كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ – مەملەكەت ساياساتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى، بۇل سالا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىندا. «كرەاتيۆتى يندۋستريا ەكونوميكامىزدى وركەندەتۋگە تىڭ سەرپىن بەرەتىنىنە سەنەمىن»، – دەپ اتاپ وتكەن بولاتىن قاسىم-جومارت توقايەۆ.
2021 جىلدان باستاپ پرەزيدەنت قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋلارىندا بۇل سەكتوردى ىرىلەندىرىپ، ەكونوميكانىڭ تولىققاندى بولىگىنە اينالدىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا بىرنەشە مارتە توقتالعان، دەپ حابارلايدى، aqshamnews.kz ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
بۇگىندە قازاقستانداعى كرەاتيۆتى يندۋستريا 12 باعىت پەن 43 ەقجج (ەكونوميكالىق قىزمەت تۇرلەرىنىڭ جالپى جىكتەۋىشىن) قامتيدى.
كرەاتيۆتى يندۋستريا سالاسىندا تىركەلگەن سۋبەكتىلەردىڭ جالپى سانى – 45 597. ولاردىڭ باسىم بولىگى الماتى مەن استانادا شوعىرلانعان.
باعىتتار بويىنشا العاندا، ەڭ كوپ تىركەلگەن شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرى – «حالىقتىق قولونەر» سالاسىندا (12 660). قولونەرشىلەر سانى جاعىنان الماتى (1 976)، استانا (1 349)، شىمكەنت (1 254) جانە تۇركىستان وبلىسى (969) كوش باستاپ تۇر.
قازىرگى تاڭدا قازاقستانداعى كرەاتيۆتى سەكتورلاردا 143 600 ادام جۇمىس ىستەيدى. ەڭ كوپ ەڭبەك رەسۋرسىن قاجەت ەتەتىن باعىتتار – IT، ساۋلەت ونەرى مەن ءسان يندۋسترياسى، مادەني-دەمالىس مەكەمەلەرى، كىتاپحانالار مەن مۋزەيلەر، حالىقتىق قولونەر.
بۇل ستراتەگيالىق ماڭىزدى سالا 2029 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق دامۋ جوسپارىنا ەنگىزىلگەن. سالانى دامىتۋعا باعىتتالعان زاڭنامالىق جانە ينستيتۋسيونالدىق قولداۋ شارالارى، ينفراقۇرىلىمدى جەتىلدىرۋ، سونداي-اق وتاندىق كرەاتيۆتى ونىمدەردىڭ ەكسپورتىن ۇلعايتۋ نەگىزگى باسىمدىقتاردىڭ قاتارىندا.
2024 جىل قازاقستاننىڭ كرەاتيۆتى يندۋستريالار سالاسى ءۇشىن جاھاندىق سەرپىلىسپەن ەرەكشەلەندى. ەلىمىز Global Innovation Index-2024 رەيتينگىندە «كرەاتيۆتى تاۋارلار مەن قىزمەتتەر» كورسەتكىشى بويىنشا 93-ورىننان 65-ورىنعا كوتەرىلدى. مۇنداي وڭ ديناميكا – جۇيەلى جۇمىستىڭ جانە مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ناقتى ناتيجەسى.
كرەاتيۆتى ەكونوميكانى دامىتۋ ماقساتىندا ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى ارنايى قولداۋ شارالارى پاكەتىن ازىرلەدى.
مينيسترلىك الدىنا قويعان العاشقى مىندەتتەردىڭ ءبىرى — كرەاتورلاردى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ اياسىنان شىعارۋ بولدى. وسى ماقساتتا كرەاتيۆتى قىزمەتتىڭ 40 ءتۇرى رەسمي تۇردە رەەسترگە ەنگىزىلىپ، ارنايى سالىق رەجيمى بەلگىلەندى. ەندى بۇل سالاداعى بيزنەس سۋبەكتىلەرى كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنان، جەكە تابىس سالىعىنان جانە قوسىلعان قۇن سالىعىنان تولىق بوساتىلىپ، ورنىنا جەڭىلدەتىلگەن ءبىرتۇتاس سالىق تولەيدى: جەكە كاسىپكەرلەر ءۇشىن — 2–4%، جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىكتەر ءۇشىن — 8%.
