بجزق-مەن ءبىر كۇن
«ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ باستى ميسسياسى – زەينەتاقى جيناقتارىن سەنىمدى ەسەپكە الۋ جانە ءاربىر سالىمشىعا قولجەتىمدى، ساپالى زەينەتاقى قىزمەتتەرىن كورسەتۋ. قور ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ءار ادامنىڭ، ياعني بجزق سالىمشىلارىنىڭ مۇددەسىن كوزدەيدى. سول سالىمشىلاردىڭ قاراجاتىنا شاشاۋ شىعارماي يە بولىپ وتىرعان، ءتيىستى قارجىلىق قىزمەتتەر كورسەتىپ كەلە جاتقان «بجزق» اق-نىڭ الماتى قالاسىنداعى فيليالىنىڭ بۇگىنگى تىنىس-تىرشىلىگى قانداي؟ كەيىنگى جىلدارى قانداي تىڭ جاڭالىقتار ورىن الدى؟ ءبىز فيليال جۇمىسىمەن جاقىن تانىسۋ ءۇشىن اتالعان ىرگەلى مەكەمەگە ات باسىن بۇردىق.
ەڭ تانىمال قىزمەت ءتۇرى
«بجزق» اق-نىڭ الماتى قالالىق فيليالىندا كۇندەلىكتى جۇمىس كۇنى تاڭەرتەڭگىلىك لەزدەمەدەن باستالادى. وندا فيليال ديرەكتورى امىرەنوۆ نۇرلان سليامبەك ۇلى قىزمەتكەرلەرىنە ءاربىر تۇتىنۋشىعا ساپالى قىزمەت كورسەتە وتىرىپ، زەينەتاقى زاڭناماسىنا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەردى، جاڭا قىزمەتتەردى جان-جاقتى ءتۇسىندىرۋدى مىندەتتەيدى. سايكەسىنشە ءاربىر قىزمەتكەر كەلۋشىلەردى جىلى جۇزبەن قارسى الىپ، قاجەتتى قىزمەتتەردى كورسەتىپ، سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى جانە زەينەتاقى جۇيەسىندە بولىپ جاتقان وزگەرىستەرمەن تانىستىرادى. ياعني فيليال قىزمەتكەرلەرىنىڭ ادەتتەگى جۇمىس كۇنى قور كەڭسەلەرىندە جانە ولاردان تىس جەردە قوردىڭ سالىمشىلارىنا (الۋشىلارىنا) جيناقتاۋشى زەينەتاقى جۇيەسى اياسىندا بىلىكتى جانە ساپالى قىزمەت كورسەتۋدەن باستالادى.
بيىلعى جارتى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قورداعى ەڭ تانىمال قىزمەت – جەكە زەينەتاقى شوتتارىنىڭ (جزش) جاي-كۇيى تۋرالى اقپارات الۋ. جالپى، بجزق قىزمەتتەرىنىڭ 93 پايىزدان استامى ونلاين فورماتتا كورسەتىلەدى.
بىزدە ءبارى قولجەتىمدى
– ءبىزدىڭ فيليال قىزمەتكەرلەرى قالاداعى اۋەزوۆ، تۇركسىب جانە المالى اۋداندارىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان 3 وپەراسيالىق بولىمشەدە ەڭبەك ەتەدى. وپەراتورلارىمىز كۇن سايىن 600-دەن استام قىزمەت كورسەتەدى. مۇندا 28 مامان، ال بارىپ قىزمەت كورسەتەتىن بولىمدە 11 ادام ءوز مىندەتتەرىن ابىرويمەن اتقارىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ قوردىڭ قىزمەتى مەگاپوليستەن تىس ايماقتارعا دا قولجەتىمدى. ناقتىراق ايتساق، ەسىك، قاسكەلەڭ، تالعار، قونايەۆ قالالارىنداعى، وتەگەن باتىر، ۇزىناعاش، شونجى، كەگەن اۋىلدارىنداعى سالىمشىلارىمىزعا ارنالعان قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا دەربەس قىزمەت كورسەتىلەدى، – دەيدى فيليال باسشىسى نۇرلان سليامبەك ۇلى.
