ەلىمىزدە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا رەفورمالار جۇرگىزىلۋدە. ەكونوميكانى بىلىكتى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋ مىندەتى قويىلدى. جاھاندىق ترەندتەر مەن ىشكى سىن-قاتەرلەر اياسىندا ەل ۇكىمەتى بولاشاققا باعدارلانعان جانە قوعامنىڭ سۇرانىستارىنا جاۋاپ بەرەتىن زاماناۋي ءارى قولجەتىمدى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قۇرۋعا كۇش سالۋدا. ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىمەن بايلانىسىن كۇشەيتۋ قاجەت. يننوۆاسيالىق ساياساتتى ەلىمىزدىڭ عىلىمي-تەحنولوگيالىق باسىم باعىتتارىمەن ۇندەستىرۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر.
مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ
2019 جىلدان باستاپ قازاقستاندا مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىن رەفورمالاۋ بويىنشا قولجەتىمدىلىكتى، ساپانى جانە اشىقتىقتى ارتتىرۋعا باعىتتالعان جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ءاربىر بالانىڭ ساپالى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن ءبىلىم الۋعا قۇقىعىن قامتاماسىز ەتۋ بولىپ سانالادى.
ەگەر 2019 جىلى ەلىمىزدە 892 مىڭ بالا تاربيەلەنگەن 10،5 مىڭ مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم جۇمىس ىستەسە، 2025 جىلعا قاراي مۇنداي ۇيىمداردىڭ سانى 1 ملن-نان استام بالانى قامتي وتىرىپ، 11،8 مىڭعا دەيىن ءوستى. بۇل رەتتە قامتۋ قۋاتى از شاعىن ورتالىقتاردان تۇراقتى ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى بار تولىققاندى بالاباقشالار اشۋعا كوشۋدى اتاپ وتۋگە بولادى.
كەزەككە قاتىستى ماسەلەدە ايتارلىقتاي وزگەرىستەر بولدى. 2019 جىلى مەكتەپكە دەيىنگى ورىنعا كەزەكتە 446 176 بالا تۇردى. 2025 جىلعى 1 قاڭتاردا بۇل كورسەتكىش 2 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى 84 مىڭ بالاعا دەيىن قىسقاردى. وسىلايشا، التى جىل ىشىندە كەزەك كۇتكەندەر سانى شامامەن 5 ەسەگە ازايدى. بۇل مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەر جەلىسىن جۇيەلى تۇردە كەڭەيتۋ، ورىنداردى ءبولۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن ەنگىزۋ جانە ۆاۋچەرلىك قارجىلاندىرۋ سياقتى پروسەستەردى سيفرلاندىرۋ ارقىلى مۇمكىن بولدى.
بۇرىن بالاباقشاعا جازىلۋ ءراسىمى: شامادان تىس جۇكتەلگەن ەلەكتروندىق كەزەك، اۋماقتىق تەڭگەرىمسىزدىك، ورىنداردى ءبولۋدىڭ كۇماندى سحەمالارى، جالعان قابىلداۋ سىندى كوپتەگەن قيىندىقتارمەن قاتار جۇرەتىن. بۇل ماسەلەلەر اسىرەسە ءىرى قالالاردا جانە تەز دامىپ كەلە جاتقان اگلومەراسيالاردا وتكىر كۇيدە بولدى. بۇگىنگى تاڭدا بۇل قيىندىقتار سيفرلىق سەرۆيستەردىڭ، بالالاردى ەسەپكە الۋدى اۆتوماتتاندىرۋدىڭ جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋدىڭ اشىق راسىمدەرىن ەنگىزۋدىڭ ارقاسىندا بىرتىندەپ ەڭسەرىلۋدە.
مەكتەپكە دەيىنگى سالانى قارجىلاندىرۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋداعى نەگىزگى قادام – ۆاۋچەرلىك جۇيەنى ەنگىزۋ. 2024 جىلعى 9 شىلدەدەن باستاپ تاراز قالاسىندا دەربەستەندىرىلگەن قارجىلاندىرۋدى ەسكەرە وتىرىپ، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋعا مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىن ورنالاستىرۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا باستالدى.
