الماتىنىڭ «14 اۋماق» شاعىن اۋدانىنداعى 5 مىڭ تۇرعىندى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جەتى جىلدىق ماسەلەسى شەشىلدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆ جۇمىس ساپارى اياسىندا الاتاۋ اۋدانىنداعى «14 اۋماق» شاعىن اۋدانىنداعى سۋ قۇبىرى مەن كارىز جەلىلەرىنە قاتىستى ماسەلەنى شەشۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالارمەن تانىستى. سونداي-اق، سول جەردە تۇرعىندارمەن كەزدەسۋ ءوتتى، ولار اكىمگە وزەكتى ماسەلەلەردى ايتتى.
«14-اۋماق» شاعىن اۋدانىندا ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋ ماسەلەسى سوڭعى 7 جىلدا ورىن الىپ وتىر. «14 اۋماق» شاعىن اۋدانىنداعى سۋمەن جابدىقتاۋ جانە كارىز جەلىلەرى 1960-1970 جىلدارى سالىنعان (ورتاشا پايدالانۋ مەرزىمى 30 جىل). جاڭا جەلىلەردى سالۋ بويىنشا جوبا 2017 جىلى جاسالدى، الايدا «كەرەگەتاس» ج ش س كومپانياسى جوسىقسىز مەردىگەردىڭ سەبەبىنەن جۇمىستار جۇرگىزىلمەدى، سوت تالقىلاۋلارى ءوتتى. قالا اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا اعىمداعى جىلدىڭ كوكتەمىندە جۇمىستاردى اياقتاۋ ءۇشىن 2،7 ملرد تەڭگە كولەمىندە قوسىمشا قاراجات ءبولىندى. بيىل مامىر ايىندا «بولاشاق S قۇرىلىس» ج ش س جاڭا مەردىگەرلىك ۇيىمىمەن شارت جاسالدى.
الاتاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ازامات قالدىبەكوۆ قالا باسشىسىنا جۇمىستاردىڭ 5 ايدا 75% - عا اياقتالعانى تۋرالى باياندادى. بۇگىندەا 16 پروبلەمالىق كوشە بويىنشا 7،5 كم سۋمەن قامتۋ جانە 5 كم كارىز جەلىلەرىن (بارلىعى 7.5 كم) سالۋ جۇمىستارى اياقتالدى. ناتيجەسىندە جەلتوقسان ايىندا 5 مىڭنان استام ادامدى قامتىعان 630 ءۇيدى جاڭا ينجەنەرلىك جەلىلەرمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانۋدا.
جۇمىس ساپارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەربولات دوسايەۆ اۋدان اكىمىنە «14 اۋماق» ش/ا ينجەنەرلىك جەلىلەردى تارتۋ جۇمىستارىن اياقتاۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدى تاپسىردى. قالا باسشىسى شاعىن اۋدان تۇرعىندارىمەن قارىم-قاتىناس جاساي وتىرىپ، بارلىق ينجەنەرلىك كوممۋنيكاسيالار قاراشا ايىنىڭ باسىندا جۇرگىزىلەتىنىن، ايدىڭ سوڭىنا دەيىن ابونەنتتەردى قوسۋدى اياقتاۋ جوسپارلانعانىن اتاپ ءوتتى. «14 اۋماقتىڭ» تۇرعىندارى ءوز كەزەگىندە ەربولات دوسايەۆقا شاعىن اۋداننىڭ پروبلەمالارىن شەشۋ بويىنشا قابىلدانعان شارالار ءۇشىن العىستارىن ءبىلدىردى، سونداي-اق جارىقتاندىرۋدى جولعا قويۋ تۋرالى ءوتىنىش ايتتى. الماتى اكىمى سىرتقى جارىقتاندىرۋدى مودەرنيزاسيالاۋمەن اينالىسقان جەكە كومپانياعا قارسى سوتتا قالانىڭ جەڭىسكە جەتكەنىن، ەندى بۇل ماسەلە بويىنشا ءتيىستى وكىلەتتىكتەر اۋداندار دەڭگەيىنە بەرىلەتىنىن ايتتى. پيلوتتىق جوبا قازىرگى ۋاقىتتا المالى اۋدانىندا جۇزەگە اسىرىلۋدا. الاتاۋ اۋدانىندا ماسەلە پىسىقتالىپ، سونداي-اق شەشىلەتىن بولادى: 10 كۇن ىشىندە اقج-مەن كوشەنى جارىقتاندىرۋعا شارتقا قول قويۋ جوسپارلانۋدا، جارىقتى قوسۋمەن 5-6 جۇمىس بريگاداسى اينالىساتىن بولادى.
ەسكە سالساق،2022 جىلدىڭ باسىندا ەربولات دوسايەۆ الماتى اكىمى بولىپ تاعايىندالعان سوڭ وسى «14 اۋماق» شاعىن اۋدانىندا العاش رەت بولعان ەدى. تۇرعىندار 2017 جىلدان باستاپ «كەرەگەتاس» ج ش س جوسىقسىز مەردىگەردىڭ ينجەنەرلىك جەلىلەردى جۇرگىزۋ ماسەلەسىن شەشۋدى كۇتكە ەدى. ەندى جەتى جىلعى ماسەلە ويداعىداي شەشىلدى. وسىلايشا، «14 اۋماقتىڭ» جەتى جىلدىق تاريحى ءساتتى اياقتالدى.
انىقتاما:
الماتى قالاسى بويىنشا اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا بارلىعى 46 كم جاڭا سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرى، 13 كارىز سورعى ستانسيالارى سالىندى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 35 كم سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرى مەن 10 كسس قۇرىلىسىن اياقتاۋ جوسپارلانۋدا. بۇل سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرىنىڭ توزۋىن كەزەڭ-كەزەڭمەن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، اعىمداعى جىلى سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ توزۋىن 54،3% – عا (2022 ج. – 55،8%)، سۋ بۇرۋدى 57% – عا (2022 ج. - 57،5%) دەيىن تومەندەتۋ جوسپارلانۋدا.