كوك تۋىمىز – تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەڭ باستى ءرامىزى. حالقىمىز ءۇشىن ازاتتىقتان اسىل، بايراقتان بيىك قۇندىلىق جوق. قازاقتىڭ تاريحى «تۋىڭ جىعىلماسىن!» دەگەن ءبىر اۋىز تىلەككە سىيىپ تۇر. بابالارىمىز قاشاندا تۋىن بيىك ۇستاعان. ەلدىگى سىنعا تۇسكەن ساتتە بايراق استىنا بىرىگىپ، تۇتاستىعىن تانىتقان. ەرلىك پەن بىرلىكتىڭ ءداستۇرى ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ، تاۋەلسىزدىك داۋىرىنە ۇلاستى. ەگەمەن ەلدىڭ كوك بايراعى – مىزعىماس مەملەكەتتىگىمىزدىڭ بەلگىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ.
2019 جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- جاستار جىلى: «جول كارتاسى»؛
- قازاقستانداعى بيلىك ءترانزيتى: تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ءوز وكىلەتتىگىن توقتاتۋ جونىندەگى ۇندەۋى؛
- قازاقستانداعى بيلىك ساباقتاستىعىنىڭ كونستيتۋسيالىق تۇرعىدان رەتتەلۋى؛
- «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى؛
- ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن 2019 جىل – «جاستار جىلى» دەپ جاريالانعان بولاتىن. سوندىقتان جاڭا جىلدىڭ العاشقى القالى جيىنىنىڭ جاستارمەن قاۋىشۋعا ارنالۋى دا تەگىننەن تەگىن ەمەس ەدى.
23 قاڭتار كۇنى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جاستار جىلىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىندە ءسوز سويلەدى. «بارشاڭىزدى جاستار جىلىنىڭ باستالۋىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! بۇل – مەملەكەت تاراپىنان وسكەلەڭ ۇرپاقتى قولداۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام. تاۋەلسىزدىك رۋحىمەن ءوسىپ كەلە جاتقان بۇگىنگى جاس بۋىن – ءبىزدىڭ ەرتەڭگى ءۇمىتىمىز، سەنىمدى تىرەگىمىز.ءبىز بابالارىمىز اڭساعان تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزىپ، ۇلى دالا توسىندە الەم مويىنداعان مەملەكەت قۇردىق. ەسىلدىڭ جاعاسىندا ەڭسەلى ەلوردامىز – استانانى تۇرعىزىپ، تاريحتا بۇرىن-سوڭدى بولماعان زور جەتىستىككە قول جەتكىزدىك. جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان شارالاردىڭ ءبارى ەگەمەن ەلىمىزدىڭ بولاشاعى – سىزدەر ءۇشىن جاسالىپ وتىر. بارشا جاستاردى وزدەرىنىڭ الەۋەتىن بەلسەندى جۇزەگە اسىرۋعا، مۇمكىندىكتەرىن بارىنشا پايدالانۋعا، زاماناۋي ءبىلىم الىپ، كۇننەن-كۇنگە شىڭدالا تۇسۋگە شاقىرامىن. «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى مەن «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالا ءدال وسى ماقساتقا باعىتتالعان»،– دەدى ەلباسى.
2021 جىلعى 19 ناۋرىزدا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا پرەزيدەنت رەتىندەگى وكىلەتتىگىن توقتاتۋ تۋرالى ۇندەۋىن جاريالادى. قازاقستانداعى بيلىك ساباقتاستىعى كونستيتۋسيالىق تۇرعىدان رەتتەلدى. پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگى مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتىلعان جاعدايدا ونىڭ وكىلەتتىگى قالعان مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن سەنات ءتوراعاسىنا بەرىلەدى. سودان كەيىن جاڭا پرەزيدەنت سايلاۋى بولادى. تۇڭعىش پرەزيدەنت ايتقانداي ءبارى زاڭ شەڭبەرىندە ءوتىپ، پرەزيدەنتتىڭ مىندەتىن اتقارۋ سەنات ءتوراعاسى قىزمەتىندەگى قاسىم-جومارت توقايەۆقا اماناتتالدى.
2019 جىل ىشىندە قوعامداعى بىرەگەي تىڭ وزگەرىستەر دە، ەلەۋلى جارقىن جاڭالىقتار دا، ەلدى دۇرلىكتىرگەن، وكىنىشكە تولى وقىس ءارى توتەنشە وقيعالار دا جادىمىزعا جاتتالىپ قالدى.
