يسلامي قارجى، ياعني، شاريعات تالاپتارىنا ساي قارجىلاندىرۋ ءىسى كۇللى الەم بويىنشا ءتيىمدى قارجى قۇرالىنا اينالدى.
سونىڭ ىشىندە مۇسىلمان ەمەس ەۋروپا مەن امەريكادا دا. بۇل جايىندا islam.kz پورتالى lslamNews اقپارات كوزىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ ءمالىم ەتەدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
بۇكىل الەمدىك بانك ساراپشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، جاھاندىق قارجى نارىعىنداعى قارجىلاندىرۋدىڭ بۇل ءتۇرى كەدەيلىكپەن كۇرەسۋدىڭ جانە ءال-اۋقاتتى ارتتىرۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالىنا اينالىپ، زور الەۋەتكە يە بولعان. مەيلىنشە الەۋمەتكە باعدارلانعان يسلامي قارجى ەڭ الدىمەن تاراپتاردىڭ قاتەرىن بىرگە كوتەرىپ الۋ پرينسيپىنە نەگىزدەلگەن. 2024 جىلعى دەرەك بويىنشا يسلامي قارجىلاندىرۋ يندۋسترياسىنىڭ كولەمى شامامەن 3،9 ترلن دوللارعا باعالانىپ، 80-نەن استام ەلدى قامتىعان. 2025 جىلعا قاراي بۇل نارىقتاعى اينالىمنىڭ 4،9 ترلن دوللارعا، ال 2027 جىلعا تامان 6،67 ترلن دوللارعا جەتەتىنى بولجانىپ وتىر. باتىس ەلدەرى نەگە يسلام قارجىسىنا بەت بۇرىپ جاتىر؟ 2008 جىلعى قارجى داعدارىسى كەزىندە امەريكا قۇراما شتاتتارى مەن ەۋروپاداعى ميلليونداعان ادام باسپاناسىنان ايىرلىپ، 2010 جىلعى اتالمىش نارىقتىڭ قۇلدىراۋىنان ميللياردتاعان دوللار قۇمعا سىڭگەن سۋداي جوعالدى. بۇل جايت ءوز كەزەگىندە قالىپتاسقان بانك جۇيەسىنە دەگەن سەنىمگە سەلكەۋ ءتۇسىرىپ، يسلامي قارجىعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى تۋدىردى. 2008 جىلعى داعدارىستان كەيىن يسلامدىق قارجىلاندىرۋ باتىستىڭ بانك جۇيەسىنە ءقاۋىپسىز بالاما رەتىندە قاراستىرىلا باستادى. يسلامدىق وبليگاسيالار (سۋكۋك) جاڭا نارىقتارعا جول اشتى، ال يسلامدىق ينۆەستيسيالىق قورلار وتىمدىلىكتى ايتارلىقتاي ارتتىردى.
- ەۋروپاداعى جەتەكشى يسلامي قارجى ورتالىقتارى: - ۇلىبريتانيا باتىستاعى ەڭ ءىرى يسلامدىق قارجى ورتالىعى - 5 ليسەنزيالانعان يسلام بانكى جانە 20-دان استام بانكتەر يسلامي قارجى ونىمدەرىن ۇسىنادى؛
- ليۋكسەمبۋرگ ەۋروايماقتا يسلام وبليگاسيالارىن (سۋكۋك) شىعارعان العاشقى ەل، سونداي-اق، 30-عا جۋىق يسلام ينۆەستيسيالىق قورى بار؛
- گەرمانيا 2004 جىلى يسلام كاپيتالى نارىعىنا شىققان العاشقى باتىس ەلى بولدى، ال 2015 جىلى ول العاشقى ليسەنزيالانعان يسلام بانكىن (KT Bank AG) الدى؛
- ەۋروپاداعى مۇسىلمان حالقىنىڭ سانى ەڭ كوپ فرانسيا يسلامدىق قارجىنى بەلسەندى دامىتۋدا؛
- رەسەي فەدەراسياسى يسلامدىق قارجى ونىمدەرىن fintech كومپانيالارى مەن ادەتتەگى بانكتەر ارقىلى ۇسىنادى؛
ەۋروپاداعى ەڭ ءىرى يسلام بانكتەرى: 2004 جىلى قۇرىلعان KT Bank AG (گەرمانيا) يسلامدىق قارجى قىزمەتتەرىنىڭ تولىق سپەكترىن ۇسىنادى. Al Rayan Bank (ۇلىبريتانيا) — 85 مىڭنان استام كليەنتكە قىزمەت كورسەتەتىن ۇلىبريتانياداعى ەڭ ءىرى جانە ەڭ كونە يسلام بانكى. BLME (Bank of London and Middle East) - 2006 جىلى قۇرىلىپ، ۇلىبريتانيا مەن تاياۋ شىعىستىڭ قارجى نارىقتارىن بايلانىستىرادى. Gatehouse Bank (ۇلىبريتانيا) يسلامدىق جىلجىمايتىن مۇلىكتى قارجىلاندىرۋعا ماماندانعان. امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى يسلامدىق قارجىعا كەلسەك، سونشالىقتى دامىعان جوق، بىرتىندەپ ءوسىپ كەلەدى. 1997 جىلعا دەيىن ەلدە رەسمي تۇردە بەكىتىلگەن يسلامدىق قارجىلىق قىزمەتتەر بولعان جوق.
بۇگىندە 9 ۇيىم يسلامدىق قارجى ونىمدەرىن ۇسىنادى، ولاردىڭ ىشىندە: LARIBA Finance House Group Direct Financial Group Devon Bank Bank HSBC Neighborhood Development Center World Relief SHAPE Financial Group بار. يسلامدىق قارجى شاريعاتتارىن ساقتاۋدىڭ نەگىزگى قاعيداتتارى ريباعا (مۇددەگە، ياعني، پايدا كورۋ ءۇشىن پايىزعا)، مايسيرگە (قۇمار ويىندارعا) جانە گاررعا (شەكتەن تىس بەلگىسىزدىك) تىيىم سالۋعا نەگىزدەلگەن.