قازاقستاننىڭ بيۋدجەتتىك ساياساتى – ەكونوميكانى قارجىلىق رەتتەۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى. بۇل ماسەلە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ەرەكشە اتاپ وتكەن تاقىرىپتارىنىڭ ءبىرى بولدى. بۇل تۋرالى Aqshamnews.kz سايتى حابارلايدى.
سەنات دەپۋتاتى امانگەلدى نۇعمانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ، ينفراقۇرىلىمدى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ، سيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ، ەنەرگەتيكانى دامىتۋ، يادرولىق كلاستەر قۇرۋ جانە اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ الەۋەتىن نىعايتۋ سەكىلدى باستامالار بيۋدجەت قاراجاتىن ءتيىمدى ءارى ۇتىمدى پايدالانۋدى تالاپ ەتەدى.
ايماقتاردىڭ دوتاسيالىق تاۋەلدىلىگى
2025 جىلعا ارنالعان مالىمەتتەرگە سايكەس، قازاقستانداعى 20 ءوڭىردىڭ ىشىندە تەك اتىراۋ وبلىسى، استانا جانە الماتى قالالارى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە دونور بولىپ تابىلادى. قالعان وڭىرلەر بيۋدجەت تاپشىلىعىن دوتاسيالار ارقىلى تولتىرىپ كەلەدى.
ايماقتار اراسىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تەڭسىزدىك تە ايقىن كورىنىس تاپقان:
ءجىو جان باسىنا شاققاندا:
اتىراۋ وبلىسى – 13 958،2 مىڭ تەڭگە
الماتى قالاسى – 7 295،3 مىڭ تەڭگە
استانا – 6 276،2 مىڭ تەڭگە
ەڭ تومەن كورسەتكىشتەر:
تۇركىستان وبلىسى – 1 472،5 مىڭ تەڭگە
جامبىل وبلىسى – 1 820،5 مىڭ تەڭگە
جەتىسۋ وبلىسى – 2 011،4 مىڭ تەڭگە
بۇل ساندار وڭىرلىك دامۋ دەڭگەيىنىڭ ايتارلىقتاي تەڭسىزدىگىن كورسەتەدى.
بيۋدجەتتىك زاڭنامانى رەفورمالاۋ قاجەتتىلىگى
سەناتور نۇعمانوۆتىڭ پىكىرىنشە، قازىرگى بيۋدجەتتىك جۇيە ايماقتار اراسىنداعى تەڭسىزدىكتى جويۋعا تولىق مۇمكىندىك بەرمەيدى. جاڭا بيۋدجەتتىك كودەكستە ءوڭىرارالىق قارجىلىق قاتىناستاردى جاقسارتۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار نورمالار بار، الايدا ولار جەتكىلىكسىز.
ول مىنانداي وزگەرىستەردى ۇسىنادى:
ايماقتاردىڭ قارجىلىق دەربەستىگىن ارتتىرۋ؛
دوتاسيالارعا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋ؛
جەرگىلىكتى بيۋدجەتتىڭ تابىس كوزدەرىن زاڭ جۇزىندە بەكىتۋ؛
ماقساتسىز جۇمسالاتىن قارجىنى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ.
«كوپ قۇقىق – كوپ جاۋاپكەرشىلىك» قاعيداسى
سەناتوردىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتتىك دەربەستىك جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ قۇزىرەتى مەن جاۋاپكەرشىلىگىنە تىكەلەي بايلانىستى. الەمدىك تاجىريبەدە كەڭىنەن قولدانىلاتىن قاراپايىم قاعيدا بار:
«كوپ قۇقىق – كوپ مىندەت، كوپ دەربەستىك – كوپ جاۋاپكەرشىلىك».
بۇل قاعيدانى قازاقستاندا نەعۇرلىم تەز ەنگىزسەك، ايماقتاردىڭ قارجىلىق تاۋەلدىلىگىن ازايتىپ، ەكونوميكالىق تۇراقتىلىق پەن وڭىرلىك دامۋ ءۇشىن بەرىك نەگىز قالدىرا الامىز.