قازاق ەلىندە ساباقتاستىق جولىمەن جاڭا پرەزيدەنتتىڭ سايلانۋى، استانا قالاسىنىڭ نۇر-سۇلتان بولىپ قايتا اتالۋى، جاستار جىلى، قازاقستاننىڭ وزبەكستانداعى جىلى سياقتى ەرەكشە اتاپ وتۋگە تۇرارلىق وقيعالار از بولمادى. جىل باستالىسىمەن «نۇر الەم» سفەراسىندا وتكەن جاستار فورۋمىندا قازاقستان پرەزيدەنتى جاستار جىلىن رەسمي تۇردە اشىق دەپ جاريالادى.ۇكىمەت پەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا ارنايى جاستار جىلىن وتكىزۋدىڭ «جول كارتاسىن» ازىرلەۋ تاپسىرىلدى. ول جاس قازاقستاندىقتاردى قولجەتىمدى ءارى ساپالى ءبىلىم، جۇمىس، تۇرعىن ءۇي جانە وتباسىن قۇرۋ جونىندەگى ماڭىزدى قاجەتتىلىكتەرمەن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيتىن ناقتى قولداۋ شارالارىن قامتىدى.
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 19 ناۋرىزدا قازاقستان حالقىنا پرەزيدەنت رەتىندەگى وكىلەتتىگىن توقتاتۋ تۋرالى ۇندەۋىن جاريالادى. ءسويتىپ، قازاقستانداعى بيلىك ساباقتاستىعى كونستيتۋسيالىق تۇرعىدان رەتتەلگەنى بەلگىلى. ەلباسى اتاپ وتكەندەي، پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگى مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتىلعان جاعدايدا ونىڭ وكىلەتتىگى قالعان مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن سەنات ءتوراعاسىنا بەرىلەدى. سودان كەيىن جاڭا پرەزيدەنت سايلاۋى بولادى. تۇڭعىش پرەزيدەنت ايتقانداي ءبارى زاڭ شەڭبەرىندە ءوتىپ، پرەزيدەنتتىڭ مىندەتىن اتقارۋ سەنات ءتوراعاسى قىزمەتىندەگى قاسىم-جومارت توقايەۆقا اماناتتالدى. 23 ناۋرىزدا مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – استانا قالاسىنىڭ اتاۋىن «نۇر-سۇلتان» دەپ قايتا اتاۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.
ارادا كوپ ۋاقىت وتپەي-اق، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان حالقىنا ۇندەۋ جولداپ، 2019 جىلدىڭ 9 ماۋسىمىندا كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتەتىنىن جاريا ەتتى.
كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنا قاسىم-جومارت توقايەۆپەن بىرگە سادىبەك تۇگەل، امانگەلدى تاسپيحوۆ، دانيا ەسپايەۆا، تولەۋتاي راحىمبەكوۆ، جامبىل احمەتبەكوۆ، ءامىرجان قوسانوۆ تۇسكەن بولاتىن. حالىقتىڭ 70،76 پايىز داۋىسىن العان قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. 12 ماۋسىمدا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى ءوتتى.
ماۋسىم ايىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ بورىش جۇكتەمەسىن ازايتۋ شارالارى تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. وسىعان بايلانىستى بورىشى بار ازاماتتاردىڭ كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق قارىزدارى بويىنشا جۇكتەمەسىن ازايتۋ شاراسى ءبىرقاتار ساناتتى قامتىدى. وسى ناۋقاننىڭ ناتيجەسىندە 500 مىڭنان استام ازاماتتىڭ بورىش جۇكتەمەسى ازايدى.
2019 جىلدىڭ جانە ءبىر جاڭالىعى – جەكە تۇلعالاردىڭ سالىق ءوسىمپۇلىن كەشىرۋ شاراسى. بۇل ءۇشىن حالىققا نەگىزگى قارىزدى تولەۋ مىندەتتەلدى. سوندا عانا ءوسىمپۇل اۆتوماتتى تۇردە وشىرىلەدى. وسى شارا جىل سوڭىنا دەيىن جالعاستى. سالىق راقىمشىلىعى اياسىندا قازاقستاندىقتار 10 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا 13 ملرد تەڭگە كولەمىندەگى سالىق بەرەشەگىن وتەي العان.
