جۇرگىزۋشىلەر اراسىنداعى وزىندىك «ءتىل»
بۇگىنگى كۇنى قالامىزدا كولىك كۇن وتكەن سايىن كوبەيىپ كەلەدى. كولىك كوبەيگەن سايىن كولدەنەڭ ماسەلەنىڭ كوبەيەتىنى دە بەلگىلى. كولىك دەسەڭ ەڭ الدىمەن كەپتەلىس ويعا كەلەدى. مىنە، ساعاتتاپ ۋاقىتىن سارپ ەتەتىن جۇرگىزۋشىلەر اراسىندا قالىپتاسقان وزىندىك ءبىر مادەنيەت بار. ول جايىندا بىلەسىز بە؟
الماتى دەسەڭ ۇزاق سونار كەپتەلىسىمەن كوز الدىڭا كەلەدى. وسىناۋ كەپتەلىستىڭ شەشىمىن تاپپاۋ جاتۋىنىڭ ءبىر ۇشىندا وسى مادەنيەتتىڭ جاتقانىن جاسىرا المايمىز. بۇگىنگى كۇن ەرتەڭگى تاريح دەمەكشى، وتكەنگە وي شومساق. شامادا وسىدان 10 جىلداي بۇرىن كەپتەلىس قالانىڭ كەز كەلگەن كوشەسىندە بولاتىن. مىنە، سول كەزدە جۇرگىزۋشىلەر بىر-بىرىنە دەگەن قۇرمەت پەن مادەنيەتىنىڭ ارقاسىندا تىعىننىڭ تىعىرشىعىن تاۋىپ، دەر كەزىندە شەشىمىن تاپقانىن تالاي رەت كوردىك. ال بۇگىندە شە؟ ويلاندىرادى...
كولىككە وتىرماس بۇرىن جۇرگىزۋشىلەر اراسىندا قلىپتاسقان «ءتىلدى» مەڭگەرۋىڭىز كەرەك. ءقازىر كولىكتى جاستار جاعى كوبىرەك جۇرگىزەدى. ناتيجەسىندە بىر-بىرىنە جول بەرمەۋ، اۋزىنا اق يت كىرىپ، كوك يت شىققان بالىپىت سوزدەردى بوراتقان «جىگىتتەردى» كورىپ ءجۇرمىز. كەيدە كەپتەلىستەن جۇيكەسى توزعان دەپ قوياتىنىمىز بار. شىندىعىندا بۇل مادەنيەتتىڭ كەمدىگى شىعار؟
سۋرەت: اشىق دەرەككوز
جوعارىدا ايتقانىمىزداي ون جىل بۇرىن ءبىر كۇنگە دەيىن كەپتەلىستە تۇرعان كەزدەر كەزدەستى. سول كەزدىڭ وزىندە جۇرگىزۋشىلەر ارالارىن اشىپ، تۇراقتان شىققان كولىكتى جىبەرەتىن. ءقازىر بۇل كورىنىستى كورمەيسىز. تۇراقتان شىققان كولىكتى كورگەن جۇرگىزۋشى جىلدامدىقتى اسىرىپ، الگى كولىكتى جۇرگىزبەۋگە تىرىسىپ جاتادى. بۇل كۇندەلىكتى ادەتكە اينالعانداي.
راقمەت ايتۋ – ىزەتتىلىك
تۇراقتان شىققان كولىك كوشەنىڭ كەلەسى بەتىنە ءوتىپ، بۇرىلۋ ءۇشىن قىسقا جولدى ۇزارتىپ جاتادى. نەگە؟ جول سۇراعان ارىپتەسىنە ەرەگىسكەن جۇرگىزۋشى قاسارىسىپ، بۇرىلۋعا تىيىم سالىنعان جولاققا دەيىن الىپ بارادى. ناتيجەسىندە، قىسقا جول ۇزارادى. ءارى، كەپتەلىستىڭ بولۋىنا تۇرتكى بولىپ جاتقانىن سەزبەيتىن سەكىلدى...
وسى رەتتە تاعى ءبىر ماسەلە... جول بەرسەڭ الدىڭا ءتۇسىپ، تايراڭداپ جۇرە بەرەدى. جۇرگىزۋشىلەر اراسىندا راقمەت ايتۋدىڭ وزىندىك ۇلگىسى قالىپتاسقان. جۇرۋگە مۇمكىندىك بەردى مە، الدىعى تۇسكەن سوڭ اپاتتىق جارىقتى قوسىپ، العىسىڭدى جەتكىزەدى. الايدا سوڭعى كەزدەرى بۇل ۇردىستە قالىپ بارا جاتىر.
مىنە، كوشە مادەنيەتى كوپ ماسەلەنى شەشەدى. ءبىراق، سول مادەنيەتتى ساقتاساڭىز كەپتەلىس ازايىپ، جۇيكەڭىزگە اۋىر سالماق تۇسپەيدى. ءسىز جۇرگىزۋشى مادەنيەتىن ساقتايسىز با؟