سكرينينگتىك زەرتتەپ-قاراۋلاردىڭ اۋقىمدى باعدارلاماسىنىڭ شەڭبەرىندە قازاقستاندا 2024 جىلدىڭ قاڭتار-قىركۇيەگىندە 1،7 ميلليوننان استام ازامات زەرتتەلىپ-قارالدى.
ناتيجەلەر اۋرۋلاردىڭ 120 مىڭنان استام جاعدايى ەرتە كەزەڭدە انىقتالعانىن كورسەتتى، بۇل ەرتە دياگنوستيكا جۇيەسىن جاقسارتۋ بويىنشا اعىمداعى شارالاردىڭ تيىمدىلىگىن راستايدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.
سكرينينگتەردىڭ بارىسىندا مىنالار انىقتالدى:
* ارتەريالىق گيپەرتەنزيانىڭ 100 مىڭ جاعدايى - ەگەر ۋاقتىلى انىقتالماسا جانە باقىلانباسا، ينسۋلت پەن ينفاركتقا اكەلۋى مۇمكىن ەڭ كوپ تارالعان اۋرۋلاردىڭ ءبىرى.
* 20،2 مىڭ قانت ديابەتىنىڭ دياگنوزى — بۇل سوڭعى جىلدارى ەلدەگى وزەكتى ماسەلەگە اينالىپ كەلە جاتقان اۋرۋ.
* گلاۋكومانىڭ 5 مىڭ جاعدايى - ەمدەلمەگەن جاعدايدا سوقىرلىققا اكەلۋى مۇمكىن اۋرۋلار.
سونىمەن قاتار، 2024 جىلى انىقتالعان اۋرۋلاردىڭ سانى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 15،5%-عا ءوستى. بۇل پاسيەنتتىڭ باعىتىن ءتيىمدى وڭتايلاندىرۋ، سكرينينگتەر جۇرگىزۋدە ءبىرىڭعاي ءتاسىلدى ەنگىزۋ جانە تۇرعىلىقتى جەرىنە قاراماستان ازاماتتار ءۇشىن مەديسينالىق زەرتتەپ-قاراۋلارعا تەڭ قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى.
سكرينينگتىك جۇيەدە نە وزگەردى؟
كەيبىر ەسكىرگەن جانە اقپاراتسىز زەرتحانالىق-اسپاپتىق ادىستەر دالەلدەنگەن دالدىكپەن زاماناۋي جانە جوعارى ءتيىمدى ادىستەرگە اۋىستىرىلدى.
- قانت ديابەتىن دياگنوستيكالاۋ ءۇشىن گليكيرلەنگەن گەموگلوبين (HbA1c)، (بۇرىن قانداعى گليۋكوزانى انىقتاۋ جۇرگىزىلگەن ) ؛
- بۇيرەك اۋرۋلارىن ەرتە انىقتاۋعا ارنالعان شۋماقتىق ءسۇزىلۋ جىلدامدىعى؛
- جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ دامۋ ءقاۋپىن باعالاۋ ءۇشىن قان سارىسۋىنداعى تومەن تىعىزدىقتاعى ليپوپروتەيدتەر.
- جاتىر موينى وبىرىن ەرتە انىقتاۋعا ارنالعان سۇيىق پاپ تەستتى.
بۇل تاسىلدەر:
- اسقىنۋلاردىڭ سانىن ازايتۋ، مۇگەدەكتىككە نەمەسە ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن اسقىنۋلاردىڭ الدىن الۋ؛
- سكرينينگتى قولجەتىمدى ەتۋ (نىسانالى توپتاردى كەڭەيتۋ).
سونىمەن قاتار، 2025 جىلدان باستاپ 50-70 جاستان اسقان ەر ادامدار ءۇشىن 2 جىلدا 1 رەت مي قان اينالىمى بۇزىلىستارىنىڭ دامۋ ءقاۋپىن ەرتەرەك انىقتاۋعا ارنالعان سكرينينگ ەنگىزىلەدى.
15-17 جاس ارالىعىنداعى قىزدار ءۇشىن جۇلىن-بۇلشىقەت اتروفياسىنىڭ بولۋىنا مولەكۋلالىق-گەنەتيكالىق تەستىلەۋ ەنگىزىلەدى.
قازاقستاندا مىناداي ەڭ كوپ تارالعان 8 اۋرۋدى ەرتە انىقتاۋعا سكرينينگتىك زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلۋدە:
ارتەريالىق گيپەرتەنزيا (2 جىلدا 1 رەت)
جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى (2 جىلدا 1 رەت)
قانت ديابەتى (2 جىلدا 1 رەت)
گلاۋكوما (2 جىلدا 1 رەت)
جاتىر موينى وبىرى (4 جىلدا 1 رەت)
ءسۇت بەزىنىڭ وبىرى (2 جىلدا 1 رەت)
كولورەكتالدىق وبىر (2 جىلدا 1 رەت)
ۆيرۋستىق گەپاتيتتەر (3-6 ايدا 1 رەتتەن ءجيى ەمەس).
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بارلىق ازاماتتاردى ءوز دەنساۋلىعىنا قامقورلىق جاساۋعا جانە ۇنەمى تەگىن سكرينينگتەردەن وتۋگە شاقىرادى.