26 جەلتوقساندا پارلامەنت سەناتىنىڭ 21 باپتان تۇراتىن «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭدى قابىلداۋى دا ۇستازدار ومىرىندەگى ەلەۋلى وقيعالاردىڭ ءبىرى. قۇجات ءتورت باعىتتى قامتىدى. بىرىنشىدەن، ۇستازداردىڭ قۇقىقتارىن كەڭەيتۋ جانە وزىنە ءتان ەمەس جۇمىستاردان بوساتۋ، ولاردىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋ. ەكىنشىدەن، ءمۇعالىمنىڭ قىزمەتىنە قويىلاتىن تالاپتاردى كۇشەيتۋ. ۇشىنشىدەن، ماتەريالدىق ەمەس ىنتالاندىرۋ تەتىكتەرى، سونداي-اق تورتىنشىدەن، ماتەريالدىق ىنتالاندىرۋ قادامدارى.
قازاقستان تاريحىنداعى ەكىنشى پرەزيدەنتتىڭ قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋى – «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» دەپ اتالدى. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋدى كوزدەگەن قاسىم-جومارت توقايەۆ پرەزيدەنتتىك قىزمەتىندە حالىقپەن ءتيىمدى كەرى بايلانىس ورناتۋدى، قوعامدىق كەلىسىمدى نىعايتۋدى، شيكىزاتقا بايلانعان مەنتاليتەتتەن باس تارتىپ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋدى كوزدەيتىنىن مالىمدەدى.
30 قاڭتار
ەلباسى وبلىستاردىڭ جانە نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارىنىڭ اكىمدەرىمەن كەڭەس وتكىزدى.قازاقستان پرەزيدەنتى حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسى مەن ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ مەملەكەتتىڭ نەگىزگى مىندەتى سانالاتىنىن ايتتى.
27 اقپان
«نۇر وتان» پارتياسىنىڭ كەزەكتى XVIII سەزى ءوتتى. پارتيانىڭ «باقۋاتتى قوعام: ونجىلدىقتىڭ 10 ماقساتى» اتتى 2030 جىلعا دەيىنگى جاڭا باعدارلاماسى قابىلداندى.
14 ناۋرىز
مەملەكەت باسشىسى جۇمىس ساپارىمەن بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنە بارىپ، ءابۋ-دابيدىڭ تاق مۇراگەرى، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ قارۋلى كۇشتەرى جوعارعى باس قولباسشىسىنىڭ ورىنباسارى شەيح مۇحاممەد بەن زايد ءال ناھايانمەن كەزدەستى. كەزدەسۋ بارىسىندا تاراپتار حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى پروبلەمالاردى، تۋريزم، سيفرلاندىرۋ، عارىش، كولىك، لوگيستيكا جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىنداعى ىقپالداستىقتى تالقىلادى.
19 ناۋرىز
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا ۇندەۋىن جاريالاپ، پرەزيدەنت رەتىندە وكىلەتتىگىن توقتاتتى.
ەلباسى ءوز سوزىندە قازاقستانداعى بيلىك ساباقتاستىعى كونستيتۋسيالىق تۇرعىدا رەتتەلەتىنىن، پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگى مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتىلعان جاعدايدا ونىڭ وكىلەتتىگى قالعان مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن سەنات ءتوراعاسىنا بەرىلەتىنىن قاداپ ايتتى. «ءقازىر پارلامەنت سەناتىنىڭ ءتوراعاسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ. ونى سىزدەر جاقسى بىلەسىزدەر. ول ماسكەۋ مەملەكەتتىك حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىنىڭ تۇلەگى، عىلىم دوكتورى. اعىلشىن جانە جۇڭگو تىلدەرىن ەركىن مەڭگەرگەن. باسشىلىق لاۋازىمداردا قىزمەت ەتىپ، مول تاجىريبە جينادى...ول – ادال ءارى جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ازامات. ەلىمىزدىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىن جان-جاقتى سەزىنەدى. ول بارلىق باعدارلامالاردى ازىرلەۋگە جانە قابىلداۋعا اتسالىستى.قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى قازاقستاندى باسقارۋعا ناعىز لايىقتى ازامات دەپ سەنەمىن»،– دەدى تۇڭعىش پرەزيدەنت.
