بۇگىنگى تاڭدا جانارماي باعاسىنىڭ كوتەرىلۋى قاراپايىم حالىقتىڭ قالتاسىنا سالماق سالعانى انىق. سوندىقتان ەل ۇكىمەتى ءتيىستى شارالاردى قابىلداۋدا، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
وتكەن جىلدىڭ تامىز ايىندا تاپشىلىقتى ازايتۋ ءۇشىن ديففەرەنسيالدى باعا ياعني شەتەلدىكتەرگە ليترىنە 450 تەڭگەدەن ساتۋ بەكىتىلگەن. سونىمەن قاتار ليميتتەر ەنگىزىلىپ، تاۋلىگىنە 300 ليتردەن ارتپاۋى ءتيىس بولعان. جانارمايدى تەمىر جول جانە كولىكپەن شىعارۋعا تىيىم سالىنىپ، جانارمايدى تىكەلەي جانارماي ستانسيالارىنا ساتۋعا مىندەتتەيتىن زاڭنامالىق نورمالار قابىلداندى. مۇنايدى جەتكىزۋ جانە مۇناي ونىمدەرىن ساتۋ كەزىندەگى ءونىمسىز دەلدالدار الىنىپ تاستالدى. ءبىراق جۇمىرتقادان ءجۇن قىرىققان پىسىقايلار بارلىق شەكتەۋلەرگە قاراماستان، «كولەڭكەلى ەكسپورت» ارقىلى جانارمايدى جولىن تاۋىپ شەكارادان شىعارىپ وتىرعان. سالدارىنان ەلىمىزدە تاپشىلىقتى بولدىرماۋ ءۇشىن ۇكىمەت شۇعىل تۇردە قىمبات يمپورتتىق وتىندى ساتىپ الۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان.
ەنەرگەتيكا سالاسى ماماندارىنىڭ پايىمىنا سەنسەك، وسىنداي تومەن باعالاردى ساقتاپ قالساق، زاۋىتتار قانشا جانارماي وندىرسە دە، ىشكى سۇرانىستى قامتاماسىز ەتە المايدى ەكەن.
ەكىنشىدەن، باعالار اراسىنداعى ايتارلىقتاي ايىرماشىلىققا بايلانىستى كورشى ەلدەرگە «اعىن» جالعاسا بەرەدى. ەكى ورتادا دەلدال جاساپ ۇيرەنگەندەر كورشى ەلگە ساتۋدى كولەمىن ودان سايىن ارتىرا تۇسەدى. ۇشىنشىدەن، جانارماي باعاسىنداعى ديسپروپورسيا «كولەڭكەلى» نارىقتى دامىتىپ، ۇلتتىق ەكونوميكاعا كەرى اسەرىن تيگىزەتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
ءتورتىنشى، جانارمايعا تومەن باعانىڭ ساقتالۋى مۇناي-گاز سالاسىنا ينۆەستيسيا تارتۋ، ونى دامىتۋعا، گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، رەسۋرستىق بازانى تولىقتىرۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى.
وسىنداي جان جاقتى سەبەپ سالدارىنان ىشكى نارىقتاعى جانارماي جاعدايىن تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ كورشى ەلدەرمەن سالىستىرعانداعى باعاداعى ايىرماشىلىقتى تومەندەتۋ قاجەتتىلىگى تۋىندادى. سوندىقتان بولشەك ساۋداداعى جانارماي باعاسىن كوتەرۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداعان.
ەسكە سالا كەتسەك، اي-92 ي اي-93 ماركالى بەنزينگە باعانى ليترىنە 182-187 تەڭگەدەن 205 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلەتىنى، ال ديزەل وتىنىنىڭ باعاسىن 295 تەڭگەگە كوتەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان. ءقازىر وڭىرگە بايلانىستى باعا 230 تەڭگەدەن 260 تەڭگەگە دەيىن بولىپ تۇر.