وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ كوميتەتىنىڭ الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى اسەل بۋدەنەيەۆا «ينۆەستيسياعا ايىرباس ءتاريفى» تۇجىرىمداماسىنىڭ ارتىقشىلىقتارى تۋرالى ايتتى.
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ەلىمىزدە ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ ۇشتەن ەكىسى، جىلۋ كوممۋنيكاسيالارىنىڭ 57 پايىزى جانە سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى توزىعى جەتكەنىن ايتتى. تاريفتەردى جاساندى شەكتەۋ ەلەكتر جارىعىن سوندىرۋگە، جازاتايىم وقيعالارعا، سونىڭ سالدارىنان ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىعى مەن ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەدى. مونوپوليالىق نارىقتاردا «ينۆەستيسياعا ايىرباس ءتاريفى» جاڭا تاريفتىك ساياساتىنا كوشۋ قاجەت، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا مونوپوليستەرمەن ءتيىستى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
اسەل قورعانباي قىزىنىڭ ايتۋىنشا، قالادا تابيعي مونوپوليالار مەن نەگىزگى قورلار جەلىلەرى سۋبەكتىلەرىنىڭ توزۋى ايتارلىقتاي جوعارى. سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ سالالارىندا 50%-دان استام، جىلۋ جانە ەلەكترمەن جابدىقتاۋ سالالارىندا 60%-دان استام. الدىن الا مالىمەتتەر بويىنشا، 2029 جىلعا قاراي جەلىنىڭ توزۋىن 15%-عا ازايتۋعا قول جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا.
سپيكەر تاريفكە اسەر ەتۋدى باعالاۋ سالاعا بايلانىستى ەكەنىن ءتۇسىندىردى، مىسالى، سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ سالالارىندا، تاريفكە قوسىمشا ينۆەستيسيالاردىڭ ۇلكەن اسەرى بولادى دەپ بولجانعان، ويتكەنى «الماتى سۋ» مكك شجق تاريفتەرى تەك الماتىدا عانا ەمەس، بۇكىل قازاقستان بويىنشا ەڭ تومەنگىلەرىنىڭ قاتىرىندا بولىپ وتىر.
سونىمەن بىرگە وعان قوندىرعىلار مەن جەلىلەردىڭ توزۋى، جۇرگىزىلەتىن جۇمىستاردىڭ قيىندىعى (جوندەۋ جانە رەكونسترۋكسيا)، سالالار بويىنشا جۇمىستار مەن ماتەريالداردىڭ نارىقتاعى باعالارى دا اسەر ەتەدى.
«قازىرگى ۋاقىتتا جىلۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋدى تازارتۋ سالالارىندا ءبىر شاقىرىم جەلىنى جوندەۋدىڭ قۇنى ەلەكتر ەنەرگياسىن تاسىمالداۋ سالاسىنا قاراعاندا الدەقايدا جوعارى ەكەنىن بايقاپ وتىرمىز. وسىلايشا، ءاربىر سالاداعى تاريفكە جەكە اسەر ەتەدى. جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالاردان ماكسيمالدى ناتيجە الۋ ءۇشىن ءبىرقاتار مەملەكەتتىك مونوپوليستەردى ءبىر ورگانعا بىرىكتىرۋدى كوزدەيتىن مونوپوليستەردىڭ قىزمەتىن رەتتەۋ تاسىلدەرىن وزگەرتۋ قاجەت، بۇل وپەراسيالىق شىعىنداردى وڭتايلاندىرادى جانە ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرادى؛ – دەدى ءا.بۋدەنەيەۆا.
وسىلايشا، جىلۋ جانە سۋمەن جابدىقتاۋ، سۋ بۇرۋ جۇيەلەرىن دامىتۋ ءۇشىن قارجىلاندىرۋدىڭ نارىقتىق تەتىكتەرىنە ءتيىمدى كوشۋ ارقىلى بيۋدجەتتىك سۋبسيديالاردان كەزەڭ-كەزەڭىمەن باس تارتۋ قاجەت.
بۇل شارالارعا شىعىنداردى وڭتايلاندىرۋ، ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ جانە تاريفتەر دەڭگەيىن قايتا قاراۋ ارقىلى قول جەتكىزىلەتىن بولادى.
جەلىلەردىڭ توزۋىن ازايتۋ جانە ينۆەستيسيالاردى تارتۋ بويىنشا قابىلدانعان شارالاردىڭ كۇتىلەتىن ناتيجەسى جەلىلەردەگى نورماتيۆتىك ىسىراپتاردى، جوسپاردان تىس ۇزىلىستەر مەن اپاتتار سانىن ازايتۋ، جاڭارتىلعان وبەكتىلەردىڭ قىزمەت ەتۋ مەرزىمىن ۇلعايتۋ، ۇزدىكسىز قىزمەت كورسەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ بولىپ تابىلادى.
تۇتاستاي العاندا، تاريفتەردىڭ نەگىزسىز وسۋىنە جول بەرىلمەيدى، تاريفتەردىڭ وزگەرۋىنىڭ ءاربىر جاعدايى ءۇشىن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، مونوپوليستەردىڭ قىزمەتىنە جەكە باعالاۋ جۇرگىزىلەتىن بولادى.