20 ناۋرىز
پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستان حالقىنا انت بەرۋ ءراسىمى ءوتتى. «قازاقستان حالقىنا ادال قىزمەت ەتۋگە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسى مەن زاڭدارىن قاتاڭ ساقتاۋعا، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىنا كەپىلدىك بەرۋگە، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ وزىمە جۇكتەلگەن مارتەبەلى مىندەتىن ادال اتقارۋعا سالتاناتتى تۇردە انت ەتەمىن، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى راسىمگە قاتىسۋشىلار الدىندا سويلەگەن سوزىندە جوعارى ءارى جاۋاپتى قىزمەتتى اتقارا وتىرىپ، ەلباسىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتىن جالعاستىرا بەرەتىنىن ايتتى.ءراسىم بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسىعا «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلىپ، «التىن جۇلدىز» ايرىقشا بەلگىسى تابىس ەتىلدى.
23 ناۋرىز
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىق-مۋزەيىنىڭ ارحەولوگيالىق جانە ارحيتەكتۋرالىق ەسكەرتكىشتەرىمەن تانىسىپ، قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسىن ارالاپ كوردى.
مەملەكەت باسشىسىنا مادەني نىسانداردىڭ قايتا جوندەۋ جۇمىستارى جانە قورىق-مۋزەيدىڭ اۋماعىن اباتتاندىرۋ بارىسى جونىندە باياندالدى.
سونىمەن قاتار، قازاقستان پرەزيدەنتىنە وبلىس اكىمدىگىنىڭ، باسقارمالار مەن دەپارتامەنتتەردىڭ اكىمشىلىك عيماراتتارىن، سونداي-اق كونگرەسس حوللدى، مەديا ورتالىعىن، «ۇلى دالا ەلى» ورتالىعىن، وقۋشىلار سارايىن، تۋريزم كوللەدجىن، «استانا» الاڭىن، اۋەندى سۋبۇرقاقتى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىن جانە باسقا دا الەۋمەتتىك-مادەني ماقساتتاعى نىسانداردى سالۋ بارىسى تۋرالى ەسەپ بەرىلدى.
3-4 ءساۋىر
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ق.ك.توقايەۆ رەسەي فەدەراسياسى پرەزيدەنتى ۆ.ۆ.ءپۋتيننىڭ شاقىرۋىمەن رەسەي فەدەراسياسىنا ساپارمەن باردى. قوس ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى مالىمدەمە جاسادى. «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراسياسى ءوزارا سەنىم، ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك جانە جان-جاقتى ىنتىماقتاستىق نەگىزىندە تەڭ قۇقىلى جانە ەگەمەن مەملەكەتتەر رەتىندە وداقتاستىق قاتىناستاردى جانە ينتەگراسيالىق ءوزارا ىقپالداستىقتى دامىتا وتىرىپ، بۇل رەتتە مەملەكەتتىك ەگەمەندىك پەن تاۋەلسىزدىكتى ءوزارا قۇرمەتتەۋ، تەڭ قۇقىلىق جانە ىشكى ىستەرگە ارالاسپاۋ، كۇش نەمەسە كۇش ءقاۋپىن قولدانباۋ، مەملەكەتتەردىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى، شەكارانىڭ مىزعىماستىعى، داۋ-جانجالداردى بەيبىت جولمەن شەشۋ، حالىقارالىق مىندەتتەمەلەردى ادال ورىنداۋ، ادام قۇقىقتارى مەن نەگىزگى بوستاندىقتاردى قورعاۋ قاعيداتتارىن باسشىلىققا الادى...»،– دەلىنگەن وندا.
9 ءساۋىر
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەل كونستيتۋسياسىنا سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىن 2019 جىلدىڭ 9 ماۋسىمىندا وتكىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعانى جونىندە قازاقستان حالقىنا ۇندەۋ جاريالادى.