شالعايداعى ەلدى مەكەندەردە تۇراتىن سالىمشىلارعا بجزق قىزمەتتەرىن «قازپوشتا» ارقىلى الۋعا دا جاعداي جاسالعان. ماسەلەن، 2021 جىلدىڭ جەلتوقسانىنان بەرى قاراساي اۋدانى شامالعان ستانسياسىنىڭ جانە ىلە اۋدانى جەتىگەن كەنتىنىڭ تۇرعىندارى زەينەتاقى جيناعى تۋرالى مالىمەتتەردى ءبىلۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى «قازپوشتا» بولىمشەسىنە جۇگىنە الادى.
– بيىلعى ءساۋىر ايىنان باستاپ جامبىل اۋدانىنىڭ قارعالى، رايىمبەك اۋدانىنىڭ نارىنقول، ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ بايدىبەك بي جانە بالقاش اۋدانىنىڭ باقاناس اۋىلدارىندا «قازپوشتانىڭ» تاعى ءتورت نۇكتەسى ىسكە قوسىلدى. ۇلتتىق پوشتا وپەراتورىمەن بىرلەسكەن جوبانىڭ ناتيجەسىندە قور سالىمشىلارى شالعايدا تۇرىپ تا جەكە دەرەكتەمەلەرىنە وزگەرىستەر نەمەسە تولىقتىرۋلار ەنگىزە الادى، – دەيدى نۇرلان امىرەنوۆ.
الەۋمەتكە جاقىنبىز
ءيا، قور سالىمشىلاردىڭ ءوز جيناقتارى تۋرالى اقپاراتتى جىلدام الۋى ءۇشىن بارىنشا جاعداي جاساپ كەلەدى. بجزق قىزمەتتەرى تاۋلىك بويىنا، كەز-كەلگەن جەردە قولجەتىمدى بولۋى ءۇشىن 2021 جىلدىڭ جازىنان باستاپ قور ماماندارى الماتىداعى دوستىق داڭعىلى، 85 مەكەنجايىندا ورنالاسقان «الەۋمەتتىك قىزمەتتەر ۇيىندە» دە سالىمشىلارعا (الۋشىلارعا) قىزمەت كورسەتە باستادى. وندا دا زەينەتاقى جۇيەسىنىڭ بارلىق باعىتى بويىنشا تولىققاندى قىزمەتتەر كورسەتىلەدى.
بجزق الماتى فيليالىنىڭ بارىپ قىزمەت كورسەتۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ايگۇل بيمۋرزايەۆا بىزگە قوردىڭ «ءموبيلدى اگەنت» قىزمەتى تۋرالى ايتىپ بەردى. بۇل قىزمەت قوردىڭ كەڭسەسىنە دەنساۋلىعىنا بايلانىستى وزدىگىنەن كەلە المايتىن تۇتىنۋشىلارعا، ياعني ءى جانە ءىى توپتاعى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا ارنالعان. بارلىق قاجەتتى تەحنيكالىق قۇرالدارمەن جاراقتالعان «ءموبيلدى اگەنت» ارقىلى بارىپ قىزمەت كورسەتۋ ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جىل باسىنان بەرى 6 مىڭنان استام وپەراسيا جۇرگىزگەن.
جالپى، قاي ساناتتاعى ادام بولماسىن، بارلىق سالىمشى بجزق سايتىنان جانە ۇيالى قوسىمشاسىنان تاۋلىك بويىنا كەز-كەلگەن جەردە وتىرىپ، جەكە زەينەتاقى شوتىنان ءۇزىندى كوشىرمە الىپ، دەرەكتەمەلەرگە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىپ، بولاشاق زەينەتاقىسىنىڭ مولشەرىن شامالاپ ەسەپتەۋىنە بولادى. ياعني بۇل قىزمەتتىڭ ءبارى اشىق، ءاردايىم قولجەتىمدى دەگەن ءسوز.
