گادجەتتەر بالانىڭ اقىل-ويىنىڭ دامۋىنا كەرى اسەر ەتەدى.
سمارتفون، كومپيۋتەر سىندى كەز كەلگەن گادجەتتە تاۋلىگىنە 4 ساعاتتان ارتىق وتىراتىن بالالار اۋتيزمگە بەيىم بولادى. ءبىرقاتار زەرتتەۋلەر جۇرگىزگەن رۋمىنيالىق پسيحولوگ ماريۋس زامفير وسىنداي قورىتىندىعا كەلدى.
اۋتيزم - بۇل ميدىڭ بۇزىلۋىمەن بايلانىستى دامۋ ەرەكشەلىگى. اۋتيزمگە شالدىققان بالادا الەۋمەتتىك كوممۋنيكاسيا مەن الەۋمەتتىك ءوزارا ىس-ارەكەت بۇزىلادى. ياعني بالا ادامدارمەن دۇرىس سويلەسە المايدى، ناعىز ومىرگە بەيىمسىز بولادى.
سيفرلىق اۋتيزمدا ۇلكەن بولسىن، كىشى بولسىن، ادامدار بىر-بىرىمەن ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلاتىن پسيحولوگيالىق بايلانىس ورناتا المايدى، ولار باسقا ادامنىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنە قىزىقپايدى. بالالار بىر-بىرىمەن ەمەس، تەلەفونمەن ويناپ ۋاقىت وتكىزە بەرەدى.
ال ەرەسەكتەر ەرلى-زايىپتى بولسىن نەمەسە بىر-بىرىنە عاشىق بولعان قىز بەن جىگىت تە كەزدەسۋ كەزىندە بىر-بىرىمەن سويلەسۋدىڭ ورنىنا، سمارتفوندارىمەن ۋاقىت وتكىزۋدى قالايدى.
قازىرگى زاماننىڭ بالالارى ورتا ەسەپپەن العاندا، 2-3 جاسىنان باستاپ 18 جاسقا تولعانعا دەيىن 60-70% ۋاقىتىن ونلاين وتكىزەدى ەكەن. مۇنداي بالالار مەن جەتكىنشەكتەردىڭ ويلاۋ قابىلەتى دۇرىس قالىپتاسپايدى نەمەسە تەجەلىپ قالادى.
اقش-تىڭ پەدياتريا اكادەمياسى ەكى جاسقا تولماعان بالالاردى گادجەتتەرگە مۇلدە جولاتپاۋعا، ودان ۇلكەندەرىڭ ەكى ساعاتپەن شەكتەۋگە نۇسقاۋ بەردى. رەسەيلىك پسيحوتەراپيەۆتەر دە ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتە ءومىر سۇرەتىن بالالاردا «سيفرلىق اۋتيزم» پايدا بولعانىن انىقتاعان. مۇنداي ادامدار كادىمگى قارىم-قاتىناستان بىرتىندەپ قاشا باستايدى.
دەرتتى اسقىندىرماۋ ءۇشىن اتا-انالاردىڭ وزدەرى تەلەفوندارىن تاستاپ، بالالارىمەن اڭگىمەلەسىپ، ويناۋ كەرەك. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بالالاردى گادجەتتەن اۋلاق ۇستاعان ابزال. اتا-انالار دا بالالاردىڭ كوزىنشە تەلەفوندى كوپ قاراسا، بالاعا كەرى اسەر ەتەدى. سيفرلىق ءاۋتيزمنىڭ زيانى شاش-ەتەكتەن. سوندىقتان اتا-انالاردىڭ بالاعا كوپ كوڭىل بولگەنى دۇرىس.