«كەزەكتەن تىس سايلاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداۋ – وتە ماڭىزدى ءارى قاجەتتى قادام. ءبىز ەلباسىمىزدىڭ ارقاسىندا تاۋەلسىز، قۋاتتى مەملەكەت قۇردىق. قازاقستان حالىقارالىق جۇيەدە وزىنە لايىقتى ورنىن الدى. ءبىزدى ىقپالدى جانە بەلدى مەملەكەت رەتىندە بۇكىل الەم مويىندايدى. قازىرگى تاڭدا تاريحي كەزەڭدى باستان وتكەرىپ وتىرمىز. جوعارى بيلىك زاڭدى جانە بەيبىت جولمەن اۋىستى. بۇكىل الەم قوعامداستىعى وسى وقيعانى تۇسىنىستىكپەن جانە قۇرمەتپەن قابىلدادى... ءبىز ەلباسىنىڭ سارا جولىمەن جۇرەمىز. حالقىمىز – ءبىرتۇتاس. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ەڭ جوعارى قۇندىلىعى رەتىندە مەملەكەتىمىزدىڭ ىرگەسى مىعىم. الداعى پرەزيدەنت سايلاۋى وسىعان دالەل بولۋى كەرەك. ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى ساباقتاستىق پەن تۇراقتىلىقتى ساقتاپ، ەلباسى ۇسىنعان الەۋمەتتىك باعدارلامالاردى ويداعىداي ءساتتى ءارى ءتيىمدى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. مەن، مەملەكەت باسشىسى رەتىندە، سايلاۋدىڭ تازا، اشىق ءارى ءادىل وتۋىنە كەپىلدىك بەرەمىن! بۇل – مەنىڭ بەرىك ۇستانىمىم!»– دەدى پرەزيدەنت.
15 ءساۋىر
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ وزبەكستانداعى قازاقستان جىلىنىڭ اشىلۋ راسىمىنە قاتىستى. «ءبىزدى ءتىلىمىزدىڭ بىرلىگى، ءدىنىمىز، ورتاق تاريحىمىز بەن ءبىرتۇتاس تاعدىرىمىز بىرىكتىرەدى. حالىقتارىمىز – ورتالىق ازياداعى ەجەلگى ءارى ۇلى وركەنيەتتىڭ مۇراگەرى. ءبىز ءداستۇرىمىزدى، بابالارىمىزدىڭ قۇندىلىقتارى مەن مادەني-تاريحي مۇرالارىن ساقتاپ قالدىق. سونىمەن قاتار، كوپتەگەن قيىن سىناقتاردى باستان وتكەردىك»، – دەگەن مەملەكەت باسشىسى ۇلى ابايدىڭ قازاقتارعا باۋىرلاس وزبەك حالقىنىڭ ەڭبەكقورلىعىن، قايىرىمدى ىستەرى مەن قاراپايىمدىلىعىن ۇلگى ەتىپ، ۇيرەنۋگە شاقىرعانىن ايتىپ، وزبەكستان باسشىلىعىنا قازاق مادەنيەتىن قولداعانى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
23 ءساۋىر
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ توراعالىعىمەن Nur Otan پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس ءحىح سەزى ءوتتى. كۇن تارتىبىنە سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى سايلاۋىنا Nur Otan پارتياسىنىڭ اتىنان ۇمىتكەر ۇسىنۋ جونىندەگى ماسەلە قارالدى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاسىم-جومارت توقايەۆتى ەلىمىزدەگى جوعارى لاۋازىمعا لايىقتى ۇمىتكەر ەكەنىن ايتىپ، ونىڭ وتان الدىنداعى سىڭىرگەن ەڭبەگى مەن جەتكەن جەتىستىكتەرىنە توقتالدى. «قاسىم-جومارت توقايەۆ مەنىمەن بىرگە تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ قىزمەتتىڭ ءتۇرلى سالاسىندا جۇمىس ىستەدى. ول – ۇزاق جىلدار سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىن بىرگە قالىپتاستىرۋعا اتسالىسقانداردىڭ ءبىرى. ونىڭ ديپلوماتيالىق دارەجەسى شەتەلدە جوعارى باعالانادى. قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى بولعانىن جانە تاجىريبەلى مەملەكەت ساياساتكەرى ەكەنىن جاقسى بىلەسىزدەر»، – دەدى قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى.
30 مامىر
اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىن مەرەكەلەۋ تۋرالى پرەزيدەنت جارلىعى (نۇر-سۇلتان، اقوردا، 2019 جىلعى 30 مامىر، № 55) جاريالاندى. جارلىققا سايكەس، 2020 جىلى قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، اعارتۋشىسى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىن جوعارى ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە مازمۇندىق دەڭگەيدە مەرەكەلەۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلىپ، 2019 جىلعى 1 قازانعا دەيىن اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىن دايىنداۋ جانە وتكىزۋ جونىندەگى جالپىرەسپۋبليكالىق جوسپار بەكىتىلۋى ءتيىس. ابايدىڭ «جيدەباي-بورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق قورىق-مۋزەيىن كەشەندى جاڭعىرتۋ جونىندە قاجەتتى شارالار قولعا الىنادى.
