ساراپشىلار قازاقستاندا ديزەل وتىنى تاپشىلىعىنىڭ باستى سەبەبى باعاداعى ديسپروپورسيادا ەكەنىن ايتادى. وتاندىق وتىن باعاسى كورشى ەلدەرمەن سالىستىرعاندا ايتارلىقتاي ارزان، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
قازاقستان الەمدەگى جانارمايى ارزان ون ەلدىڭ قاتارىندا. مىسال ءۇشىن، رەسەيدە ديزەل باعاسى ورتاشا ەسەپپەن ليترىنە 345 تەڭگە، ياعني بىزدەگى نارىق باعاسىنان 45%-عا قىمبات. قىرعىزستانداعى باعا 390 تەڭگە بولسا، وزبەكستانداعى باعا بىزبەن سالىستىرعاندا ەكى ەسەگە قىمبات. بۇل ەلدە ديزەلدىڭ ءليترى 480 تەڭگە. اراداعى ايىرماشىلىق 101 پايىزعا تەڭ.
مامانداردىڭ ايتۋى بويىنشا، نارىقتاعى ديزەلگە سۇرانىستىڭ تۇراقتى ءوسۋ سەبەبىنىڭ نەگىزگى فاكتورى ترانزيتتىك كولىك اعىنى، بۇدان باسقا قازاقستاننان شەتەلگە «سۇر سحەما» بويىنشا الىپ كەتىپ جاتقان ەكسپورت.
وتكەن جىلى مامانداردىڭ ەسەپتەۋىنشە شەتەلدىك ترانزيتتىك كولىك تۇتىنعان ديزەل كولەمى شامامەن 150 مىڭ توننانى قۇراعان. بۇدان باسقا سۇر ەكسپورتپەن كەتكەن وتىننىڭ كولەمى شامامەن 200 مىڭ توننا.
ەلىمىزدە ءۇش مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىندا جاڭعىرتۋ جۇمىستارى اياقتالعاننان كەيىن، مۇناي وڭدەۋ كولەمى 3 ملن. تونناعا ارتقان. ءقازىر جىلىنا شامامەن 17 ملن. توننا شيكى مۇناي وندەلەدى.
ساراپشىلاردىڭ پايىمى بويىنشا سوڭعى 5 جىلدا بەنزين شىعارۋ كولەمى 70%-عا ارتقان. ياعني 3 ملن. توننادان 5 ملن. تونناعا جەتكەن. ال ديزەل وتىنى - 33%-عا ءوسىپتى.
وتكەن جىلى ديزەل وتىنىن شىعارۋ بويىنشا رەكوردتىق كورسەتكىش – 5،2 ملن. تونناعا جەتسە، بيىلعى جىلى ەلىمىزدىڭ ءبىرقاتار وڭىرلەرىندە ديزەل تاپشىلىعى بار. دەمەك، ەلەمىزدەگى 350 مىڭ توننا كولەمىندەگى دەفيسيتتى قىمبات باعاداعى يمپورتتىق وتىنمەن جابۋعا ءماجبۇر بولعان.
وسى ورايدا، ەكونوميكاعا ماڭىزدى ونەركاسىپ سەكتورى بولىپ سانالاتىن تاۋ-كەن مەتاللۋرگيا كەشەنى جانە تەمىر جول سالالارىنىڭ تۇتىنۋ كولەمى سول قالپىندا قالعان.
قازاقستاندىق ديزەل وتىنىن ءتۇرلى جولداردى پايدالانىپ، شەتەلگە ساتۋدان تۇسەتىن پايدا 50%-دان 120 %-عا دەيىن جەتەدى، جالپى پايدا جىلىنا شامامەن 140 ملن. اقش دوللاردى قۇرايدى ەكەن.