ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ
ق ر «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىمەن كەپىلدەندىرىلگەن اتا-انالاردىڭ ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالاسىن وقىتۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىن تاڭداۋ قۇقىعى ءبىلىمنىڭ قولجەتىمدىلىگىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ولاردىڭ ءبىلىم بەرۋ پروسەسىندە بالانى جۇيەلى قولداۋعا دايىندىعىن دا كورسەتەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ق ر «مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەۋ ارقىلى قولداۋ تۋرالى» زاڭىندا وسى بالالاردىڭ اتا-انالارىنىڭ مىندەتتەرىن بەكىتەتىن 17-باپ كوزدەلگەن. وسى باپقا سايكەس اتا-انالار بالالارىن اسىراۋدى، تاربيەلەۋدى، ءبىلىم بەرۋدى، مەديسينالىق تەكسەرۋدى، ەمدەۋدى قامتاماسىز ەتۋى، ولارعا كۇتىم جاساۋى، ولاردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋى، وڭالتۋدىڭ جەكە باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋعا قاتىسۋى ءتيىس.
الايدا ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ (يبد ۇعپو) ماماندارى ەسەپتەگەندەي ناقتى ومىردە وسى باپتى جۇزەگە اسىرۋعا تومەندەگىدەي قايشىلىقتار كەدەرگى بولادى:
- اتا-انالاردىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرىنىڭ بولۋى جانە ولاردى پايدالانا الماۋى اراسىندا؛
- كوحلەارلىق يمپلانتى بار بالالاردىڭ ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىنە قاجەتتىلىگى مەن ولاردى ۇسىنۋ تالاپتارىنىڭ بولماۋى اراسىندا؛
- اتا-انالاردىڭ بەلسەندى ىس-ارەكەتكە دەگەن ۇمتىلىسى مەن مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم قىزمەتىنىڭ قاتاڭ رەتتەيتىن سيپاتى اراسىندا؛
- پەداگوگيكالىق مادەنيەتتىڭ جەتكىلىكسىزدىگى، پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق ءبىلىمنىڭ، پراكتيكالىق داعدىلاردىڭ قورى جانە مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردا اتا-انالاردى وقىتۋ جۇيەسىنىڭ بولماۋى اراسىندا.
رەسەيلىك ءمۇعالىم گ. ا. كەنيبايەۆانىڭ پىكىرى بويىنشا ءوزارا ارەكەتتەسۋدىڭ جەتكىلىكسىز سەبەپتەرى:
- پەداگوگتار تاراپىنان دا، اتا-انالار تاراپىنان دا بىرلەسكەن ىس-ارەكەتتەرگە قىزىعۋشىلىقتىڭ بولماۋى جانە ەنجارلىعى؛
- اتا-انالارمەن ءوزارا قارىم-قاتىناستا مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ پەداگوگتەرىنىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىنىڭ بولماۋى؛
- بالالارمەن جانە ولاردىڭ اتا-انالارىمەن جۇمىس جاساۋدا پەداگوگتىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىن قالىپتاستىرۋعا بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ جۇيەسىنىڭ ءالسىز باعدارلانۋى؛
- ءوزارا سەنىمسىزدىكتەن اتا-انالارمەن بايلانىس ورناتۋداعى قيىندىقتار؛
- مۇعالىمدەر مەن اتا-انالار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستا ءفورماليزمنىڭ ۇستەمدىگى.
ولاردىڭ پايدا بولۋىنا اكەلەتىن وسى سەبەپتەر مەن قايشىلىقتاردى جويۋ ءۇشىن اتا-انالاردى ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋ پروسەسىنە قوسۋ قاجەت. كوحلەارلىق يمپلانتى بار بالانىڭ تاعدىرىنا تىكەلەي بايلانىستى بالاباقشا، وندا بولۋ مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋدىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن يگەرۋمەن جانە مەكتەپكە دايىندىقپەن بايلانىستى. الايدا 2016 جىلدان باستاپ 2018 جىلعا دەيىن جۇرگىزىلگەن ءبىزدىڭ زەرتتەۋلەرىمىزدىڭ ناتيجەلەرى بالاباقشاعا تۇسەتىن كي بار بالالاردىڭ كوبىنەسە اتا-انالارىنىڭ جەتكىلىكسىز دايىندىعىنان باستاپ سۋردوپەداگوگتاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنە دەيىنگى ءارتۇرلى سەبەپتەر بويىنشا ەستۋ-سويلەۋدى وڭالتۋدىڭ باستاپقى كەزەڭىنەن وتپەگەنىن انىقتادى. مۇنداي جاعدايلاردا بالاباقشا اكىمشىلىگى اتا-انالاردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا بالالاردى قابىلداۋعا ءماجبۇر بولعان كەزدە، مۇعالىمدەر ايتارلىقتاي قيىندىقتارعا تاپ بولادى.
ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ ماماندارى كي بار بالالارعا بالاباقشا جاعدايىندا پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋ كورسەتۋ پروسەسىنە اتا-انالاردى قوسۋ تەحنولوگياسىن قولدانۋ بويىنشا پراكتيكالىق كومەك كورسەتۋگە دايىن.