بالالاردى كىشكەنتاي كەزىنەن كىتاپ وقۋعا تاربيەلەۋ – ۇلت مادەنيەتىن كوتەرۋدىڭ ەڭ نەگىزگى العىشارتتارىنىڭ ءبىرى. وكىنىشكە قاراي، جاس جەتكىنشەكتەرىمىزدىڭ ادەبيەتكە قۇشتارلىعىن وياتا الماي كەلەمىز. كەزەكتى وقۋ جىلى باستالىسىمەن ساباق وقۋدان قولى بوسامايتىن بالالاردىڭ كوركەم ادەبيەتكە مويىن بۇرۋعا مۇرشاسى بولماي كەتەدى. ال دەمالىستى كىتاپ وقۋمەن ۇشتاستىرۋدىڭ قولايلى ۋاقىتى – جاز مەزگىلى.
مىسالى، ەندى ءبىر ساناۋلى كۇندەردەن كەيىن مەكتەپ جانىنداعى جانە مەكتەپتەن تىس جەرلەردەگى لاگەرلەردىڭ جۇمىسى باستالادى. ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، لاگەرلەردە كوبىنەسە بالالاردى كينوعا، تەاترعا، باسسەيندەرگە، باسقا دا مادەني-كوپشىلىك، دەمالىس ورىندارىنا اپارۋ جاعى ويلاستىرىلادى دا كىتاپحانا مۇلدە ەسەپكە الىنبايدى. ءتىپتى كىتاپحاناعا اپارماعان كۇندە دە لاگەرلەردە كىتاپقۇمارلار كۇنىن وتكىزىپ، بالالاردىڭ كوركەم ادەبيەتكە سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىراتىنداي شارالاردى ويلاستىرۋعا بولار ەدى. ءبىر قاراعاندا بۇل جەڭىل-جەلپى، ءسوز ەتۋگە تۇرمايتىنداي نارسە بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. ءبىراق كىتاپتىڭ قاشاننان-اق بالانى جەكە تۇلعا ەتىپ قالىپتاستىرۋدىڭ تەمىرقازىعى بولىپ كەلگەندىگىن جانە سولاي بولا بەرەتىندىگىن ەسكەرسەك، بالانى كىتاپپەن دوستاستىرۋدىڭ سونشالىقتى ماڭىزدى ەكەندىگىن اڭعارامىز.
وسى ورايدا ماسەلەنىڭ ەكىنشى جاعى دا بوي كورسەتەدى. مىسالى، بىزدەگى كىتاپ ونىمدەرىنىڭ باعاسى جالپىعا بىردەي قولجەتىمدى ەمەس. ءتىپتى كەيبىر اتا-انالاردىڭ كوركەم ادەبيەت تۇگىل، بالالارىن قاجەتتى وقۋلىقتارمەن ارەڭ قامتاماسىز ەتەتىندەي جاعدايدا ەكەنىن جوققا شىعارا المايمىز. وسى تۇرعىدان العاندا، كىتاپحانالار ايتارلىقتاي كومەكتەسە الار ەدى. ءبىر نارسەنى ىستەمەس بۇرىن جەتى رەت ولشەپ بارىپ، ءبىر-اق كەسەتىن پراگماتيك امەريكالىقتاردىڭ ءوزى كىتاپحانانى بالانى ومىرگە دايىنداۋ ورنى دەپ اتايدى ەكەن. جانە سونى تەرەڭ تۇسىنە وتىرىپ ونى مادەنيەت ورتالىعى، جان ازىعىن بايىتۋدىڭ ىرگەتاسى رەتىندە پايدالانادى.
وسى ورايدا، بالالاردى كىتاپحانالار ارقىلى وقىتۋ تاجىريبەسى كوپتەگەن ەلدەردە جۇزەگە اسىرىلۋدا. اقش، كانادا، گەرمانيا، ۇلىبريتانيا، رەسەي، نيدەرلاندى، فرانسيا جانە باسقا دا ءبىرقاتار ەۋروپا مەملەكەتتەرىندە كىتاپ وقۋدى قولداۋ تۇرعىسىندا ارنايى مەملەكەتتىك باعدارلامالار دا جاسالعان. ال بىزدە كەرىسىنشە، سوڭعى 30 جىلدا بالالار كىتاپحانالارىنىڭ قاتارى مۇلدە سيرەپ كەتكەن. ياعني ماماندار پىكىرىنە جۇگىنسەك، 1990 جىلى ەلىمىزدە 825 بالالار كىتاپحاناسى بولعان بولسا، بۇگىندە سونىڭ تورتتەن ءبىرى عانا قالعانى ءمالىم. ونىڭ وزىندە دە، قارجىلاندىرۋدىڭ ناشارلىعىنان كوپشىلىگىنىڭ كىتاپ قورى جىلدان-جىلعا سەلدىرەپ، كۇيى كەتىپ بارا جاتىر.
جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىم بۇلاعىنان بىرتىندەپ الىستاپ بارا جاتقانىن، وعان كينو، تەلە-راديو، ينتەرنەتتىڭ دە ىقپالى ارتىپ وتىرعانىن كورە-بىلە تۇرا قارەكەتسىزدىك تانىتۋدامىز. بۇل رەتتە جاعدايدى وزگەرتەتىندەي ناقتى ىس-ارەكەت قاجەت. مىسالى، اقش-تا ادەبيەت پەن الەم مادەنيەتى كۋرستارى ءقازىر تەنيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارىندا دا وقىتىلادى ەكەن. سونداي-اق ستۋدەنتتەر مەن جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن جاز ايلارىندا كوركەم ادەبيەت وقۋ لاگەرلەرى ۇيىمداستىرىلاتىن كورىنەدى. وسىنداي شارالار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە قولعا الىنىپ جاتسا، ارتىقتىق ەتپەس ەدى. وكىنىشكە قاراي، بۇعان باس قاتىرىپ جۇرگەنىمىز شامالى. ءبارىمىز كىتاپقا نازار اۋدارۋدى قويدىق. گازەت-جۋرنالدار مەن راديو، تەلەارنالار دا ونىڭ ناسيحاتىن ۇمىتتى. ءدال قازىرگى جاعدايدا كوركەم ادەبيەت تەك سونىڭ اينالاسىنداعى ازعانتاي توپ پەن كىتاپحاناشىلاردى عانا قىزىقتىراتىن سياقتى. وسىنداي جاعدايدا كىتاپ جاس ۇرپاقتىڭ جان ازىعىنا اينالادى دەپ ويلاۋدىڭ ءوزى ارتىق.