«جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ مۇشەلەرى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الىپ، دۇعا-تىلەك باعىشتاپ، قۇرمەت كورسەتتى. ۇلت ۇستازى اتانعان احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەسكەرتكىشىنە جانە مەگاپوليسكە ىرگەلەس جاتقان تالعارداعى (الماتى وبلىسى) باتىرلار اللەياسىنا گۇل سەبەتتەرىن قويىپ، ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن تاعزىم ەتتى.
وتكەن عاسىرعا كوز جۇگىرتەر بولساق، قازاق حالقى سەكىلدى اشارشىلىق، قۋعىن-سۇرگىن، ءتۇرلى قاسىرەتتەردى وتكەرگەن ۇلت نەكەن-ساياق. تاريحشىلاردىڭ ايتۋىنشا، 100 مىڭنان استام ادام قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، 25 مىڭى اتىلعان. ميلليونداعان ادام اشتىقتان قىناداي قىرىلعان.
«جەلتوقسان-الماتى» وكىلدەرى مەيرامحانادا سول جانداردىڭ رۋحىنا باعىشتاپ اس بەرىپ، قۇران وقىتتى.
– ۇلت ءۇشىن ءومىرىن قۇربان ەتكەن ارىستارىمىزدىڭ ەسىمىن ۇلىقتاۋ، سولاقاي ساياساتتىڭ سالدارىنان وپات بولعان تۇلعالاردىڭ سوڭىنان دۇعا باعىشتاۋ — بارشامىزدىڭ ازاماتتىق ءھام پەرزەنتتىك بورىشىمىز. بۇل ءىس-شارا تەك اس بەرۋ ەمەس، ول – ۇلت جادىن جاڭعىرتۋ، ازاتتىق ءۇشىن كۇرەسكەندەردىڭ رۋحىنا باس يۋ، تاريحتان تاعىلىم الۋ. ميلليونداردىڭ كوز جاسى، اشتىقتان قىناداي قىرىلعانداردىڭ ارۋاعى، «حالىق جاۋى» اتانىپ، جازىقسىز اتىلعان ارىستاردىڭ ازالى رۋحى – ءبارى وسى ءبىر كۇندە ءۇنسىز «سويلەيدى». ال بۇگىن جەلتوقساندىقتار سول ۇنسىزدىككە ءۇن قوسىپ، ەرلىك پەن ەلدىكتىڭ شىنايى كورىنىسىن تاعى ءبىر كورسەتىپ وتىر، – دەيدى «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى سەرىكبەك جاندىبايەۆ.
قۇرامىندا 200-دەن استام مۇشەسى بار «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگى بۇل ايتۋلى كۇندى جىلدا اتاپ ءوتۋدى داستۇرگە اينالدىرعان. سەبەبى ولار بۇل كۇننىڭ قادىر-قاسيەتىن جاقسى بىلەدى.
– ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى – ەلىمىزدىڭ جۇرەگىنە جازىلعان جارانىڭ جاڭعىرىپ، تاعزىم مەن تاۋبەنىڭ توعىساتىن ءساتى. ال 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسى – قازاق جاستارىنىڭ ادىلەتسىزدىككە قارسى شىققان شىنايى ەرلىك ءساتى. ولار كەڭەستىك توتاليتارلىق جۇيەگە قارسى تۇرىپ، ۇلتتىق نامىس پەن ەگەمەندىككە دەگەن ۇمتىلىستى الەمگە پاش ەتتى. جەلتوقسان وقيعاسى – قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ باستاۋى، ال جەلتوقسانشىلار – سول جولداعى العاشقى قۇرباندار مەن قاھارماندار. سوندىقتان ولاردىڭ بۇگىنگى تاعزىم شاراسىنا قاتىسۋى – ۇلكەن مانگە يە، – دەيدى «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى تورەحان قىدىرالييەۆ.
قۇرمەت، تاعزىم ءىس-شاراسى بارىسىندا «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى سەرىكبەك جاندىبايەۆ جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە الاڭدا ازاتتىق كۇرەسىنىڭ وتىن تۇتاتىپ، الاۋداي جاققان قازاق قىزدارىنىڭ كەۋدەسىنە «تاۋەلسىزدىككە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن» توسبەلگىسىن تاقتى. بۇل جولعى ماراپات يەلەرى – ايناش حاميتوۆا مەن رايا بيمۋرزايەۆا. ال قانشاي ستامبەكوۆا قوعامدىق بىرلەستىكتىڭ «اسىل انا» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالدى.
ءىس-شارادا جەلتوقساندىقتار وتكەننىڭ ءۇنى عانا ەمەس، بۇگىنگى بەيبىت كۇننىڭ دە شىراقشىلارى دەگەن لەبىز ايتىلدى.
– جەلتوقساندىقتار – زۇلمات جىلداردىڭ، وتارلىق ەزگىنىڭ، الاڭداعى ازاتتىق ءۇشىن كۇرەستىڭ ءتىرى كۋاگەرلەرى. ولار دا ۇمىت بولماۋعا ءتيىس تاريح. اشارشىلىق پەن قۋعىن-سۇرگىن – قازاق حالقىنىڭ قايعىسى، ال جەلتوقسان – ونىڭ رۋحاني جاڭعىرۋىنىڭ سيمۆولى. وسىنداي تاريحي ساباقتاستىق ارقىلى ءبىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ءقادىرىن تەرەڭىرەك ۇعىنا الامىز. «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ بۇل ءىس-شاراسى – كەشەگى وتكەندەرگە تاعزىم عانا ەمەس، وتكەندى بۇگىنگى ۇرپاققا امانات ەتىپ جەتكىزۋ جولىنداعى قىزمەتى، – دەيدى «جەلتوقسان-الماتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ تالعار اۋدانى بويىنشا جەتەكشىسى ءساتجان بولەكبايەۆ.
