3 جەلتوقسان – حالىقارالىق مۇگەدەكتەر كۇنى. 1992 جىلى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ قارارىمەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى قورعاۋ ماقساتىندا وسى كۇن بەكىتىلگەن ەدى. وسىلايشا الەمدىك دەڭگەيدە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى قوعامعا الەۋمەتتەنۋىنە، ولارعا جاعداي جاساۋ سياقتى ماسەلەلەرگە باسا نازار اۋداردى.
جاھاندىق باستامانى قازاقستان دا قولدايدى. ينكليۋزيۆتى قوعام قۇرۋ جولىندا الماتى قالاسىنىڭ تاجىريبەسى كوپشىلىككە ۇلگى بولماق.
وسى باعىتتا قالامىزدا اتقارىلىپ جاتقان شارالار تۋرالى الماتى قالاسى جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى باۋىرجان جاۋباسوۆ ءوز سوزىندە اتاپ ءوتتى.
ونىڭ سوزىنشە الماتىدا 56 مىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازامات بار. ولاردىڭ 700-دەن استامى ءتۇرلى سالادا جۇمىس ىستەيدى. بيىل ولاردى قولداۋ ماقساتىندا الماتى قالاسى اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ باستاماسىمەن ينۆاتاكسي جوباسى، قالامىزداعى بۇكىل نىسانداردى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا قولايلى جاعداي جاساۋى ءۇشىن پاسپورتتاۋ جوباسى جۇزەگە اسا باستادى.
ءبىزدىڭ قوعامداعى ەڭ ۇلكەن ماسەلەردىڭ ءبىرى اربادا وتىرعان ادامداردىڭ ۇيىنەن شىعا الماۋى. ءار ۇيدە 6 باسپالداق بار. ارباعا تاڭىلعان جاندار ءۇشىن ەمىن-ەركىن ۇيدەن شىعا المايدى. شەتەلمەن سالىستىرعاندا ولاردا كەدەرگى دەگەن ۇعىم جوق.
ول جەردە الەۋمەتتىك ماسەلە جاقسى قارالعان. ءبىزدىڭ بولاشاقتا سالىنىپ جاتقان ۇيلەردىڭ بارىندە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا بارشا مۇمكىندىك قاراستىرىلىپ جاتىر. بۇگىنگى كوتەرگەن تاقىرىپ وتە كوپ. جينالىس سوڭىندا وسى ماسەلەلەردى قابىلدايمىز، — دەيدى الماتى مۇگەدەكتەر قوعامى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ۇلان ىڭكاربەكوۆ.
بۇل فورۋم بۇرىنعىدان وزگەرەك سەبەبى:
-TED كونفەرەنسيا
-Town Hall
-نەتۆوركينگ سىندى ءۇش ءبولىمدى قۇرادى. العاشقى بولىمدە مۇمكىندىكتەر قوعامىن قۇرۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن مەملەكەتتىك، رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ سپيكەرلەرى مەن ساراپشىلارى ءوز تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.
بۇل الەۋمەتتىك جوبانىڭ ازداعان ەرەكشەلىگى بار. از قامتاماسىز ەتىلگەن وتباسىلاردىڭ بالالارى وسى كلۋبقا كەلىپ تالىم-تاربيە الادى. بۇل فورۋمدا قويىلعان، كورسەتىلگەن قۇرالداردىڭ بارلىعى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ارنالعان. ءبىز ول كىسىلەردى جۇمىسقا تارتامىز. ءبىراق كوبىنەسە ءبىز بالالارمەن جۇمىس ىستەيمىز، — دەيدى رايسا مۇسابەك قىزى.
ينكليۋزيۆتى قوعام قۇرىپ جاتىرمىز، ينكليۋزيۆتى ەكونوميكا قۇرىپ جاتىرمىز. ينكليۋزيۆتى ينفراسترۋكتۋرا قۇرىپ جاتىرمىز. قوعام ءار ادام ءوزىنىڭ كوزقاراسىن وزگەرتسە وندا مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ەشقانداي ءوزىنىڭ شەكتەۋىن سەزىنبەيدى. بىزبەن قاتار قوعامدا ءومىر سۇرەدى جۇمىس ىستەيدى. قوعامدا بەلسەندى بولادى. مۇمكىندىكتەر فورۋمى دەگەن فورۋمنىڭ باستى ماقساتى وسى،- دەيدى قالالىق جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى باۋىرجان جاۋباسوۆ.
شاراعا وتاندىق جانە شەت ەلدىك ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم وكىلدەرىمەن قاتار مەملەكەتتىك سەكتور وكىلدەرى قاتىستى. پارلامەنت سەناتىنىڭ دەپۋتاتى لياززات قالتايەۆانىڭ سوزىنشە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى قولداۋ ماقساتىندا بىرنەشە باعىتتا زاڭ جوبالارى قابىلداندى.
(دەرەككوز