بۇگىنگى كۇنى بجزق-نىڭ الماتى قالاسى فيليالىندا مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى (مزج) ەسەبىنەن اشىلعان 1 740 070 جەكە زەينەتاقى شوتى (جزش) بار. بۇل كورسەتكىش مزج اۋداراتىن قور سالىمشىلارىنىڭ جالپى ۇلەسىنىڭ 16% استامىن قۇرايدى. جەكە شوتتاردا شامامەن 3 تريلليون تەڭگە جيناقتالعان.
بۇدان باسقا، مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن اشىلعان 36 238 جزش-داعى زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ كولەمى 18 ميلليارد تەڭگەدەن استى. سونداي-اق، قازىرگى كۇنى ەرىكتى زەينەتاقى جارنالارىن تارتۋ بويىنشا دا جۇمىستار بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە. بۇل باعىتتا فيليال قورىندا بۇگىندە 80 مىڭعا جۋىق جزش بار، ولارداعى جيناق سوماسى 903 ميلليون تەڭگەدەن اسادى.
الەۋمەتتىك كودەكس مۇمكىندىگى
بارشامىزعا ءمالىم، بيىلعى 1 شىلدەدەن باستاپ ەلىمىزدە مۇلدەم تىڭ جاڭا جوبا – الەۋمەتتىك كودەكس كۇشىنە ەندى. بۇل قۇجات ادامدى تۋعانىنان باستاپ تاياققا سۇيەنگەن شاعىنا دەيىن الەۋمەتتىك قولداۋ، جۇمىسقا ورنالاسۋ، ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى، الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ، ومىرلىك قيىن جاعدايلار تۋىنداعان كەزدەگى كومەك سىندى ءبىرقاتار ماسەلەنى قامتيدى. ال بۇل قۇقىقتىق اكتىدە زەينەتاقى جۇيەسىنە قاتىسۋشى سالىمشىلارعا قانداي مۇمكىندىكتەر بەرىلگەن؟
– الەۋمەتتىك كودەكس زەينەتاقى جۇيەسىنە قاتىسۋشى سالىمشىلاردىڭ ينۆەستيسيالىق مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرادى. سول مۇمكىندىكتەردىڭ ءبىر بولىگى – سالىمشىلار ءوز اكتيۆتەرىن باسقارۋ قۇقىعىن كەڭەيتە الادى. ناقتىراق ايتساق، ەندى سالىمشىلاردىڭ مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى (مزج) جانە مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى (مكزج) ەسەبىنەن زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ 50% اسپايتىن بولىگىن ينۆەستيسيالىق پورتفەلدى باسقارۋشىنىڭ (يپب) سەنىمگەرلىك باسقارۋىنا بەرۋ مۇمكىندىگى بار. ول ءۇشىن ەڭ تومەنگى جەتكىلىكتىلىك شەگى ەسكەرىلمەيدى، باسقارۋشى كومپانيانى سالىمشى ءوز بەتىنشە تاڭداي الادى. ال ەرىكتى زەينەتاقى جيناقتارى بار سالىمشىلار زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ 100% دەيىن يپب-عا بەرە الادى، – دەيدى «بجزق» اق الماتى قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى نۇرلان امىرەنوۆ.
بۇل رەتتە مەملەكەت زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ساقتالۋ كەپىلدىگىن جيناقتاردىڭ ق ر ۇلتتىق بانكىنىڭ قاراماعىنداعى بولىگىنە عانا بەرەتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. ال جەكە باسقارۋعا بەرىلەتىن زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ساقتالۋىنا جانە ولاردىڭ تابىستىلىعىنا سالىمشى تاڭداعان كومپانيا جاۋاپتى بولادى. سوندىقتان، زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن يپب-عا سەنىمگەرلىك باسقارۋعا اۋدارماس بۇرىن، نارىقتاعى باسقارۋشى كومپانيالاردىڭ قولدانىستاعى تىزبەسىن قاراپ، ولاردىڭ بجزق سايتىنداعى ينۆەستيسيالىق دەكلاراسيالارىن، ينۆەستيسيالىق قىزمەتتەرىنە جاسالعان شولۋلاردى زەردەلەپ، تاڭدالعان جەكە كومپانيانىڭ تاجىريبەسى جانە جۇمىس ناتيجەلەرىمەن تانىسىپ، ىقتيمال تاۋەكەلدەردى مۇقيات ەسكەرگەن ءجون. بۇل جونىندە بجزق سايتىنان تولىعىراق تانىسۋعا بولادى.