جۇيە اتا-انالارعا ۆاۋچەر – بارلىق تالاپتارعا سايكەس كەلەتىن كەز كەلگەن بالاباقشادا (مەملەكەتتىك نەمەسە جەكە) پايدالانۋعا بولاتىن جەكە «سەرتيفيكات» بەرۋدى كوزدەيدى. بۇل اتا-انالاردىڭ تاڭداۋىن كەڭەيتەدى، ۇيىمدار اراسىنداعى باسەكەلەستىككە ىقپال ەتەدى جانە قىزمەت ساپاسىن جاقسارتادى. سونىمەن قاتار جۇيە قايتالانۋدى جانە جالعان تىزىمدەردى بولدىرمايدى، بۇل 27 ملرد تەڭگەدەن استام ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەردى.
بۇگىنگى تاڭدا ۆاۋچەرلىك جۇيە 12 قالا مەن 3 اۋداندا كەڭەيتىلۋدە. 2025 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جوبا بەكىتىلگەن كەستەگە سايكەس بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا كەزەڭ-كەزەڭىمەن ەنگىزىلەتىن بولادى.
2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ 93،1%-ى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەمەن جانە وقىتۋمەن قامتىلدى. 2025 جىلى مەكتەپكە دەيىنگى، ورتا، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2023-2029 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىندا كوزدەلگەندەي قامتۋدى 95%-عا دەيىن ارتتىرۋ، ال 2028 جىلعا قاراي – 100%-عا جەتۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل تاپسىرما پرەزيدەنتتىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: ءبارىمىز جانە ءارقايسىمىز ءۇشىن. ءقازىر جانە ءاردايىم» سايلاۋالدى باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە بەرىلدى.
وسىلايشا، قازاقستان مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا تۇراقتى ىلگەرىلەۋدى كورسەتىپ وتىر. دايەكتى رەفورمالار، سيفرلاندىرۋعا سۇيەنۋ، ۆاۋچەرلىك قارجىلاندىرۋدى ەنگىزۋ جانە قول جەتكىزۋگە باسىمدىقتىڭ بەرىلۋى جۇيەنى تيىمدىرەك ءارى وتباسىلاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە باعدارلانۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى رەفورمالار
سوڭعى جىلدارى قازاقستان ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋعا، وقۋشىلار مەن پەداگوگتار ءۇشىن جاعدايدى جاقسارتۋعا، سونداي-اق قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتتارىن ەنگىزۋگە باعىتتالعان ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ بويىنشا اۋقىمدى قادامدار جاساۋدا.
2024-2025 وقۋ جىلىنىڭ باسىندا ەلىمىزدە 8 مىڭعا جۋىق مەكتەپ جۇمىس ىستەيدى، وندا 3،9 ملن-نان استام وقۋشى، ونىڭ ىشىندە 352 مىڭ ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارى وقيدى.
2024-2025 وقۋ جىلىندا ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىندە 406 مىڭ پەداگوگ جۇمىس ىستەيدى — وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 8 مىڭعا ارتىق. 2020 جىلدان باستاپ پەداگوگ مارتەبەسىن كوتەرۋ ساياساتى شەڭبەرىندە مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى 100%-عا كوبەيدى. 2023 جىلى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەشىلەر مەن تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ پەداگوگتەرىنە قوسىمشا ۇستەمەاقىلار، سونداي-اق بىلىكتىلىك ساناتتارى، ەڭبەك ءوتىلى، ەڭبەك جاعدايلارى، اكادەميالىق دارەجەسىنىڭ بولۋى جانە تالىمگەرلىك ءۇشىن قوسىمشا اقىلار ەنگىزىلدى. اۋىلدىق جەرلەردە مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى قالاداعى جالاقىدان كەم دەگەندە 25%-عا جوعارى. 2025 جىلى 11 مىڭنان استام پەداگوگ بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتتى، ولاردىڭ شامامەن 58%-ى اۋىل مۇعالىمدەرى. 2025 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ اتتەستاتتاۋ پروسەسىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتەتىن پەداگوگتەردىڭ ۇزدىكسىز كاسىبي دامۋىنىڭ جاڭا پلاتفورماسى جۇمىسىن باستادى.
ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندە كوپتىلدىلىكتى، ينكليۋزيۆتى وقىتۋدى جانە باعالاۋدىڭ باسقا دا تۇرلەرىن قوسقاندا، زاماناۋي پەداگوگيكالىق تاسىلدەر بەلسەندى ەنگىزىلۋدە. سيفرلاندىرۋعا كوپ كوڭىل بولىنۋدە: 1757 مەكتەپتە STARLINK سپۋتنيكتىك ينتەرنەتى قوسىلعان جانە بارلىق وقۋلىقتار سيفرلاندىرىلىپ، 11 سيفرلىق پلاتفورمادا قول جەتىمدى.
قازاقستان ورتالىق ازياداعى مەكتەپ ءبىلىمىنىڭ ساپاسىن باعالاۋدىڭ ۇلتتىق جۇيەسى – ببجم حالىقارالىق اككرەديتاسياسىنان وتكەن جالعىز مەملەكەت. بۇل قۇرال حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەستىگىن راستايتىن RCEC (Research Centre for Examination and Certification) ساپا بەلگىسىن الدى. ببجم وقۋ باعدارلامالارىنىڭ تيىمدىلىگىن وبەكتيۆتى باعالاۋعا، ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنىڭ كۇشتى جانە ءالسىز جاقتارىن انىقتاۋعا جانە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋ باعىتتارىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ببجم شەڭبەرىندە ساۋاتتىلىقتىڭ ءۇش: وقۋ، ماتەماتيكالىق جانە جاراتىلىستانۋ باعىتى باعالانادى. RCEC-پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ ەكى جىلىندا باعالاۋ شەڭبەرىن ازىرلەۋدى، تەست سۇراقتارىن دايىنداۋدى، تەستىلەۋ ديزاينىن ازىرلەۋدى، سيفرلىق پلاتفورمادا تەستىلەۋدى باسقارۋدى، حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس ناتيجەلەردى كەڭەيتۋدى جانە تالداۋدى قامتيتىن ببجم اككرەديتتەۋدىڭ 7 كەزەڭى ءوتتى.
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ تابىستى جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن پەداگوگتاردى دايارلاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى، وسى ماماندىقتىڭ بەدەلى ارتۋدا. مەملەكەت ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا ۇزدىك مامانداردى تارتۋ ءۇشىن كۇش سالىپ جاتىر. رەفورمالار شەڭبەرىندە مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى كوبەيدى، بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ جانە پەداگوگيكالىق شەبەرلىكتى دامىتۋ باعدارلامالارى ەنگىزىلدى. جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىس ءقازىردىڭ وزىندە ناتيجە بەرۋدە، مەكتەپتەردىڭ تۇلەكتەرى ودان ءارى وقۋ ءۇشىن پەداگوگيكالىق ماماندىقتاردى تاڭداۋدا.
رەسپۋبليكادا پەداگوگتەردى اتتەستاتتاۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسى بار. وسىلايشا، 2025 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ مۇعالىمدەردىڭ ۇزدىكسىز كاسىبي دامۋىنا ارنالعان «ۇستاز» ۇلتتىق پلاتفورماسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ەنگىزۋ باستالدى. بۇل پلاتفورما اتتەستاتتاۋ ۇدەرىسىن اناعۇرلىم اشىق ەتەدى. 2025 جىلى پلاتفورما ارقىلى 150 مىڭعا جۋىق قازاقستاندىق پەداگوگ اتتەستاتتاۋدان وتەدى.
پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىمەن بارلىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا «ادال ازامات» ءبىرىڭعاي تاربيە باعدارلاماسى ەنگىزىلۋدە. بيىلدان باستاپ وعان جەكە مەكتەپتەر دە قوسىلىپ، 2026 جىلى اۋقىمدى تاراتۋ ءۇشىن شارالار قابىلدانادى.
باعدارلاما اياسىندا مەكتەپتەر جانىنان اتا-انالاردى پەداگوگيكالىق قولداۋ ورتالىقتارى (اپقو) اشىلدى، ال وڭىرلەردە پسيحولوگيالىق قولداۋ ورتالىقتارى (پقو) قۇرىلدى. باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى – سىنىپ جەتەكشىلەرىنىڭ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ تالىمگەرلەرى مەن تاربيەشىلەرى رەتىندەگى ءرولىن نىعايتۋ.
«جايلى مەكتەپ» جوباسى
2019 جىلدان باستاپ ەلىمىزدە 1200 جاڭا مەكتەپتە 1 ملن-نان استام وقۋشىنى ورىنمەن قامتاماسىز ەتكەن اۋقىمدى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار ىسكە اسىرىلۋدا. اسىرەسە، 2023 جانە 2024 جىلدارداعى ناتيجەلەر 510 مىڭ وقۋشى ورنى بار 422 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلگەن كەزدە ەرەكشە ماڭىزدى يەلەندى.
بۇل كورسەتكىشتەر 32 اپاتتى جانە 71 ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتى جويۋ، سونداي-اق بۇكىل ەلىمىز بويىنشا 200 مەكتەپتە ورىن تاپشىلىعى سياقتى ءبىرقاتار نەگىزگى ماسەلەلەردى شەشۋدە ناعىز سەرپىلىس بولدى.
اپاتتى جانە ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتەردىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىس جالعاسۋدا، وعان كەشەندى شارالار، ونىڭ ىشىندە بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن جانە ينۆەستيسيالار تارتۋ كىرەدى.
جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالار اياسىنداعى نەگىزگى باسىم مىندەتتەردىڭ ءبىرى – بالالاردى وقىتۋ ءۇشىن قولايلى ورتا قۇرۋ. رەسپۋبليكادا «جايلى مەكتەپ» اۋقىمدى جوباسى ىسكە اسىرىلۋدا، زاماناۋي ىڭعايلى سىنىپتاردى، سپورتپەن اينالىسۋعا ارنالعان زالداردى، دەمالۋعا جانە شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋعا ارنالعان كەڭىستىكتى قاراستىراتىن ينفراقۇرىلىمنىڭ جاڭا ستاندارتتارى ازىرلەنۋدە.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا ەلىمىزدە 460 مىڭ وقۋشىعا ارنالعان 217 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. بۇگىنگى تاڭدا ولاردىڭ 105ء-ى پايدالانۋعا بەرىلدى، تاعى 112 جايلى مەكتەپ 2025 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتالادى.
بۇدان باسقا، رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەر قاراجاتى، سونداي-اق جەكە ينۆەستيسيالارىن تارتۋ ەسەبىنەن 92 مىڭ وقۋشى ورنى بار 127 مەكتەپ سالىنادى.
2023 جىلى سىبايلاس جەمقورلىقتان تاركىلەنگەن قاراجات ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلاتىن ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن قولداۋ قورىن قۇرۋ دا ماڭىزدى قادام بولدى. اتالعان قوردىڭ ارقاسىندا 100 مىڭعا جۋىق وقۋشىعا ارنالعان 89 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى قارجىلاندىرىلدى. ونىڭ ىشىندە 74،4 مىڭ ورىندىق 61 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلدى.
سونىمەن قاتار اۋدان ورتالىقتارى مەن اۋىلداردا جەتى باعىت بويىنشا 1000 مەكتەپتى جاڭعىرتۋ جالعاسۋدا. سوڭعى ءۇش جىلدا 4 مىڭنان استام مەكتەپتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاڭارتىلدى، 2 مىڭنان استام مەكتەپتە روبوتوتەحنيكا، حيميا، بيولوگيا، فيزيكا جانە STEM-پاندەردىڭ زاماناۋي كابينەتتەرى جاساقتالدى.
مەكتەپ ينفراقۇرىلىمىنىڭ ءبىرىڭعاي زاماناۋي فورماتىنا كوشۋدىڭ كەلەسى كەزەڭى – مەكتەپتەردى جاڭارتۋ. پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، الداعى 3 جىل ىشىندە ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە مەكتەپتەردى جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا. بۇگىنگى تاڭدا 1 231 مەكتەپ انىقتالدى، ولاردىڭ جارتىسىنان كوبى (54%) اۋىلدىق جەرلەردە ورنالاسقان. جاڭعىرتۋ جۇمىستارى اياسىندا شاتىردى اۋىستىرۋ، قاسبەتتەر مەن تەرەزەلەردى جاڭارتۋ، ينجەنەرلىك كوممۋنيكاسيالاردى — ەلەكترمەن جابدىقتاۋ، جىلىتۋ، سۋمەن جابدىقتاۋ، كارىز جانە جەلدەتۋدى كۇردەلى جوندەۋ جوسپارلانعان. سونداي-اق مەكتەپ اۋماقتارىن اباتتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ جۇرگىزىلەدى.
تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن 2025 جىل جۇمىسشى ماماندىقتارى جىلى بولىپ جاريالاندى. باستامالاردى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە ورتا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا العاش رەت كاسىپ تاڭداۋدا جانە مەكتەپ، كوللەدج جانە جۇمىس بەرۋشى اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى جولعا قويۋدا وقۋشىلاردى جۇيەلى سۇيەمەلدەۋ ءۇشىن پەداگوگ-كاسىپتىك باعدار بەرۋشى لاۋازىمى رەسمي تۇردە ەنگىزىلدى.
جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنا جۇمىسشى بىلىكتىلىگىن بەرۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا ىسكە اسىرىلۋدا. باستاما مەكتەپ ءبىلىمىنىڭ پراكتيكالىق باعىتىن كۇشەيتۋگە جانە جاستاردىڭ ەرتە جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىكتەرىن قولداۋعا باعىتتالعان. 11-سىنىپتى بىتىرگەننەن كەيىن وقۋشىلار تەك اتتەستات قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ورتا تەحنيكالىق ءبىلىم تۋرالى ديپلوم الادى. بۇگىنگى تاڭدا 905 تۇلەك كاسىبي بىلىكتىلىك پەن ەڭبەك نارىعىنا بىردەن شىعۋ مۇمكىندىگىن الىپ، كوللەدج ديپلومىمەن وقۋىن اياقتادى.
2025 جىلدىڭ اقپان ايىندا «جۇمىسشى ماماندىقتار قالاسى» فەستيۆالىنىڭ الاڭىندا جۇمىسشى ماماندىقتار جىلىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى ءوتتى. 5 كۇنگە سوزىلعان فەستيۆالدە 300-دەن استام ءىس-شارا وتكىزىلدى، كوللەدجدەر مەن كاسىپورىندار اراسىندا ىنتىماقتاستىق تۋرالى 250 مەموراندۋمعا قول قويىلدى، 30 مىڭنان استام وقۋشىعا كاسىبي دياگنوستيكا جۇرگىزىلدى.
سونداي-اق تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى دارىندى جانە بولاشاعى زور ستۋدەنتتەردى انىقتاۋ جانە قولداۋ، جوعارى بىلىكتى مامانداردىڭ كادرلىق رەزەرۆىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا رەسپۋبليكالىق «ۇزدىك – 100 ستۋدەنت» بايقاۋى باستالدى.
«JasSkills» جانە «JuniorSkills» بايقاۋلارىنا دايىندىق باستالدى، سونداي-اق «مانساپ كومپاسى» پلاتفورماسىندا 100 مىڭ وقۋشىنى قامتيتىن كاسىبي باعدارلاۋ ناۋقانى جۇرگىزىلۋدە.
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە 772 كوللەدج كادرلارىن دايارلاۋ جۇزەگە اسىرىلۋدا. كونتينگەنت بارلىعى 556 مىڭ ستۋدەنتتى قۇرايدى، ونىڭ 85%-ى گرانت بويىنشا وقيدى، ال مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىنىڭ 65%-ى تەحنيكالىق ماماندىقتارعا باعىتتالعان.
مەملەكەتتىك تاپسىرىس گەولوگيا، ەنەرگەتيكا، مەتاللۋرگيا جانە ماشينا جاساۋ، كولىك، بايلانىس، IT، قۇرىلىس، پەداگوگيكا جانە مەديسينا، تاۋ-كەن جانە سۋ سالالارى سياقتى باعىتتار بويىنشا ۇلعايتىلادى.
كوللەدج ستۋدەنتتەرىن قولداۋ ماقساتىندا ستيپەنديالىق تولەمدەردىڭ مولشەرى ەكى ەسەگە ۇلعايدى: 2023 جىلى – 50%، 2024 جىلى – 50%، 300 مىڭنان استام ستۋدەنت قامتىلدى. مۇقتاج ستۋدەنتتەردىڭ 87%-دان استامى جاتاقحانالاردا ورىنمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. 2019 جىلدان 2023 جىلعا دەيىن 14،8 مىڭ ورىندىق 76 جاتاقحانا، بيىل تاعى 2،5 مىڭ ورىندىق 11 جاتاقحانا پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇدان باسقا، مەملەكەتتىك تاپسىرىس بويىنشا ءبىلىم الۋشىلار الەۋمەتتىك قولداۋمەن – تاماقپەن جانە جول جۇرۋمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. بۇل ءسوزسىز، بەلسەندى حالىق اراسىندا تەحنيكالىق ماماندىقتارعا قاتىسۋعا اسەر ەتتى.
كوللەدجدەر 227 ماماندىق جانە 753 بىلىكتىلىك بويىنشا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرادى.
كادرلاردى دايارلاۋ ەل ەكونوميكاسىنىڭ 15 باعىتى بويىنشا جۇرگىزىلەدى، وندا تۇلەكتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ پايىزى ورتا ەسەپپەن 79%-دى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ (80،3%)، مۇناي-گاز سالاسى (64،9%)، ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى (79،6%)، مەتاللۋرگيا (77%)، كولىك (75،4%)، قۇرىلىس (82،7%)، اۋىل شارۋاشىلىعى (75%) جانە باسقالارى بار.
2025 جىلعى 1 قىركۇيەكتەن باستاپ تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى ءۇشىن جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ كولەمى 2 ەسەگە ۇلعايادى. جان باسىنا شاققانداعى نورماتيۆتىك قارجىلاندىرۋدىڭ قولدانىستاعى ادىستەمەسىنە سايكەس 1 ستۋدەنتتى وقىتۋعا بولىنەتىن قاراجاتتىڭ ورتاشا مولشەرى 437 مىڭ تەڭگەگە تەڭ، ەندى ول ورتا ەسەپپەن 912 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا ءنورماتيۆى نەگىزگى جانە ىنتالاندىرۋشى بولىكتەردەن تۇرادى، بۇل رەتتە ىنتالاندىرۋشى تولەمدەر ناقتى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزگەن كوللەدجدەرگە بەرىلەدى. قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى باسەكەگە قابىلەتتى مامانداردى دايارلاۋعا، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن زاماناۋي ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جابدىقتارمەن جاراقتاندىرۋعا، پەداگوگتەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارىن ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جانە بالالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ
العاش رەت ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى ارنايى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋ ستاندارتى ازىرلەندى. مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىندە ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى سۇيەمەلدەۋگە جۇيەلى ءتاسىل بەكىتىلەدى.
«ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى كەشەندى قولداۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى ازىرلەنۋدە، ول وتباسى مەن بالانى سۇيەمەلدەۋگە باعىتتالعان ۆەدومستۆوارالىق تەتىكتەردى قامتيتىن بولادى.
ۇزدىكسىز ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق ورتالىعىن قۇرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ەلىمىزدەگى مەكتەپتەردىڭ 90%-ىندا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم الۋ ءۇشىن جاعداي جاسالعان، ال بالالاردى ارنايى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋمەن قامتۋ 85%-عا جەتتى جەتتى. ارنايى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ جەلىسى 504 بىرلىككە جەتتى. مەكتەپتەر جانىنان ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى قولداۋدىڭ 121 كابينەتى اشىلدى.
2024 جىلى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا زاڭنامانى جەتىلدىرۋ شەڭبەرىندە:
-
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋ، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيلەرىندە «پەداگوگ-اسسيستەنت» شتات بىرلىگى ەنگىزىلدى؛
-
جالپى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ ۇلگىلىك شتاتتارى «ارنايى پەداگوگ» لاۋازىمى ەنگىزىلدى؛
-
تىرەك-قيمىل اپپاراتى بۇزىلعان بالالاردى فيزيكالىق سۇيەمەلدەۋ ءۇشىن «ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى جەكە كومەكشى» جاڭا لاۋازىمى ەنگىزىلدى؛
-
پسيحولوگيالىق-مەديسينالىق-پەداگوگيكالىق كونسۋلتاسيالاردىڭ، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ كابينەتتەرىنىڭ، وڭالتۋ ورتالىقتارىنىڭ جانە اۋتيزم سپەكترى بۇزىلعان بالالاردى قولداۋ ورتالىقتارىنىڭ جەكەلەگەن ۇلگىلىك شتاتتارى بەكىتىلدى؛
-
ءاۋتيزمى بار بالالاردى قولداۋ ورتالىقتارى «دامۋىندا پروبلەمالارى بار بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردى وڭالتۋ جانە الەۋمەتتىك بەيىمدەۋ» مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەت بەرۋشىلەردىڭ تىزبەسىنە ەنگىزىلگەن؛
-
ءاۋتيزمى بار بالالارعا ارنالعان تۇزەتۋ كومپونەنتى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋدىڭ ۇلگىلىك وقۋ جوسپارلارىنا ەنگىزىلدى.
ەلىمىزدىڭ 11 وڭىرىندە 18-دە پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ كابينەتتەرى ەرتە قولداۋ كابينەتتەرى اشىلدى. بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىمەن ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالارمەن جۇمىس ىستەيتىن 10 مىڭنان استام پەداگوگ قامتىلدى.
تجكب ۇيىمىنا وقۋعا ءتۇسۋ كەزىندە مۇگەدەكتىگى بار ادامدار قاتارىنداعى ازاماتتار ءۇشىن قابىلداۋ كۆوتاسىنىڭ مولشەرى 1-دەن 10%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى.
بالالاردى قورعاۋدا جىلدام ءارى ءقاۋىپسىز بايلانىس ورناتۋ ماقساتىندا مەكتەپتەر مەن كوللەدجدەردە «111» بايلانىس ورتالىعىنا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن QR-كودتار ەنگىزىلدى. بۇل پسيحولوگيالىق، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك كومەكتى جاسىرىن تۇردە الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2025 جىلى قامقورشىلىق ورگاندارىنىڭ شتاتىن 2،5 ەسەگە ۇلعايتۋ جوسپارلانۋدا. سونىمەن قاتار ەندى جەتىم بالالاردىڭ تالىمگەرلەرى پسيحولوگيالىق دايىندىقتان وتەدى.
بۇدان بولەك، مەملەكەت جەكەمەنشىك مەكتەپتەردە وقيتىن باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىن تەگىن تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋگە 12 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات ءبولدى. پسيحولوگيالىق قولداۋ ورتالىقتارى بيىل 250 مىڭنان استام وقۋشىلار مەن ولاردىڭ وتباسىلارىنا كومەك كورسەتتى.
جازعى دەمالىس جانە قاۋىپسىزدىك
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى جازعى ناۋقانعا دايىندىقتى باستادى.
2025 جىلدىڭ جازعى كەزەڭىندە ساۋىقتىرۋ، دەمالىس جانە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ءتۇرلى باعدارلامالارىمەن 3،1 ملن بالانى قامتۋ جوسپارلانۋدا. ونىڭ ىشىندە 500 مىڭنان استامى الەۋمەتتىك وسال ساناتتاعى بالالار. «قازاقستان حالقىنا» قورىنىڭ قولداۋىمەن 10 مىڭ بالا تەگىن دەمالۋعا مۇمكىندىك الادى.
بارلىق ۇيىمداستىرۋشىلىق ماسەلەلەر 9 مەملەكەتتىك ورگاننىڭ بىرلەسكەن جوسپارى شەڭبەرىندە پىسىقتالۋدا. وسى ماقساتتا رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك شتابتار قۇرىلدى. بيىلعى جازدا جۇمىستى باستاۋدى جوسپارلاپ وتىرعان دەمالىس ورتالىقتارىنىڭ ءتىزىمى دايىندالدى.
ءقاۋىپسىز جانە بەلسەندى جازعى دەمالىس مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جادىنامالار، نۇسقاۋلىقتار مەن گايدبۋكتار دايىندالىپ، تارتىلادى.
قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. سانيتارلىق نورمالاردىڭ ساقتالۋىنا، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە، سونداي-اق سۋدا، ورماندا جانە سپورت وبەكتىلەرىندە ساقتىق شارالارىنا باقىلاۋ كۇشەيتىلدى.
بيىل بارلىعى 16 جىل بويى جۇمىس ىستەۋ، 188 ماۋسىمدىق، 10 مىڭنان استام تاماقتاناتىن جانە تاماقتانبايتىن مەكتەپ جانىنداعى لاگەرلەردى، سونداي-اق 512 شاتىرلى جانە كيىز ءۇي لاگەرلەرىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن اشۋ جوسپارلانىپ وتىر.
