قىزىلوردادا كارىز جۇيەسىنەن شىققان سارقىن سۋمەن ەگىندى سۋارۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ول ءۇشىن وتاندىق عالىمدار ويلاپ تاپقان كۇرىش سابانىنان الىناتىن بەلسەندىرىلگەن كومىر قولدانىلادى. عىلىم مەن ءوندىرىستى ۇشتاستىرعان جوبا يدەياسى وڭىردەگى سۋ تاپشىلىعىنان تۋىنداعان، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
بىلتىر ەگىنگە سۋ جەتكىزۋگە قيىنالعان ەلدى مەكەندەر قاتارىندا قارماقشى اۋدانىنىڭ اقتوبە اۋىلى دا بولدى. مۇندا كۇرىش پەن مال ازىعى داقىلىن تىرشىلىك نارىمەن قامتۋ ءۇشىن بىرنەشە سۋ ايداۋ قۇرىلعىسىن پايدالانۋعا تۋرا كەلگەن. «جەر تەگىستەۋگە ارنالعان يتالياندىق تەحنولوگيانىڭ دا تيىمدىلىگى مول بولدى»، - دەيدى ديقاندار.
نۇرلان ىزدىبايەۆ، شارۋا قوجالىعىنىڭ ديرەكتورى: - لازەرمەن تەگىستەلگەن كەزىندە ءبىر اتىزداعى سۋدىڭ ءوزى ەڭ ءارى كەتكەندە 3-5 سەنتيمەتردە سۋ عانا جاتادى. بۇل دەگەنىمىز سۋعا كوپ ۇنەمدىلىك دەپ ەسەپتەيمىز. ورتاشا شىعىمدىلىق 65،3 سەنتنەردەن 1 مىڭ 900 گەكتارعا ءونىم جينادىق.
سوڭعى جىلدارى سىرداريا وزەنىنىڭ دەڭگەيى تومەندەپ، وڭىردە سۋ ۇنەمدەۋدىڭ ءتۇرلى ءادىس-تاسىلى قولعا الىنا باستادى. تامشىلاتۋ، جاڭبىرلاتۋدان بولەك القاپتاردى كەزەكپەن سۋارۋعا دا كوشكەندەر بار. ەندى كارىز جۇيەسىندەگى لاس سۋدى مال ازىعى داقىلىن سۋارۋعا قايتا پايدالانۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل تەحنولوگيانى وتاندىق عالىمدار ويلاپ تاپتى.
سەرىكباي ءومىرزاقوۆ، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى: - وسى كۇرىش قالدىعىنىڭ سابانىنان اكتيۆيروۆنىي ۋگول شىعارۋ ارقىلى وسىنداي سۇزگىلەردى جاساپ، لاس سۋلاردى تازارتىپ، ولاردىڭ لاستانۋ دارەجەسىن پايدالانۋ دەڭگەيىنە دەيىن ءتۇسىرۋ ارقىلى پايدالانۋعا بولاتىندىعى دالەلدەنىپ وتىر، لابوراتوريالىق ەسپەريمەنتالدىق زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە.
قۇنى 750 ميلليون تەڭگە بولاتىن جوبانى ەلىمىزدىڭ عىلىم كوميتەتى قارجىلاندىرادى. كۇرىش سابانىنان ازىرلەنگەن بەلسەندىرىلگەن كومىر ارقىلى جاسالاتىن سارقىن سۋدى تازارتۋ قوندىرعىسى قىزىلوردا قالاسىنىڭ تاسبوگەت كەنتىندەگى كارىز سۋىن بيوتازالاۋ ستانساسىنا ورناتىلادى.
جانۇزاق بايمانوۆ، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى: - مال ازىق داقىلدارى رەتىندە جەرگىلىكتى جەردە شىعارىلعان جوڭىشقا، تۇيەجوڭىشقا، باسقا دا ءداندى مال ازىق داقىلدارىن، قانت قۇمايى سەكىلدى سول جەردە ەگىپ كورىپ، ونىڭ ونىمدىلىگىنە، قۇرامىنا قانداي اسەر ەتەنىنىن تالدايمىز دا، ەكىنشى باعىتتان وسى اعىندى لاس سۋلارمەن سۋارۋ بارىسىنداعى ونىڭ توپىراققا اسەرى دە تالدانادى.
جوبا اياسىندا كارىز جۇيەسىنەن شىققان لاس سۋدىڭ جاعىمسىز ءيىسىن جويىپ، جاسىل جەلەككە قوسىمشا سۋ قورىن ازىرلەۋگە مۇمكىندىك تۋادى. جوباعا وتاندىق جانە شەتەلدىك پروفەسسورلارمەن قاتار مەملەكەتتىك مەكەمە ماماندارى، جاس عالىمدار مەن ستۋدەنتتەر دە قاتىسادى.