قىتىرلاق كارتوپ (چيپسى) تا، پوپپكورن دا - تەز دايىندالاتىن تىسكە باسارلار.
اسىرەسە بالالار قاۋىمى بۇل تاعامداردان باس تارتپايتىنى انىق. وسى ەكەۋىنىڭ ايىرماشىلىعى مەن اعزاعا تيگىزەر زيانى جايلى Almaty-akshamy.kz Ernur.kz-كە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
ايىرماشىلىعى مەن دايىنداۋ ەرەكشەلىگى
پوپكورن جۇگەرىنىڭ ارنايى سۇرىپتارىنان دايىندالادى. داندەر بەلگىلى ءبىر تەمپەراتۋرادا قىزعان سوڭ جارىلادى. نەگىزىنەن دايىن پوپكورنعا تۇز، قانت جانە ءدام بەرۋ ءۇشىن وزگە دە قوسپالار سالىنادى. جۇگەرى ءدانى قۇرىلىمى مەن قۇرامى ەرەكشە. ول ىشىندە تامشى سۋى بار كراحمالدان تۇرادى. قىزعان كەزدە سۋ بۋعا اينالىپ، قىسىم كوبەيگەننەن ءدان جارىلىپ، ۇلكەيەدى. سوندىقتان دا ونى كوبىنە ىستىق مايدا ارنايى ىدىستا نەمەسە قازانعا سالىپ دايىندايدى. ال چيپسى نەگىزىنەن كارتوپتان دايىندالادى. كەيبىر وندىرۋشىلەر وزگە دە ونىمدەردەن جاساپ كورۋدە. سونداي-اق ءقازىر چيپسى دايىنداۋدا بيداي نەمەسە جۇگەرى ۇنىن پايدالانادى، ىستىق مايعا قۋىرىلادى.
چيپسى: اعزاعا تيگىزەر زيانى
چيپسى اعزا ءۇشىن زياندى سانالادى. ونى كوپ مولشەردە جەۋگە بولمايدى. اسىرەسە كارتوپتان ەمەس سينتەتيكالىق قوسپادان دايىندالعان ونىڭ زيانى ەرەكشە. شەكتەن تىس تۇتىنۋ (كۇنىنە 1 قالاتانىڭ ءوزى كوپ بولىپ سانالادى) تومەندەگىدەي جاعدايعا الىپ كەلۋى مۇمكىن: اسقازان اۋرۋى. ەڭ الدىمەن اسقازاندا قىجىل پايدا بولادى، ارى قاراي گاستريتكە ۇلاسادى. جوعارى كالوريانىڭ اسەرىنەن سالماقتىڭ ارتۋى ورىن الادى. زات الماسۋدىڭ بۇزىلۋى. بۇل چيپسى قۇرامىنداعى تۇزدىڭ كوپتىگىنەن ورىن الادى. كانسەروگەندى زاتتاردىڭ بولۋى ونكولوگيالىق اۋرۋدىڭ دامۋىنا الىپ كەلەدى. كانسەروگەن مايدى جوعارى تەمپەراتۋرادا قىزدىرعان كەزدە تۇزىلەدى. سۇيەكتەردىڭ السىزدەنۋى جانە جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارى. بۇل چيپسى قۇرامىندا ناتريي ءحلوريدتىڭ كوپ بولۋىنان ورىن الادى. يممۋندى جۇيەنىڭ السىرەۋى. باۋىر مەن بۇيرەك جۇمىسىنىڭ بۇزىلىسى. ەر ازاماتتاردا جىنىستىق مىندەتتىڭ تومەندەۋى. ايەلدەردە ءسۇت بەزى ىسىگىنىڭ دامۋى. قانداعى جامان حولەستەريننىڭ جوعارىلاۋى. كوزدىڭ كورۋى ناشارلايدى. قۇرساقتاعى بالاعا كەرى اسەرى. پوپكورننىڭ زيانى پوپكورن ءقاۋىپسىز ازىقتاردىڭ بىرىنە جاتادى.
الايدا ونىڭ دا اعزاعا تيگىزەر زياندى جاقتارى بار. ەگەر پوپكورن تۇزدى بولسا وندا ونىڭ زيانى چيپسىمەن بىردەي دەڭگەيدە. ءتىس ەمالدى قاباتىن بۇزادى. سونداي-اق قىزىل يەكتىڭ بۇلىنۋىنە الىپ كەلەدى. ءتاتتى پوپكورندى ءجيى جەۋ ارتىق سالماق قوستىرادى. مايعا قۋىرىلعان پوپكورن ىسىكتىڭ تۇزىلۋىنە الىپ كەلۋى مۇمكىن. ال پەشكە سالىپ، مايسىز دايىندالعان جۇگەرى زيانسىز. قانت ديابەتى مەن باۋىر اۋرۋىن ورشىتەدى. اۋرۋدىڭ ءورشۋى كومىرتەگى مەن ماي، قانتتىڭ كوپتىگىنەن جانە ءتۇرلى ءدام قوسپالاردىڭ بولۋىنان ورىن الادى. ۇزبەي جەگەن جاعدايدا اسقازان اۋرۋىنا ۇشىراتادى. اسىرەسە بالالار ءۇشىن ءقاۋىپتى. قايسىسىنىڭ زيانى باسىم؟
زەرتتەۋلەرگە قاراعاندا چيپسى پوپكورننان الدەقايدا ءقاۋىپتى. اسىرەسە ناعىز كارتوپتان جاسالعاندارى. مۇنداي چيپسى ەڭ الدىمەن اسقازان-ىشەك جۇمىسىن بۇزادى جانە ىسىكتىڭ پايدا بولۋىنا اسەر ەتەدى. پوپكورننىڭ زيانى ازداۋ بولعانىمەن، مايعا قۋىرىلعاندا ونىڭ دا دەنساۋلىققاتيگىزەر كەرى اسەرى ۇلعايا تۇسەدى. بارلىق تالاپتارى قاتاڭ ساقتالسا دا ەكى ءونىمدى دە شەكتەن تىس پايدالانۋ اعزا ءۇشىن زياندى.