ناتيجەسىندە، سالىقتىق جەڭىلدىكتەردىڭ ارقاسىندا كرەاتيۆتى يندۋستريالارداعى جۇمىسپەن قامتىلعاندار سانى مەن تىركەلگەن سۋبەكتىلەر سانى 15%-عا، ياعني 6 مىڭ بىرلىككە ارتتى. بۇگىندە بۇل سالادا 135 مىڭ ادام ەڭبەك ەتىپ، 45 597 بيزنەس سۋبەكتىسى جۇمىس ىستەيدى.
كرەاتورلارعا ارنالعان ينفراقۇرىلىم قۇرۋ — مەملەكەتتىك ساياساتتاعى ماڭىزدى باعىتتىڭ ءبىرى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ەلىمىزدىڭ بارلىق ءىرى قالالارىندا كرەاتيۆتى حابتار كەزەڭ-كەزەڭىمەن اشىلىپ جاتىر. قازىرگى تاڭدا استانا، الماتى، تۇركىستان، شىمكەنت، اتىراۋ، قىزىلوردا، پەتروپاۆل، اقتوبە، سەمەي، وسكەمەن، اقتاۋ جانە جەزقازعان قالالارىندا 12 حاب جۇمىس ىستەۋدە. 2025 جىلى تاعى 8 ورتالىقتى ىسكە قوسۋ جوسپارلانعان.
سونىمەن قاتار، 2024 جىلى الماتى وبلىسىندا Energo University نەگىزىندە قازاقستانداعى العاشقى كرەاتيۆتى يندۋستريالار پاركى اشىلدى. ال استانا قالاسىندا بەلگىلى وپەرا ءانشىسى بيبىگۇل تولەگەنوۆانىڭ ەسىمىمەن اتالاتىن العاشقى كرەاتيۆتى مەكتەپ ءوز جۇمىسىن باستادى.
2024 جىلدىڭ 10 قاڭتارىندا مەملەكەت باسشىسى كرەاتيۆتى يندۋستريانى دامىتۋعا باعىتتالعان زاڭعا قول قويدى. بۇل زاڭ كرەاتيۆتى سالانىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار نورمالاردى، سونىڭ ىشىندە ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگان مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ دارىندى تۇلعالارعا جاعداي جاساۋ جانە ءوزىن-وزى دامىتۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ باعىتىنداعى وكىلەتتىكتەرىن كەڭەيتۋدى قاراستىرادى.
بيىل ۇكىمەت كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ قورىن قۇرادى. اتالعان قوردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى — تالانتتاردى انىقتاۋ، جوبالار مەن ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، سونداي-اق قازاقستاندىق كرەاتيۆتى ونىمدەر مەن قىزمەتتەردى ەكسپورتتاۋعا قولداۋ كورسەتۋ.
قور حالىقارالىق نارىقتارعا باعىتتالعان كرەاتيۆتى جوبالاردى دامىتۋ ءۇشىن ءتۇرلى قارجىلىق جانە قارجىلىق ەمەس قولداۋ تەتىكتەرىن ازىرلەپ، بايقاۋ نەگىزىندە جۇزەگە اسىراتىن بولادى.
سونىمەن قاتار، بيۋدجەت كودەكسىنە جانە سوعان ىلەسپە زاڭنامالارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، كرەاتيۆتى يندۋستريانى قارجىلاندىرۋ كوزدەرى بەكىتىلدى. ەندى بۇل سالاعا ۇلتتىق لوتەرەيا وپەراتورى ساتقان بيلەتتەردىڭ 3%-ى كولەمىندە ارنايى اۋدارىم قاراستىرىلعان.
زياتكەرلىك جانە شىعارماشىلىق الەۋەتتى قولداۋ مەن ونى ءتيىمدى مونەتيزاسيالاۋ – ۇلتتىق ستراتەگيانىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدى. الداعى ۋاقىتتا كرەاتيۆتى يندۋستريا ەل ەكونوميكاسىنىڭ جاڭا سەرپىن بەرەتىن ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇشى بولماق.