ازاماتتار اقشاسىن قانداي دا ءبىر كومپانياعا سالماس بۇرىن، سول كومپانيا تۋرالى دەرەكتەردى تەكسەرە الادى
ەلىمىزدە 29 قارجى پيراميداسى جويىلىپ، جەلىدە ميكروكرەديت بەرەم دەپ الدايتىن الاياقتاردىڭ سانى 28 پايىز ازايعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Almaty.tv-گە سىلتەمە جاساپ.
ەسىمى مەن بەت-الپەتىن جاسىرۋدى وتىنگەن بۇل ازامات پايىزسىز ءۇي الامىن دەپ جەرىن ساتىپ، 1 ملن 300 مىڭنان اسا اقشاسىن كووپەراتيۆتەردىڭ بىرىنە سالىپ جىبەرگەن. الاياقتار وعان: "ايىنا 50 مىڭ تولەسەڭىز، التى ايدان كەيىن ءۇيلى بولاسىز"، - دەپ قاتىرعان.
«ءبىز تۇركىستانعا دا ارىز جازدىق. ءالى ەشقانداي جاۋاپ جوق. سوتتى كۇتىپ وتىرمىز. الدانىپ قالعان كىسىلەر وسى جەردە قان قىسىمى كوتەرىلىپ قۇلادى، سونداي-اق وتباسىمەن اجىراسىپ كەتكەن ادامدار دا بار. سەبەبى ءوزىنىڭ ەڭبەگىمەن تاپقان اقشاسىن وسى كووپەراتيۆكە تاپسىرعان»، – دەدى زارداپ شەككەن ازامات.
وكىنىشكە قاراي، بۇل كووپەراتيۆكە 140-تان اسا ادام الدانىپ قالعان. قارجىلىق مونيتورينگ اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتىنشە، بىلتىر قارجى پيراميداسىن ۇيىمداستىرۋ بويىنشا 85 قىلمىستىق ءىس قارالىپ، 29 پيراميدانىڭ كوزى جويىلعان. ناتيجەسىندە جابىرلەنۋشىلەرگە تيەسىلى 8 ملرد تەڭگەدەن اسا اقشا قايتارىلدى. وسىنداي قىلمىستى دەر كەزىندە اشۋ ءۇشىن اگەنتتىك «Baiqa، piramida!» اتتى تەلەگرام-بوتتى ىسكە قوسقان. وندا ازاماتتار اقشاسىن قانداي دا ءبىر كومپانياعا سالماس بۇرىن، سول كومپانيا تۋرالى دەرەكتەردى تەكسەرە الادى.
«ەگەر كومپانيادا قارجى پيراميداسىنىڭ بەلگىلەرى بولسا جانە بۇل سىلتەمە «كيبەرنادزور» جۇيەسىنىڭ كومەگىمەن بۇعاتتالعان بولسا، پايدالانۋشىعا بۇل تۋرالى دەرەۋ حابارلانادى. ال ەگەر كومپانيا ينۆەستيسيالىق نارىقتىڭ ادال سۋبەكتىلەرى بولىپ تابىلسا، ءتيىستى جاۋاپ سايكەس اناليزدەن كەيىن جىبەرىلەدى. سونىمەن قاتار، سىزگە تابىس ۇسىناتىن كومپانيانىڭ بسن ارقىلى تەكسەرۋگە بولادى»، – دەدى ق ر قارجىلىق مونيتورينگى اگەنتتىگىنىڭ رەسمي وكىلى الىبەك ءابدىلوۆ.
قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇل قىلمىس ءتۇرىنىڭ تۇراقتى ءوسىپ جاتقانىن ءارى ودان حالىقتى الدىن الا قورعاۋ كەرەگىن جولداۋىندا دا ايتقان ەدى.