جاڭا مىندەتتەر جۇكتەلدى
جاڭا كودەكستە ۇسىنىلعان ءىس-شارالار الەۋمەتتىك قورعاۋ جۇيەسىن قايتا جۇكتەۋگە، ونى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس ەتىپ وڭتايلاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. زەينەتكە ەڭبەك سىڭىرگەن جىلدارى بويىنشا شىققان ازاماتتار ەمدەلۋ جانە تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ ءۇشىن ءوز جيناقتارىن تولىق كولەمدە پايدالانا الادى. بۇل ساناتقا اسكەري قىزمەتشىلەر، ارناۋلى مەملەكەتتىك جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ، مەملەكەتتىك فەلدەگەرلىك قىزمەتتىڭ قىزمەتكەرلەرى جاتادى. قالعان زەينەتكەرلەر، ەگەر ولاردىڭ زەينەتاقى تولەمدەرىنىڭ مولشەرى 40% تومەن ەمەس دەڭگەيدەگى تابىستى الماستىرۋ كوەففيسيەنتىن قامتاماسىز ەتسە، جوعارىدا اتالعان ماقساتتارعا مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن قالىپتاستىرىلعان زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ 50% دەيىن پايدالانۋ قۇقىعىن ساقتايدى.
وسى كودەكستە بجزق-نىڭ مىندەتتەرىنە جۇمىس بەرۋشىنىڭ مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارىن تارتۋ قوسىمشا جۇكتەلگەنىنەن حاباردارمىز. بۇل تۋرالى فيليال باسشىسى ن.امىرەنوۆ:
– ءيا، الەۋمەتتىك كودەكستەگى تاعى ءبىر جاڭالىق – 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ بجزق-نىڭ مىندەتتەرىنە قوسىمشا جۇمىس بەرۋشىنىڭ مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارىن (جمزج) تارتۋ جۇكتەلىپ وتىر. جمزج تەك 1975 جىلعى 1 قاڭتاردان كەيىن تۋعان جۇمىسكەرلەر ءۇشىن جۇمىس بەرۋشىنىڭ ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى جانە جۇمىسكەردىڭ اي سايىنعى تابىسىنان: 2024 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ 1،5% مولشەرىندە بەلگىلەنىپ، 2028 جىلى 5% جەتكەنگە دەيىن جىل سايىن 1% ۇلعايىپ وتىرادى. جمزج-نى وسىلاي كەزەڭ-كەزەڭمەن ەنگىزۋ جۇمىس بەرۋشىگە تۇسەتىن جۇكتەمەنى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، – دەدى.
ءتۇيىن.
مىنە، ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنىڭ بۇگىندە سەنىمدى قارجى ينستيتۋتىنا اينالعانىن كورىپ وتىرمىز. بجزق باسشىلىعى مەن قىزمەتكەرلەرى سالىمشىلار جانە زەينەتاقى جيناقتارىن الۋشىلار الدىندا قور قىزمەتىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋعا، رەسۋرستاردى ۇنەمدى ءارى ۇتىمدى پايدالانۋعا جاۋاپتى. 2022 جىلى بجزق جاڭا كورپوراتيۆتىك دامۋ ستراتەگياسىن قابىلداعان بولاتىن. وسى ستراتەگيا شەڭبەرىندە سەرۆيستەردى ودان ءارى اۆتوماتتاندىرۋ، قىزمەت كورسەتۋدىڭ بەلسەندى فورماتىن دامىتۋ بويىنشا جۇمىستار قارقىندى جالعاسۋدا.