الداعى كۇندەرى كۇن رايى كۇرت كوتەرىلىپ، اپتاپ ىستىق كۇتىلۋدە. مۇندايدا كۇن كوزىندە كوپ ءجۇرۋدىڭ ءوزى دەنساۋلىققا زيانىن تيگىزەدى. سوندىقتان قالا كوركىن ارلەندىرىپ تۇرعان سۋبۇرقاقتار جانىنان تابىلۋ وتە پايدالى.
جالپى، الماتى قالاسىندا ەڭ العاشقى سۋبۇرقاق 1948 جىلى اباي اتىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترى عيماراتى جانىنداعى باقتا پايدا بولعان. ونىڭ اۆتورى - ساۋلەتشى ۆ.ستەسين.
ودان كەيىن، 1958 جىلى، قازكسر-نىڭ ۇكىمەت ءۇيى قازىرگى قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عيماراتىنىڭ ەكى قاپتالىنان تاباق ۇلگىسىندەگى قىزىل گرانيت تاسپەن ورنەكتەلىپ، كەشكە جاقىن ءتۇرلى-تۇستى شامدارمەن جاناتىن سۋبۇرقاق بوي تۇزەپتى. بۇل كەرەمەت فونتاننىڭ اۆتورى - ساۋلەتشى ا.ليەۆينسون.
ال 1968 جىلى ساۋلەتشى ۆ.پانين جاساعان اۋماعى 480 شارشى مەتر، شاپشۋ بيىكتىگى 6 مەتر «مىڭ تامشى» سۋبۇرقاعى سول كەزدەگى تاپتىرماس دەمالىس ورنىنا اينالعان. اراعا ءتورت جىل سالىپ، ياعني 1972 جىلى اباي اتىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ باتىس جاعىنان «اپتالىق» دەپ اتالاتىن سۋبۇرقاق سالىندى. بۇل سۋبۇرقاق تىزبەسىنىڭ اۆتورى - ساۋلەتشى م.سافين. وسى رەتتە ايتا كەتەرلىك ءبىر جايت، ارادان التى جىل وتكەندە بوگەنباي باتىر كوشەسىندەگى «باقباق گۇل» سۋبۇرقاعىنىڭ دا اۆتورى - وسى م.ق.سافين. ال 1967 جىلى ساۋلەتشى پ.كارتاسي جاساعان سۋبۇرقاق «الماتى» قوناق ءۇيىنىڭ اجىراماس بولشەگى دەۋگە بولادى. ونىڭ اۋدانى 800 مەتر، سۋدىڭ شاپشۋ بيىكتىگى 3-6 مەتر. الماتى قالاسىن كوركەيتۋگە جانە قايتالانباس ەرەكشە سۋبۇرقاقتار جاساۋدا ساۋلەتشى ۆ.كاسيەۆتىڭ قوسقان ۇلەسى زور. ءىرى عيماراتتارمەن بىرگە تۇرعىزىلعان اسەم سۋ حاۋىزدارى مەن سۋبۇرقاقتارىنىڭ اراسىنان دوستىق داڭعىلىندا ورنالاسقان «قازاقستان» قوناق ءۇيى ماڭىنداعى سۋبۇرقاقتى ەرەكشە اتاۋعا بولادى.
ە.راحمادييەۆتىڭ اۆتورلىعىمەن 2005 جىلى كوكتوبەدە پايدا بولعان «الما» سۋبۇرقاعى الماتىنىڭ باستى سيمۆولى رەتىندە ەسەپتەلدى.
بۇگىندە الماتى قالاسىندا 128 سۋبۇرقاق بار، ونىڭ 63ء-ى كوممۋنالدىق مەنشىكتە، 65ء-ى جەكە مەنشىكتە. «Eco Almaty» ج ش س 63 كوممۋنالدىق سۋبۇرقاققا قىزمەت كورسەتەدى. قالاداعى ەڭ ۇلكەن الماتىداعى تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعىندا ورنالاسقان ەڭ ۇلكەن سۋبۇرقاق 8 مىڭ شارشى مەتر اۋماقتى الىپ جاتقان سۋ قۇرىلىمى ىسكە قوسىلۋ ءۇشىن ءۇش توننا سۋ قاجەت. فونتاننىڭ ەڭ ۇزىن بولىگىنەن شىعاتىن سۋ 32 مەتر بيىكتىككە دەيىن جەتەدى. ول ساياباق اركاسىندا ورنالاسقان تۋدىڭ دەڭگەيىمەن تەڭەسەدى.