«ينتەرنەت جانە تەلەفون ارقىلى جاسالاتىن الاياقتىق ارەكەتتەرگە ايرىقشا نازار اۋدارۋ كەرەك. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مۇنداي قاتەرلەردى انىقتاپ، قىلمىسكەرلەردى قۇرىقتاۋ ءۇشىن اقپاراتتىق-ساراپتاما جۇمىسىن كۇشەيتۋى قاجەت. سونداي-اق ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق جانە قارجىلىق ساۋاتىن جۇيەلى تۇردە ارتتىرعان ءجون»، – دەدى ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ
بۇگىندە باس پروكۋراتۋرا پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس مۇددەلى ورگاندارمەن بىرلەسىپ، الاياقتىقتى جويۋ تۋرالى كەشەندى ءىس-شارا قابىلداعان. ناتيجەسىندە بىلتىر كيبەر الاياقتىق جاساعان 10 قىلمىستىق توپتى انىقتاپتى. ماسەلەن، شىمكەنتتە وزدەرىن بانك قىزمەتكەرىمىن دەپ تانىستىرىپ جۇرتتىڭ اقشاسىن قاشىقتان وتىرىپ باسقارۋ فاكتىلەرى تىركەلگەن. ءقازىر ونلاين وتىرىپ جالعان تۇبىرتەك جاساپ بەرەتىن الاياقتار دا كوبەيگەن. الماتىدا، مىسالى، «كاسپيي» قوسىمشاسىنا ارنالعان جالعان-چەك شىعاراتىن 9 تەلەگرام-بوت انىقتالىپتى.
«2-3 سەكۋندتا جاسالاتىن نارسە. تەك قانا مالىمەتتەردى ەنگىزۋ ارقىلى دۇكەنگە بارعان كەزدە جالعان چەكتى كورسەتۋ ارقىلى الاياقتار ءوز ءتاسىلىن ىسكە اسىرىپ وتىر. وسى جىلى 6 ادامنان قۇرىلعان قىلمىستىق توپ اشكەرەلەندى. وزدەرىن بانك قىزمەتكەرلەرى رەتىندە تانىستىرىپ، قاراجات جىمقىرعان»، – دەدى قالالىق پروكۋراتۋرانىڭ ءبىرىنشى باسقارما پروكۋرورى بەكتورە ءابدىراحمانوۆ
جالپى، ەلىمىزدە ينتەرنەت الاياقتىقتى جويۋ بويىنشا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ءىس-شارالارى قولعا الىنىپ جاتىر. بۇل جۇمىستار اياسىندا قۇرباندارىن تەلەفون ارقىلى قۇرىققا تۇسىرەتىن 32 ادامنان قۇرىلعان حالىقارالىق قىلمىستىق توپ جويىلعان. ساراپشىلار سوڭعى بىرنەشە جىلدا ەلدە الاياقتىقتى جويۋ جۇمىسى وتە بەلسەندى جۇرگەنىن ايتادى. تەك ازاماتتار قارجىلىق جانە كيبەر ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋى ءتيىس.
«ەلدە قانشالىقتى ىت-تەحنولوگيا دامىعان بولسا، ينتەرنەت الاياقتار سونشالىقتى كوپ بولادى. بۇل، ءبىر جاعىنان، ءبىزدىڭ ەلدەگى سيفرلاندىرۋ پروسەسىنىڭ جاقسى ءجۇرىپ جاتقانىن كورسەتەدى. ال كەرى جاعى - كيبەرالاياقتارمەن كۇرەسۋگە تۋرا كەلەدى. مەملەكەت تاراپىنان جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر. مىسالى، كوپتەگەن دامىعان ەلدە «ەگوۆ» پلاتفورماسى ارقىلى قۇجات الا المايدى. ال الاياقتار وسىنداي جەتىستىكتى پايداسىنا اسىرىپ، مايشەلپەككە اينالدىرادى»، – دەدى كيبەرقاۋىپسىزدىك جونىندەگى ساراپشى ەۆگەنيي پيتولين
سالادا اتقارىلعان شارۋا كوپ. وسىنداي كەشەندى جۇمىستىڭ اياسىندا ينتەرنەت-الاياقتىق 4، عالامتور ارقىلى ميكروكرەديت بەرۋشىلەر سانى 28، ال قارجى پيراميدالارىن قۇرۋعا قاتىستى دەرەكتەر 27 پايىز قىسقارعان.