قازاقستاندىق ەكزوسكەلەتتىڭ يگىلىگىن كورگەن بالالار سانى ارتقان.
دەگەنمەن ستاتيستيكا بويىنشا ەلىمىزدە ءالى دە 12 مىڭ ادام بۇل ونىمگە ءزارۋ. مەديسينالىق قۇرىلعىنى شەتەلدەن الۋعا بولادى، ءبىراق قۇنى 50 ميلليون تەڭگە. ال قازاقستاندىق ماۋلەن بەكتۇرعانوۆتىڭ نۇسقاسى 4 ەسە ارزان. جوبا اۆتورى جەتىستىكتەرىمەن توقتاپ قالماي، جاڭا ءتۇرىن جاساپ شىعارىپتى.
نۇرعالام قۋاندىقوۆتىڭ جاسى 14-تە. «تۋا ءبىتتى سەرەبرالدى سال اۋرۋى» دياگنوزىمەن اۋىرادى. قادامىن نىق باسۋدى ارمانداعان بالا بۇگىندە ەكزوسكەلەتكە قول جەتكىزىپ وتىر. ال قۇرىلعى كومەگىمەن اياققا تۇرعان بالاسىن كورگەن اناسى بۇل ءساتتى تاعاتسىزدانا كۇتكەنىن ايتادى.
«بالا ءبىرىنشى قاتتى قۋانىشتى بولدى. ءوزىنىڭ اياعىن باسىپ تۇرعانىن كورگەن وتە وزىنە ءبىرۇرلى اسەر بولىپ، كۇشتى بولدى. ەندى ونى ايتىپ جەتكىزە المايمىن. بالام وسى اپپاراتپەن الداعى ۋاقىتتا ءجۇرىپ كەتەدى دەگەن مەندە ءۇمىت بار»، - دەيدى قالا تۇرعىنى جانار ەرجانوۆا.
قازاقستاندىق عالىم ماۋلەن بەكتۇرعانوۆ وتكەن جىلى العاشقى ەكزوسكەلەتتى جاساپ شىعارعان بولاتىن. ول بۇگىنگە دەيىن «پيلوتتىق رەجيمدە» قولدانىلىپ كەلدى. بيىل جوباسىن جەتىلدىرىپ، ونى كوپفۋنكسيونالدى ەتىپ قايتا جاساقتاعان. قازىرگى تاڭدا جاڭا قۇرىلعىنىڭ يگىلىگىن 9 بالا كورىپ وتىر.
«جوبامدى جەتىلدىرىپ، بۇل جولى قۇرىلعىنى 4 قۇرامداس بولىكتەن جاساقتادىم. ياعني ول ەكزوسكەلەت ەلەمەنتتەرى، لوكومات، ۆەرتيكاليزاتور جانە مۇگەدەك ارباسىنىڭ بولىكتەرىن قامتيدى. وسى بولشەكتەردىڭ ارقاسىندا ەكزوسكەلەتتە تۇرعان بالا تەپە-تەڭدىكتى ۇستاپ تۇرادى، جەرگە قۇلاپ كەتپەيدى. بۇل قۇرىلعى «سال دەرتىنە» شالدىققان بالالاردىڭ اياققا تۇرىپ كەتۋىنە كومەكتەسەدى»، - دەيدى عالىم ماۋلەن بەكتۇرعانوۆ.
ەكزوسكەلەتتى شەتەلدەن الۋعا بولادى، ءبىراق قۇنى 50 ميلليون تەڭگە. ال ماۋلەن بەكتۇرعانوۆتىڭ جاساپ شىعارعان جاڭا قۇرىلعىسى 4 ەسەگە ارزان. ءقازىر عالىمنىڭ بۇل جوباسىنا «قازاقستان حالقىنا» قورى قارجىلاي كومەك كورسەتىپ جاتىر. عالىمنىڭ ايتۋىنشا، بالالار ەكزوسكەلەتپەن ۇيدە، سونداي-اق ۇيدەن تىس جەردە ەمىن ەركىن جۇرە الادى. سەبەبى ونى كوپفۋنكسيونالدى ەتىپ جاساپ شىعارىلعان.
جاڭادان ەكزوسكەلەتكە تۇرعان بالانىڭ، ۋاقىت وتە كەلە، وزدىگىنەن ءجۇرىپ كەتۋگە مۇمكىندىگى بار. قۇرىلعىنىڭ قۇدىرەتى دە وسىندا. الايدا ۇلتتىق بالالاردى وڭالتۋ ورتالىعىندا ونىڭ سانى شەكتەۋلى. سوندىقتان سەرەبرالدى سال اۋرۋىمەن اۋىراتىندارعا كەزەك-كەزەك 1 جىلعا عانا بەرۋگە تۋرا كەلەدى.
«نەگىزى ەكزوسكەلەتتىڭ ءتيىمدى تۇسى كوپ. قۇرىلعىعا تۇرعان بالالاردىڭ وزدىگىنەن وتىرىپ-تۇرۋى، ءجۇرۋى، جالپى قوزعالىسى جاقساراتىنى ءسوزسىز. 130 سانتيمەتردەن جوعارى ەتىپ، ءار بالانىڭ بويىنا شاقتاپ قويۋعا بولادى. ەكزوسكەلەتتەردىڭ كوپ بولعانى جاقسى. ءبىراق ورتالىقتاعى ونىڭ سانى ازىرگە شەكتەۋلى بولىپ تۇر»، - دەيدى ۇلتتىق بالالاردى وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ دارىگەرى مەيرام قالياسوۆ.
اي سايىن ۇلتتىق بالالاردى وڭالتۋ ورتالىعىندا 300-گە جۋىق ناۋقاس ەم الادى. ولاردىڭ كەم دەگەندە 10-ىنا ەكزوسكەلەت قاجەت. دەمەك، بۇل – قۇرىلعىعا سۇرانىس ارتتى دەگەن ءسوز. سوندىقتان ماۋلەن بەكتۇرعانوۆ بيىل تاعى 100 ەكزوسكلەت جاساپ شىعارۋدى كوزدەپ وتىر.