قازاقستاندا 7 جىلدان بەرى ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالارعا ارنالعان وقۋلىقتار شىعارىلىپ كەلەدى.
بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ايگەرىم كۇدەرينوۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ - بۇل فيزيكالىق، پسيحيكالىق، ينتەللەكتۋالدى جانە باسقا دا ەرەكشەلىكتەرىنە قاراماستان، بارلىق بالالاردىڭ جالپى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە قوسىلۋى.
«ءبىزدىڭ ورتالىق ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى قولداۋ باعىتىندا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارۋدا. بالالار ورتالىقتا دياگنوستيكالىق باقىلاۋدان وتەدى، مامانداردان كومەك الادى، تۇزەتۋ ساباقتارىنا قاتىسادى، اتا-انالارىمەن كەڭەس جۇرگىزىلەدى. سونىمەن قاتار، ماماندار مەن مۇعالىمدەرگە كومەك كورسەتىلەدى. ادىستەمەلىك قۇرالدار جازىلىپ، بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارى وتكىزىلەدى. بارلىق مەكتەپكە دەيىنگى جانە مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا ادىستەمەلىك قولداۋ كورسەتىلەدى. ورتالىقتا رەسۋرستىق ءبولىم بار. بارلىق ماماندار كەلىپ، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋ بويىنشا كەڭەس الا الادى»، — دەدى ا.كۇدەرينوۆا.
2017 جىلدان بەرى قازاقستاندا ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالارعا ارنالعان وقۋلىقتار شىعارىلا باستادى.
ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى مەتودولوگيالىق جانە ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت يرينا ەليسەيەۆا ولاردىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار وقيتىن ارنايى مەكتەپتەردى وقۋ-ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋمەن اينالىساتىندارىن ايتتى. ايتا كەتەرلىگى، رەسپۋبليكادا 99 ارنايى مەكتەپ بار، ولاردىڭ بارلىعى دا وقۋشىلاردىڭ دامۋ تۇرلەرى بويىنشا سارالانادى.
«بىزدە ەستۋ، كورۋ، تىرەك-قيمىل اپپاراتى بۇزىلعان، پسيحيكالىق دامۋى تەجەلگەن، سويلەۋىندە اۋىر قيىندىقتار بار مەكتەپتەر بار. بۇل بالالار مەملەكەتتىك ستاندارت بويىنشا وقىتىلادى، ءبىراق ولاردىڭ وقۋ ماتەريالىن ازىرلەۋ ەرەكشەلىكتەرى بار، ولار ءبىزدىڭ ورتالىق ازىرلەگەن تيپتىك وقۋ باعدارلامالارى دەڭگەيىندە ەسكەرىلگەن»، - دەدى ي.ەليسەيەۆا.
اقىل-ويىندا اۋىتقۋشىلىقتارى بار بالالار ءبىلىم بەرۋدە ەرەكشە ساناتتى قۇرايدى. سوندىقتان مۇنداي بالالار ءۇشىن ماماندار بارلىق پاندەر بويىنشا وزىندىك وقۋ باعدارلامالارىن جاسايدى. 2022 جىلى ولار ءۇشىن 0-10 سىنىپ وقۋلىقتارى جازىلدى.
يرينا ەليسەيەۆا 2004 جىلدان باستاپ ەلىمىزدە بۇرىن وتباسىندا تاربيەلەنىپ، رەسمي تۇردە مەكتەپكە بارۋعا مۇمكىندىگى جوق، دامۋ ينتەللەكتىندە از عانا اۋىتقۋشىلىعى بار بالالار مەكتەپتە ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك العانىن حابارلادى.
«ءبىز وسى ساناتتاعى بالالار ءۇشىن تيپتىك وقۋ باعدارلامالارىن جاسادىق. ارنايى مەكتەپتەردە بالالاردى وقىتۋدىڭ ءوزى وتباسى ءۇشىن الەۋمەتتىك قولداۋ بولىپ تابىلادى، وسىلايشا اتا-انالار دا ءوز مۇمكىندىكتەرىن دامىتىپ، قوعام دامۋىنا اتسالىسادى. ايتا كەتۋ كەرەك، ەلىمىزدەگى ارنايى مەكتەپتەردە جالپى ساناتتاعى مۇگەدەك بالالاردىڭ 14 پايىزى عانا وقيدى. ولاردىڭ كوپشىلىگى جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە وقيدى»، - دەپ جالعاستىردى ي.ەليسەيەۆا.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 465 ارنايى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى بار. ونىڭ ىشىندە وبلىستار مەن قالالار بويىنشا: ارنايى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدار – 44، ارنايى مەكتەپ ۇيىمدارى – 99، پسيحولوگيالىق-مەديسينالىق-پەداگوگيكالىق كەڭەس بەرۋ ۇيىمدارى – 92، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ كابينەتتەرى – 208، وڭالتۋ ورتالىقتارى – 13، اۋتيزم ورتالىعى – 9.