31 مامىر
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەۋروپالىق كەڭەس ءتوراعاسى دونالد تۋسكپەن كەلىسسوز جۇرگىزدى. تاراپتار ءارتۇرلى سالاداعى قازاقستان مەن ەۋروپالىق وداق ىنتىماقتاستىعىنىڭ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلادى. «الجير» مەموريالدى-مۋزەي كەشەنىنە باردى. ولار قاسىرەت قاقپاسىنىڭ الدىندا باس ءيىپ، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتتى.
31 مامىر - ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى رەتىندە ەلىمىزدە 1997 جىلدان بەرى اتالىپ كەلەدى.
9 ماۋسىم
ەلىمىزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىن سايلاۋ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى №115 سايلاۋ ۋچاسكەسىنە بارىپ، داۋىس بەردى. جۋرناليستەر الدىندا سويلەگەن سوزىندە قاسىم-جومارت توقايەۆ پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ تاريحي كۇن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول بيلىك تاراپىنان سايلاۋدىڭ اشىق ءارى دەموكراتيالى ءوتۋى ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعانىن ايتتى. سايلاۋ ۇدەرىسىن 1000-نان استام حالىقارالىق ميسسيالاردىڭ وكىلدەرى، سونداي-اق، 40-تان استام ەلدەن كەلگەن 350-گە جۋىق جۋرناليست باقىلادى.
15 ماۋسىم
قازاقستان پرەزيدەنتى ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستىڭ V سامميتىنە قاتىستى.
بۇگىندە ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەس – ازيا وڭىرىندەگى 35 مەملەكەتتى جانە جەر شارىنداعى حالىقتىڭ جارتىسىنا جۋىعىن بىرىكتىرىپ وتىرعان ءتيىمدى كوپقىرلى قۇرىلىم.
25 ماۋسىم
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ سايلانۋىنا وراي مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ اتىنا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتان قۇتتىقتاۋ جەدەلحاتى كەلىپ ءتۇستى.
«وسى جىلداردىڭ ىشىندە ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستارىمىزدا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك، ىنتىماقتاستىق رۋحىمىزدىڭ ءارى قاراي دا جالعاسا بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىن. امەريكالىق بيزنەستىڭ قازاقستانمەن ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ باعىتىندا جاڭا مۇمكىندىكتەر العانى قۋانتادى»، – دەپ جازدى دونالد ترامپ.
اق ءۇي باسشىسى، اقش-تىڭ قازاقستانمەن كەڭەيتىلگەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى ىلگەرىلەتۋ جولىنداعى بىرلەسكەن جۇمىستاردى جالعاستىرا بەرۋگە نيەتتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«مەن ورتاق قاۋىپ-قاتەرلەرگە قارسى ءىس-قيمىل جاساۋ ءۇشىن، ءبىزدىڭ تەرەڭ ستراتەگيالىق ارىپتەستىگىمىزدى ىلگەرىلەتۋ ىسىندە سىزبەن ىنتىماقتاستىققا ۇمىتتەنەمىن. اقش قازاقستانمەن مىعىم ارىپتەستىكتى باعالايدى. ورتالىق ازيا مەن جاھاندىق دەڭگەيدەگى ورتاق مۇددە اياسىندا سىزبەن جانە قازاقستان حالقىمەن بىرلەسكەن جۇمىستاردى جالعاستىرا بەرمەكپىز. جۇمىسىڭىزعا مول تابىس تىلەيمىن»، – دەلىنگەن اقش پرەزيدەنتىنىڭ قۇتتىقتاۋىندا.
