan پارتياسىنىڭ فراكسياسى كەدەيلىكپەن كۇرەسۋ ءۇشىن ۇكىمەت مىناداي شارالار قاراستىرۋى قاجەت دەپ ەسەپتەيدى:
1. ەلدەگى جالپى ىشكى ءونىم دەڭگەيىنە، حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس قازاقستاندا كەدەيلىك شەگىن ارتتىرۋ. قوعام ىشىندەگى كەدەيلىك تۋرالى كوزقاراسقا سايكەس كەلەتىن، كەدەيلىكتىڭ جاڭا انىقتاماسىن ەنگىزۋ.
2. ەڭ تومەنگى كۇنكورىس شەگى مەن كەدەيلىك شەگىن بىرىكتىرە وتىرىپ، ەڭ تومەنگى كۇنكورىس شەگىن ارتتىرۋ.
3. ەكى ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىندە تابىس الاتىن ازاماتتاردى جەكە تابىس سالىعىنان بوساتۋ.
4. ەڭ تومەنگى جالاقىنى جىل سايىن يندەكساسيالاۋ ماسەلەسىن شەشۋ.
5. ەڭ تومەنگى جالاقى الاتىن ازاماتتاردىڭ جۇمىسسىزدىق بويىنشا ساقتاندىرۋ سوماسىن ارتتىرۋ ارقىلى ساقتاندىرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ.