قازىرگى تاڭدا الماتى قالاسىنىڭ مەكتەپتەرىندە جازعى دەمالىستى پايدالى ءارى مازمۇندى وتكىزۋدى ماقسات ەتكەن ەتنولاگەرلەر جۇمىس ىستەپ جاتىر.
بالانىڭ دەمالىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋمەن قاتار، ولاردىڭ ءوي-ورىسىن، شىعارماشىلىعىن دامىتۋعا باعىتتالعان بۇل جوبالار اتا-انالار تاراپىنان جوعارى باعاعا يە بولۋدا.
الاتاۋ اۋدانىنداعى №196 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جانىنان اشىلعان «EcoCAMP» اتتى جازعى لاگەر – سونىڭ جارقىن ءبىر مىسالى. مەكتەپ ديرەكتورى گۇلميرا بۇركىتباي قىزىنىڭ جەتەكشىلىگىمەن جۇزەگە اسىپ جاتقان بۇل جوبانى بىلىكتى ۇستاز ايجان سەرىكقالي قىزى ۇيلەستىرۋدە. ءوز ىسىنە جاناشىر ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ارقاسىندا لاگەر شىن مانىندە بالانىڭ جازعى دەمالىسىن مازمۇندى ءبىلىم مەن قىزىققا تولى تاجىريبەلىك الاڭعا اينالدىرىپ وتىر.
اتا-انالاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل جاي عانا ۋاقىتشا ويىن-ساۋىق الاڭى ەمەس – بالانىڭ جان-جاقتى دامۋىنا ارنالعان ەرەكشە ورتا. لاگەرگە قاتىسقان وقۋشىلار ءار كۇنىن جاڭا تاقىرىپپەن قارسى الۋدا. 10 كۇن – 10 ءتۇرلى باعىت: حيميا، استرونوميا، ەكولوگيا، بيوتەحنولوگيا، روبوتوتەحنيكا سىندى عىلىم سالالارى بالاعا ويىن ارقىلى تانىستىرىلادى. بالالار ءوز قولدارىمەن ۆۋلكان جاساپ، ميكروسكوپپەن زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، روبوت قۇراستىرىپ، ءتىپتى راكەتا ۇشىرىپ كورەدى.
الماتىلىق اتا-انا، الاتاۋ اۋدانىنىڭ تۇرعىنى گۇلميرا بولات قىزى اقانوۆا بۇل لاگەرگە ەرەكشە ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، رەداكسيامىزعا حات جازىپتى. ونىڭ قىزى ايارۋ جۇماعازى «Bablgam» اتتى توپتا بولىپ، ەرەكشە اسەرلى كۇندەردى باسىنان وتكەرىپ جاتىر ەكەن. «ءبىز بالا كۇنىمىزدە كورمەگەن تاجىريبەلەردى ءقازىر بالالارىمىز كورىپ، جاساپ ۇيرەنىپ ءجۇر. بۇل – ۇلكەن جەتىستىك»، – دەيدى اناسى.
لاگەردەگى تاعى ءبىر جاڭاشىل جوبا – «قازىنا كارتاسى» مەن «قازىنا تيىنى» اتتى ىنتالاندىرۋ جۇيەسى. بالالار كۇن سايىنعى ءتارتىبى مەن بەلسەندىلىگى، جاقسى ارەكەتتەرى ءۇشىن تيىن الىپ، ونى ارنايى ساندىققا جينايدى. بۇل – بالالاردى ءوز ارەكەتىنە باعا بەرۋگە، جاۋاپكەرشىلىككە ۇيرەتەتىن ءتيىمدى ءتاسىل. كەشكىلىك كەرى بايلانىس كەزىندە ولار نە ۇيرەندى، نە ۇنادى، قانداي قيىندىق بولدى – ءبارىن بىرگە تالقىلايدى.
– بالامىزدىڭ كوزى جانىپ، ءاربىر كۇننەن جاڭا نارسە ۇيرەنىپ، شابىتتانىپ كەلگەنىن كورۋ – اتا-انا ءۇشىن ەڭ ۇلكەن قۋانىش. وسىنداي ەرەكشە فورماتتا جازعى دەمالىس ۇيىمداستىرىپ، بالالارعا ءبىلىم مەن قۋانىش سىيلاعان مەكتەپ ۇجىمىنا، لاگەر ۇيىمداستىرۋشىلارىنا العىسىمدى بىلدىرەمىن. بۇل ءبىز ءۇشىن بالالىق شاقتىڭ ەڭ ءتاتتى ەستەلىكتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ قالارى ءسوزسىز، – دەيدى ايارۋدىڭ اناسى.
ول تاربيەشىلەردىڭ ءار بالاعا جەكە كوڭىل ءبولىپ، ەركەلەتىپ، شابىتتاندىرىپ وتىرعانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
لاگەرگە جەتەكشىلىك ەتكەن ايجان سەرىكحالي قىزىنىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جازعى مەكتەپتەر – تەك ۋاقىت وتكىزۋ ەمەس، بالانىڭ بولاشاعىنا جاسالعان ينۆەستيسيا. «بالالار عىلىممەن، شىعارماشىلىقپەن، جاڭاشىل ويمەن تانىسا وتىرىپ، وز-وزىنە سەنۋدى، ءوز ويىن جەتكىزۋدى ۇيرەنەدى. بۇل دا – ۇلكەن ومىرگە دايىندىق»، – دەيدى ول.
كرەاتيۆتى اتاۋلار بەرىلگەن توپتار – «Bubblegum»، «Unicorns»، «Ecoساربازدار» – بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، لاگەر ءومىرىن جارقىن ءارى ۇمىتىلماس ەتتى. ۇستازدار مەن تاربيەشىلەردىڭ شىعارماشىلىقپەن، ماحابباتپەن جاساعان جۇمىسى – ءار بالانىڭ جۇرەگىنەن ورىن الدى.
قورىتا ايتقاندا، №196 مەكتەپ جانىنداعى «EcoCAMP» لاگەرى – ءبىلىم مەن تاربيەنى، عىلىم مەن ويىندى، ەموسيا مەن دامۋدى ۇيلەستىرە بىلگەن بىرەگەي جازعى جوبا. وسىنداي لاگەرلەر كوپتەپ ۇيىمداستىرىلسا، بالالار ءۇشىن جازعى دەمالىس تەك ويىن ەمەس، ومىرلىك موتيۆاسياعا اينالاتىنى