24 تامىز
«ۇلىتاۋ 2019» حالىقارالىق تۋريستىك فورۋمى ءوتتى. قاسىم-جومارت توقايەۆ فورۋمدا سويلەگەن سوزىندە قازاق حالقى ءۇشىن ۇلىتاۋدىڭ تاريحي ءمانى مەن كيەلىلىگىن، سونداي-اق، بۇل قاسيەتتى مەكەننىڭ ەتنوگرافيالىق، زياراتتىق جانە ەكولوگيالىق ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن زور الەۋەتى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– تاريحى تەرەڭ ۇلىتاۋدىڭ قادىر-قاسيەتىن باعالاي ءبىلۋ – بارشامىزعا ورتاق پارىز. ەلىمىزدىڭ وسىنداي باعا جەتپەس باي مۇراسىن وزگە جۇرتقا تانىتۋدىڭ جاڭاشا جولدارىن ويلاستىرۋىمىز كەرەك... ۇلىتاۋ – حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ەتنوگرافيالىق ءتۋريزمنىڭ ورتالىعى بولۋى كەرەك. ۇلىتاۋ تۋريستىك مەكەنگە، دەمالىس ايماعىنا ءارى ۇلى بابالارعا تاعزىم ەتۋ ورتالىعىنا اينالۋى ءتيىس. بۇل وڭىرگە قازاق تاريحىنىڭ سيمۆولى بولاتىن ەسكەرتكىش-انسامبل ورناتۋ قاجەت. ۇلىتاۋدىڭ تاريحى مەن تاعىلىمىن جاستار تاربيەسى مەن وتانشىلدىق رۋحتى دامىتۋعا پايدالانۋ كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
4 قىركۇيەك
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ازيا قالامگەرلەرىنىڭ ءى فورۋمىنا قاتىستى. بۇل فورۋم الەمنىڭ 300 اقىن-جازۋشىسىنىڭ باسىن قوستى.
– بۇگىندە ءتول ادەبيەتىمىزدىڭ كوكجيەگى كەڭەيىپ، الەم ادەبيەتىنىڭ دامۋ كوشىنە قوسىلدى. قازاق قالامگەرلەرىنىڭ تۋىندىلارى ارقىلى دۇنيە ءجۇزى جۇرتشىلىعى ۇلتتىق رۋحانياتىمىزدى تانىپ بىلۋدە. قازاقستاندىق 30 جازۋشى مەن 31 اقىننىڭ شىعارمالارى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ 6 تىلىنە اۋدارىلىپ، جارىققا شىققالى وتىر. وسى تۋىندىلار 5 قۇرلىقتاعى 90-نان استام ەلگە، ياعني ەكى جارىم ميلليارد وقىرمانعا تارايدى، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
6 قىركۇيەك
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ العاشقى وتىرىسى بولىپ ءوتتى. «ۇلتتىق كەڭەس مۇشەلەرى، بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى ەلىمىزدى جاڭعىرتۋ ىسىنە ەلەۋلى ۇلەس قوسادى دەپ سەنەمىن. بۇل – وتە ماڭىزدى مىندەت» دەدى بۇل تۋرالى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ. حالىق پەن بيلىكتىڭ ديالوگ الاڭىنا اينالعان كەڭەس قۇرامى 42 ادامنان جاساقتالدى.
24 قىركۇيەك
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 74ء-شى سەسسياسى جالپى دەباتتارىنىڭ اشىلۋىنا قاتىستى. جالپى دەباتتاردا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ءسوز سويلەۋى نيۋ-يورك ساپارىنىڭ باستى وقيعاسى بولدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى حالىقارالىق بەدەلدى مىنبەردە بۇۇ بۇكىل ادامزاتتىڭ مۇددەسىن قورعايتىن امبەباپ ءارى بىرەگەي ۇيىم ەكەنىن مالىمدەدى. مەملەكەت باسشىسى ءوز بايانداماسىندا ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستى قاۋىپسىزدىك پەن دامۋ بويىنشا تولىققاندى ايماقتىق ۇيىم رەتىندە قايتا قۇرۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان بۇل ۇسىنىستى 2020 جىلى اتالعان ۇيىمعا ءتوراعالىق ەتۋ كەزىندە جۇزەگە اسىرۋدى قولعا الماق.
جىل ءتۇيىنى
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستان حالقىن جاڭا 2020 جىلمەن قۇتتىقتاۋىنان (2019 جىلعى 31 جەلتوقسان) :
«...تاريحىمىزدىڭ تورىندە ەكى جىلدىڭ توعىسقان ساتىندە ايتىلاتىن اق تىلەكتىڭ ورنى بولەك. ءاربىر ازامات، ءاربىر شاڭىراق جاڭا جىلدان جاقسىلىق كۇتەدى. بۇل – تابيعي دۇنيە. ءبىزدىڭ بۇگىنگى باستى باعىتىمىز –جاڭعىرۋ جولى.
بارشاعا قۋانىش سىيلايتىن جاڭا جىل مەيرامى وسى ماقساتپەن ۇندەسەدى.
ءوتىپ بارا جاتقان 2019 جىل ەلىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى وقيعالارعا تولى بولدى.
