ەڭ تومەنگى جالاقى جاڭا ادىسپەن ەسەپتەلمەك

ادىستەمەگە سايكەس ەتج مولشەرى مەديانالىق جالاقى مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىنە قاراي ايقىندالادى. ءقازىر ق ر پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگىنە ەڭبەك كودەكسىنە ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەر كەلىسۋ ءۇشىن جىبەرىلدى، ماقۇلدانعاننان كەيىن زاڭناماعا ءتيىستى وزگەرىستەردى ىسكە اسىرۋ باستالادى. ەڭبەكمينى دۇنيەجۇزىلىك بانك ساراپشىلارىمەن بىرلەسىپ حالىقارالىق تاجىريبەگە تالداۋ جۇرگىزدى. ول ەتج بەلگىلەۋ بويىنشا نەعۇرلىم كەڭ تارالعان ءۇش ءتاسىلدىڭ بار ەكەنىن كورسەتتى:

• ءبىرىڭعاي ۇلتتىق ەتج (فرانسيا، گەرمانيا، يسپانيا)؛


• وڭىرلەر، سالالار جانە كاسىپورىندار بويىنشا ەتج سارالانعان مولشەرى؛ (فينليانديا، جاپونيا، بەلگيا)؛


• ءار ءتۇرلى ساناتتاعى قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان ەتج (ۇلىبريتانيا، دانيا).

«بۇگىندە ەتج حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنا (بۇدان ءارى – حەۇ) مۇشە ەلدەردىڭ 90%-دان استامىندا بار، ول ونىڭ مولشەرىنىڭ بارابارلىعىن باعالاۋ ءۇشىن كەيس يندەكسىن (زاڭمەن بەلگىلەنگەن ەتج مەديانالىق جالاقىعا قاتىناسى) پايدالانۋدى ۇسىنادى. حەۇ ۇسىنىستارىنا سايكەس كەيس يندەكسى 50% دەڭگەيىندە بولۋى كەرەك. بۇل رەتتە الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىندە ول شامامەن 55%-دى، ال دامۋشى ەلدەردە شامامەن 67%-دى قۇرايدى»، - دەلىنگەن ەڭبەكمين حابارلاماسىندا.

2008 جىلدان 2018 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە ەتج مولشەرى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىندە بەلگىلەندى جانە جىل سايىن ينفلياسيا دەڭگەيىنە يندەكستەلدى. 2019 جىلى ەتج مولشەرىن 1،5 ەسە – 28 284 تەڭگەدەن 42 500 تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋ جۇرگىزىلدى. بيىل ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى 70 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتىلدى. بۇل رەتتە جوعارىدا كورسەتىلگەن ەتج-نى ارتتىرۋ مەديانالىق جالاقىنىڭ شاماسىن ەسەپكە الماي جۇرگىزىلدى.

حالىقارالىق تاجىريبەنى، ەل ەكونوميكاسى قۇرىلىمىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ەڭبەكمينى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ساراپشىلارىمەن بىرلەسىپ، مەديانالىق جالاقى مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ اراقاتىناسىن ەسكەرەتىن ەتج انىقتاۋ ادىستەمەسىنىڭ (بۇدان ءارى – ادىستەمە) جوباسى ازىرلەندى. بۇل جۇمىسكەرلەردىڭ تابىستارى مەن وندىرىلەتىن تاۋارلار، جۇمىستار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر كولەمى اراسىندا ناقتى ءوزارا بايلانىس ورناتۋعا، سونداي-اق ەتج مولشەرىن حەۇ ۇسىنىمىنا جاقىنداتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەتج مولشەرىن انىقتاۋ ءۇشىن مەديانالىق جالاقى مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىن پايدالانۋ جەتكىلىكتىلىك پەن تولەم قابىلەتتىلىگى نەگىزىندە تەڭگەرىمدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

جەتكىلىكتىك – بۇل قىزمەتكەرلەردى ولاردىڭ ەڭبەگى ءۇشىن ءادىل جانە بارابار تابىسپەن قامتاماسىز ەتۋ. تولەم قابىلەتتىلىگى – بۇل جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ ءوز ەڭبەك شىعىندارىن كاسىپورىننىڭ قىزمەتكەرلەرىن جالداۋى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنە تەرىس اسەر ەتپەيتىن دەڭگەيدە ۇستاپ تۇرۋ مۇمكىندىگى.