جۋرناليست - اقپارات جارشىسى
وتكەن 8 قىركۇيەك دۇنيەجۇزىلىك جۋرناليستەر ىنتىماقتاستىعى كۇنى دەپ اتالادى. دەموكرات نيكولاي ميحايلوۆسكيي: «جۋرناليستيكا قوعاممەن بىرگە ءومىر ءسۇرىپ، قوعاممەن بىرگە تىنىستايدى. قوعام تىرلىگىنىڭ تامىرى قيىلسا، جۋرناليستيكا دا ءبىتىپ تىنادى» دەپتى. اقپارات جارشىلارى تۋرالى ءبىرقاتار ويلاردى تارقاتالىق.
قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ مەترى، جازۋشى شەرحان مۇرتازا «ءجۋرناليستىڭ جەگەنى جانتاق، ارقالاعانى التىن» دەيدى. شىنىندا، اقپاراتتىڭ انىق-قانىعىنا كوز جەتكىزەدى. ونى وڭدەپ، رەداكتورلىق جاسايدى. وي ەلەگىنەن وتكىزەدى. ءسويتىپ بارىپ ماتەريالدى كوپشىلىككە تاراتادى. وسىلايشا ءبىر مارقاياسىز. قالاي مارقاياسىز؟ ارينە، ناتيجە كورگەندە.
الەمگە ايگىلى اقپارات قۇرالدارى بار. سونىڭ نەگىزگىلەرى امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى New York Tims، Washington Post، تۇركياداعى Zaman باسىلىمدارى دۇنيەگە تانىلدى. كوپشىلىك، جاھان جۋرناليستەرى وسى اتالعان اقپارات ورىندارىندا قىزمەت اتقارۋدى كوزدەيدى. ويتكەنى، بەلدى باسىلىمدار بولىپ سانالادى. كۇللى دۇنيە وسى اقپارات كوزدەرىنە سىلتەمە جاسايدى.
شەتەلدە ءاردايىم وقيعا ورنىنان تابىلاتىن، اششى شىندىقتى ايتاتىن – تىلشىلەر قاۋىمى. ولار ۇنەمى بۇقارا مەن بيلىك اراسىندا التىن كوپىر بولادى. قاراشانىڭ احۋالىن ايتادى. جاي-كۇيىن كورسەتەدى. بىرتىندەپ ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنە اتسالىسادى.
وتاندىق جۋرناليستيكانىڭ الىپتارى مەن مىقتىلارى بىزدە دە بار. سولاردىڭ ىشىندەگى اتى اڭىزعا اينالعان تۇلعالار دا جەتەرلىك. ماسەلەن «ايتۋعا وڭاي»، «قارەكەت» باعدارلامالارى ارقىلى حالقىمىزدىڭ اياۋلى ۇلىنا اينالعان بەيسەن قۇرانبەك اعامىز تاۋ تۇلعا دەۋگە لايىق. ءبىر قىرىنان قاراعاندا، ۋلاتىپ-شۋلاتپاي، ماسەلەنىڭ شەشۋ جولدارىن كورسەتىپ بەرگەندەي. جۋرناليست تەك كورسەتۋشى عانا ەمەس، قايتا شەشىمگە كەلتىرۋشى بولا الاتىنىن دالەلدەدى.
حالىققا وتكىر ويلارىمەن تانىمال بولعان جۋرناليست، جاقىندا دۇنيە سالعان نار ازامات نۇرتىلەۋ يمانعالي ۇلىنىڭ قازاق جۋرناليستيكاسىندا ءوز قولتاڭباسى قالدى. قالىڭ كورەرمەنگە «اراي»، «وي كوكپار»، «نۇر تىلەۋ» باعدارلامالارىمەن تانىمال بولا ءبىلدى. حانعا دا، قاراعا دا بىردەي ساۋال تاستادى. تىك سويلەدى، قايمىقپادى. كەي جەرىندە سىناپ تا، سىباپ تا الدى. مۇنىڭ ءبارى ەلدىڭ ءسوزى ەدى.
ال امانگەلدى سەيتحان اعامىز قازاقتىڭ سپورت جۋرناليستيكاسىنىڭ دارا جولىن سالۋشى دەسەك، ارتىق ايتپاعاندىق بولار. ول دا ارتىنا وشپەس ءىز قالدىردى. قازاق تىلىندە تۇڭعىش فۋتبولدان كومەنتاتر اتاندى. قازاقي ناقىشتا جۇرگىزدى. حالىق ماقال-ماتەلىن قولداندى. ءسويتىپ، ەل جادىندا ماڭگى قالدى.
ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز جۋرناليست ميسسياسى نەدە دەسەك، ول - حالىققا ساپالى اقپارات جەتكىزۋ. ونىڭ ازىرلەگەن ماقالاسى، جازعانى، جاساعان سيۋجەتى، وقىعان سوزدەرى كورىنىپ تۇرادى. قاي زاماندا دا التىندى ارقالاعان جۋرناليست قوعامنىڭ ايناسى بولىپ قالارى ھاق.