قازاقستان تاريحي دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە قادام باستى.تۇڭعىش پرەزيدەنت، مەملەكەتىمىزدىڭ نەگىزىن قالاعان ۇلى تۇلعا، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ستراتەگيالىق جولى ساقتالدى. حالقىمىز پرەزيدەنت سايلاۋىندا ماعان زور سەنىم ارتتى. وسى ورايدا، قولداۋ كورسەتكەن ازاماتتارعا جانە بۇكىل حالىققا شىنايى ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. بۇگىندە الەمدەگى تۇراقسىزدىققا قاراماستان ەكونوميكامىز ورنىقتى دامىپ كەلەدى. حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن ناقتى شارالاردى جۇزەگە اسىردىق.
بيۋدجەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن، زەينەتاقىنى، جاردەماقىنى جانە ستۋدەنتتەردىڭ ستيپەندياسىن كوبەيتەتىن بولدىق. الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ادامدارعا قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن ءبىز بۇرىن-سوڭدى بولماعان بىرەگەي شەشىم قابىلدادىق. سونىڭ ارقاسىندا 500 مىڭنان استام بورىشكەردىڭ قارىزى ايتارلىقتاي ازايدى. شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ ءۇشىن تەڭدەسسىز شارالار قابىلدادىق. جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلاتىن بولدى. مەن ۇسىنعان «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى قوعامىمىزدىڭ دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرۋى قاجەت. حالىق پەن بيلىك اراسىنداعى ديالوگتى كۇشەيتۋ ءۇشىن ماڭىزدى رەفورمالاردى ۇسىندىق.بۇل باستامالار ىنتىماعىمىزدى ارتتىرۋعا باعىتتالعان. تاتۋلىق – اتا-بابالار وسيەت ەتكەن قاسيەتتى ۇعىم. سوندىقتان، تاتۋلىق پەن بىرلىكتى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋىمىز كەرەك. ءبىز ءبىلىمى وزىق، ويى ۇشقىر جاستارعا جاعداي جاساپ، جول اشامىز. وسىعان وراي، «پرەزيدەنتتىك كادر رەزەرۆى» جاساقتالدى. بيىل ارىس قالاسىنداعى توتەنشە وقيعا كەزىندە حالقىمىز مىزعىماس بىرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. مەن حالقىمىزدى ماقتان تۇتامىن. ءبىز كەز كەلگەن سىننان سۇرىنبەي ءوتىپ، زور تابىسقا بىرگە جەتەمىز دەپ سەنەمىن. كەلەسى جىلى كونستيتۋسيامىزدىڭ 25 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز.ۇلى دالامىزدىڭ داڭقتى تاريحىن جان-جاقتى دارىپتەۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ كەلەمىز. ابايدىڭ، ءال-فارابيدىڭ مەرەيتويلارىنا دايىندىق جۇمىستارىن باستادىق.التىن وردانىڭ 750 جىلدىعىن مەملەكەت دەڭگەيىندە اتاپ وتەتىن بولدىق. سونداي-اق، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قۇرىلعانىنا شيرەك عاسىر تولادى. ءتيىستى ءىس-شارالاردىڭ بارلىعىن ىسىراپشىلدىققا جول بەرمەي، مازمۇندى وي تۋدىراتىن دەڭگەيدە وتكىزەمىز. مەملەكەت تاراپىنان قولعا الىنىپ جاتقان تىڭ باستامالاردىڭ ءبارى ەل يگىلىگى ءۇشىن جاسالىپ وتىر.
وڭ وزگەرىستەر جاڭا 2020 جىلدا لايىقتى جالعاسىن تابادى. دەگەنمەن، سىن-قاتەرلەر از ەمەس. سوندىقتان، ءبىز ەلىمىز ءۇشىن، حالقىمىز ءۇشىن ادال قىزمەت ەتۋىمىز كەرەك. حالىقتان بيىك، حالىقتان جوعارى تۇرعان ەشكىم دە، ەشتەڭە دە جوق. قازاقستان دامىعان، وركەنيەتتى ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋى قاجەت. ءبىز ءۇشىن بۇدان باسقا تۋرا جول جوق. ءبىز 2020 جىلدى ەرىكتىلەر جىلى دەپ جاريالادىق. بۇل يگى ىستەردىڭ باستاۋى بولادى. مۇنداي شارالار قوعامداعى تۇراقتىلىق پەن تاتۋلىقتى نىعايتۋ ءۇشىن كەرەك...».