ەلىمىزدە18-19 قاڭتاردا «كرەششەنيە» ءراسىمى وتەدى. قالالاردا شومىلۋ راسىمىنە ارنالعان ورىندار بەلگىلەنىپ قويىلعان. سۋعا تۇسۋشىلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن پوليسيا، قۇتقارۋشىلار جانە جەدەل جاردەم قىزمەتكەرلەرى قامتاماسىز ەتەدى.
دەگەنمەن، مۇزدى سۋعا سۇڭگىگىسى كەلگەندەردىڭ ءبارى ساقتىق شارالارىن ساقتامايدى. وسىعان وراي س.اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پاتوفيزيولوگيا كافەدراسىنىڭ دوسەنتى باۋىرجان قاسەنوۆتىڭ كەڭەستەرىن ۇسىنىپ وتىرمىز.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، سۋعا شومىلۋعا حالىقتىڭ بەلگىلى ءبىر ساناتى ءجيى قاتىسادى. بۇعان كوبىنە ەكسترەمالدى ارەكەتتەردى جاساۋ ارقىلى جارقىن ەموسيانى سەزىنگىسى كەلەتىن جاندار قۇمار كەلەدى. سونىمەن قاتار، كوپتەگەن ادام بۇل پروسەدۋراعا دايىندىق شارالارىن ەسكەرمەيدى دەيدى مامان.
«شىنىعۋدىڭ ءوزى – بۇل ىس-ارەكەتتەردىڭ تۇتاس كەشەنى. ادەتتە، بۇل سۋىق سۋعا مەرزىمدى شومىلۋ، ياعني دەنەنى ۇيرەتۋ ارالىقتارىن بىرتە-بىرتە ازايتۋدى قامتيدى. كرەششەنيە راسىمىنە كەلەتىن بولساق، ادامدار كوبىنەسە كەيبىر ەكسترەمالدى ارەكەتتەردى ورىنداۋعا اۋەستەنەدى: قورقىنىشتى جەڭۋ، سۋىقتا شەشىنۋ، مۇزدى سۋعا ءتۇسۋ، اۋىرسىنۋدى سەزىنۋ. سوڭىنان جەتىستىك سەزىمىمەن راحاتتانۋ. ءدال وسىنداي ەموسيالار ادام تاۋعا شىققاندا دا بولادى، جولدى ەڭسەرگەندە ەموسيونالدى قاناعات سەزىمىنە بولەنەسىڭ»، – دەيدى مامان.
الايدا، كوبىنەسە دايىن ەمەس ادامدار «ەرلىك جاساۋعا» تىرىسادى. ال «ديۆاننان تۇرا سالىپ، مۇزدى سۋعا كۇمپ بەرۋ» ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. باۋىرجان قاسەنوۆ ءقاۋىپ فاكتورلارىن اتاپ ءوتتى: گيپوتەرميا؛ قان قىسىمىنىڭ كۇرت كوتەرىلۋى؛ سوزىلمالى ينفەكسيالاردىڭ ءورشۋى – تونزيلليت، تاماق اۋرۋى، پنيەۆمونيا
«ارينە، بۇل اركىمدە بولا بەرمەيدى. ءبىراق جاعدايلاردىڭ بەلگىلى ءبىر پايىزىندا ورىن العان. ادام سۋعا سۇڭگىگەندە قان تامىرلارىنىڭ كۇرت جيىرىلۋىن سەزىنۋى مۇمكىن. بۇعان قوسا، اۋىرسىنۋدان تىتىركەنۋ پايدا بولادى – سۋىق رەسەپتورلارى اۋىرسىنۋمەن بايلانىستى. سترەسستىڭ بىرنەشە ءتۇرى بولادى، تىنىس الۋدىڭ رەفلەكتورلى توقتاۋى نەمەسە جۇرەك توقتاۋى مۇمكىن. ەشكىم بايقاماسا، ادام سۋ استىنا، مۇز استىنا كەتۋى ىقتيمال. وندا ونى قۇتقارۋ قيىنعا سوعادى. جۇرەگى كەنەت توقتاپ قالسا، ادامدى شىعارىپ الۋ ءۇشىن قاۋىپسىزدىك ارقاندارىن قولدانۋ قاجەت»، – دەدى ول.
سونىمەن قاتار، قازاقستاندىقتاردى سۋعا شومىلۋ بارىسىندا قاۋىپسىزدىك شارالارىن ساقتاۋعا جانە اۋا رايى جاعدايلارىن ەسكەرۋگە شاقىردى. سۋعا شومىلۋعا ارنالعان ورىنداردا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ەستە ۇستاعان ءجون. ولار شومىلاتىن ويىقتىڭ جانىندا ءۇش ادامنان ارتىق تۇرماۋى قاجەت، سۋعا شومىلۋ ءراسىمى تەك قۇتقارۋشىلار مەن مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ باقىلاۋىمەن جۇزەگە اسىرىلۋى كەرەك.
سۋعا كىرمەس بۇرىن جىلىنۋعا ارنالعان جاتتىعۋلاردى جاساۋعا بولادى. شومىلۋ راسىمىنەن كەيىن دەنەڭىزدى سۇلگىمەن ىسقىلاپ، جىلى كيىم كيىپ، ىستىق شاي ءىشۋ كەرەك. سۋعا شومىلۋ بارىسىندا دا دەنساۋلىعىڭىزدىڭ ناشارلاۋىن سەزسەڭىز، شومىلۋ ورنىنداعى كەزەكشى دارىگەرلەرگە دەرەۋ حابارلاسۋىڭىز قاجەت.